دانشچی پورتال جامع تحقیق و مقاله، مطالب علمی و هنری ، وبگردی و…
جواب به سوالات و فعالیت درس دهم دین و زندگی یازدهم ( پاسخ ها به صورت گام به گام )
پاسخگویی به سوالات درس دهم کتاب دین و زندگی یازدهم مرجعیت و ولایت فقیه صفحات ۱۲۵، ۱۲۸، ۱۳۲، ۱۳۳ با دانشچی همراه باشید.
جواب سوالات دین و زندگی یازدهم درس دهم مرجعیت و ولایت فقیه ( پاسخ گام به گام )
تدبّر در قرآن درس دهم صفحه ۱۲۵
خداوند در قرآن کریم می‌فرماید:
وَمَا کانَ الْمُؤْمِنُونَ لِینْفِرُوا کافَّةً فَلَوْلَا نَفَرَ مِنْ کلِّ فِرْقَةٍ مِنْهُمْ طَائِفَةٌ لِیتَفَقَّهُوا فِی الدِّینِ وَلِینْذِرُوا قَوْمَهُمْ إِذَا رَجَعُوا إِلَیهِمْ لَعَلَّهُمْ یحْذَرُونَ
و نمی‌شود که مؤمنان، همگی [برای آموزش دین] اعزام شوند، پس چرا از هر گروهی، جمعی از آنها اعزام نشوند تا دانش دین را [به طور عمیق] بیاموزند و آن‌گاه که به سوی قوم خویش بازگشتند، آنها را هشدار دهند، باشد که آنان [از کیفر الهی] بترسند.
با توجه به آیه بالا به سؤال‌های زیر پاسخ دهید:
۱- به نظر شما، چرا خداوند حتی در زمان پیامبر و با وجود حضور ایشان، عده‌ای را تشویق به فراگیری علم دین می‌کند؟
📗 پاسخ:
از یک طرف همه مسلمانان به پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله دسترسی نداشتند و فراگیری علم دین توسط عده‌ای و اعزام آنها به نقاط مختلف سرزمین‌های اسلامی، می‌توانست بسیاری از مسائل و مشکلات آنها را رفع کند و پاسخ‌گوی بسیاری از سؤالات آنها باشد.
و از طرف دیگر فراگیری علم در هر زمانی مفید است، شاخه‌های علوم نیز بسیار متنوع هستند و خداوند سفارش می‌فرمایند که مسلمانان در همه زمینه‌ها قوی و آگاه باشند، عده‌ای نیز در زمینه دین آموزش کامل ببینند تا بتوانند پاسخ‌گوی نیازهای دیگران باشند و در هنگام غفلت آنها را هشدار دهند.
و همچنین خداوند از آنجا که به همه امور آگاه است، از روزهای بعد از رحلت پیامبر اطلاع دارد، با وجودی که ائمه علیهم‌السلام بین مردم حاضر بودند، ولی فشار حاکمان ستمگر دسترسی مردم را به ایشان محدود می‌کرد و وجود افرادی دانا به امور دین، رسیدگی به امور مردم را آسان‌تر می‌کرد.
۲- آیا آموختن عمیق دین و بیان تعالیم آن، اختصاص به زمان پیامبر دارد؟ چرا؟
📗 پاسخ: خیر، انسان‌ها در هر زمانی از تاریخ نیاز به آموزش مسائل دینی و بیان تعالیم ناب آن توسط انسان‌های آگاه (مرجعیت دینی) دارند، بنابراین خداوند در قرآن آموختن مسائل دینی را اختصاص به زمان پیامبر قرار نداده است.
فعالیت کلاسی صفحه ۱۲۸
شما با چه روشی مرجع تقلید خود را انتخاب کرده‌اید؟ اگر کسی که به سنّ تکلیف رسیده است، مرجع تقلید خود را انتخاب نکند، اعمال وی چگونه خواهد بود؟
📗 پاسخ:
از دو نفر عادل و مورد اعتماد که بتواند فقیه واجد شرایط را تشخیص دهد، پرسیدم.
اعمال فردی که مرجع تقلید انتخاب نکرده براساس نظر مراجع تقلید امام، بهجت، خامنه‌ای، فاضل و نوری در سه صورت صحیح است:
اعمالش موافق احتیاط باشد یعنی بفهمد به وظیفه واقعی خود رفتار کرده،
اعمالش با فتوای مجتهدی که باید از او تقلید می‌کرده، مطابق باشد،
اعمالش با فتوای مجتهدی که اکنون باید از او تقلید کند، مطابق باشد.
تفکیک صفحه ۱۳۲
امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام در «عهدنامه مالک اشتر» حکیمانه و عالمانه مسئولیت کارگزاران را بیان کرده است و هرکس، آن را مطالعه کند، به عظمت فکر و درایت آن حضرت در کشورداری پی می‌برد. ایشان در این نامه، وقتی مسئولیتی را بیان می‌کند، علت آن را هم برای مالک اشتر توضیح می‌دهد.
بخش‌هایی از عهدنامه مالک که در اینجا آمده است را مطالعه کنید و سپس مسئولیت‌ها و علت آنها را مشخص کنید.
۱- دل خویش را نسبت به مردم، مهربان کن و با همه، دوست و مهربان باش؛ چرا که مردم دو دسته‌اند: دسته‌ای برادر دینی تو و دسته‌ای دیگر در آفرینش همانند تو هستند.
۲- در به دست آوردن رضایت عموم مردم سعی و تلاش کن نه در جلب رضایت خواص؛ که با وجود رضایت عمومی، خشم خواص به تو آسیبی نمی‌رساند و با خشم عموم مردم، رضایت خواص سودی نمی‌بخشد.
۳- کسانی را که از دیگران عیب‌جویی می‌کنند، از خود دور کن؛ زیرا در نهایت مردم عیب‌هایی دارند و مدیر جامعه باید بیش از همه در پنهان کردن آنها بکوشد.
۴- عده‌ای افراد مورد اطمینان را انتخاب کن تا درباره وضع طبقات محروم تحقیق کنند و به تو گزارش دهند. سپس برای رفع مشکلات آنها عمل کن ،… زیرا این گروه [افراد محروم] بیش از دیگران به عدالت نیازمندند.
۵- اگر با دشمن پیمان بستی از پیمان‌شکنی دشمن غافل نباش، که دشمن گاهی از این راه تو را غافلگیر می‌کند.
| مسئولیت | علت مسئولیت |
| دوستی و مهربانی با همه مردم | چون کسانی که بر آنها فرمان می‌رانی یا برادر دینی تو یا هم‌نوع تو هستند. |
| تلاش برای به دست آوردن رضایت عموم مردم نه رضایت خواص | چون با رضایت عموم مردم، خشم خواص آسیبی به تو نمی‌رساند ولی با خشم عموم، رضایت خواص برای تو سودی ندارد. |
| دور کردن عیب‌جویان از خود | چون همه مردم عیب‌هایی دارند که مدیر جامعه بیش از همه باید برای پنهان کردن آنها تلاش کند. |
| انتخاب عده‌ای برای تحقیق در مورد وضع طبقات محروم جامعه و گزارش دادن به او و سپس تلاش در جهت رفع مشکلات | چون محرومان بیش از دیگران به عدالت نیازمندند. |
| هوشیاری و عدم غفلت از پیمان‌شکنی دشمنان | چون ممکن است با پیمان‌شکنی آنان غافلگیر شوی و ضربه بخوری. |
اندیشه و تحقیق صفحه ۱۳۳
۱- مقصود از «تقلید» در احکام دینی چیست؟
📗 پاسخ: مراجعه کسانی که در احکام دین متخصص نیستند، به متخصصان دین و پیروی از دستورات ایشان در زمینه احکام دینی را تقلید می‌گویند.
۲- تقلید برای چه کسانی لازم است و شامل چه زمینه‌هایی می‌شود؟
📗 پاسخ:
همه کسانی که به سن بلوغ برسند و در مسائل دینی تخصص نداشته باشند (فقیه نباشند)، لازم است در احکام شرعی از فقیه جامع‌الشرایط تقلید کنند.
تقلید در احکام شرعی و دستورات عملی دین جایز است، پس در تقلید در اصول دین که شامل توحید، نبوت، معاد، امامت و عدل است جایز نیست و در این موارد باید خود شخص با بررسی و تحقیق به آنها ایمان بیاورد.
۳- چرا مرجع تقلید باید «عادل» و «زمان‌شناس» باشد؟
📗 پاسخ:
مرجع تقلید باید «عادل» باشد تا واجبات را انجام دهد، گناهان کبیره را مرتکب نشود، گناهان صغیره را تکرار نکند و تقوا داشته باشد، چنین فردی براساس خواسته‌های شخصی و از روی هوا و هوس حکم نخواهد داد.
همچنین باید «زمان‌شناس» باشد تا بتواند براساس نیازهای هر دوره و زمان حکم بدهد، با مسائل جدید آشنا باشد و به خوبی حکم شرعی مربوط به مسائل جدید را تشخیص دهد و در صدور احکام فریب نیرنگ‌بازان را نخورد.
۴- انتخاب ولیّ فقیه در کشور ما چگونه انجام می‌گیرد و مردم از چه طریقی در انتخاب ایشان دخالت دارند؟
📗 پاسخ: شرکت مردم در انتخاب ولیّ فقیه به صورت دسته‌جمعی است یعنی مردم ابتدا نمایندگان خبره خود را انتخاب می‌کنند و آن خبرگان نیز از میان فقها آن کسی را که برای رهبری شایسته‌تر تشخیص دهند، به جامعه اعلام می‌کنند.
پیشنهاد صفحه ۱۳۳
۱- در خصوص فقهایی که در جامعه امروز ما به عنوان مرجع تقلید شناخته می‌شوند تحقیق کنید و اسامی آنان را در کلاس بیان کنید.
| ۱ | حسین وحید خراسانی | ۱۰ | عبدالله جوادی آملی |
| ۲ | سید علی حسینی سیستانی | ۱۱ | حسین مظاهری |
| ۳ | حسین نوری همدانی | ۱۲ | یدالله دوزدوزانی |
| ۴ | ناصر مکارم شیرازی | ۱۳ | سید کاظم حسینی حائری |
| ۵ | سید موسی شبیری زنجانی | ۱۴ | محمدعلی گرامی قمی |
| ۶ | عباس محفوظی | ۱۵ | سید علی خامنه‌ای |
| ۷ | جعفر سبحانی تبریزی | ۱۶ | بشیر حسین نجفی |
| ۸ | محمد اسحاق فیاض | ۱۷ | سید محمد تقی مدرسی |
| ۹ | محمد حسین نجفی |
منبع: https://fa.wikishia.net
۲- اصل ۱۰۷ قانون اساسی را که مربوط به انتخاب رهبر است، مطالعه کنید و چگونگی انتخاب ولیّ فقیه را توضیح دهید.
📗 پاسخ: اصل ۱۰۷ قانون اساسی:
پس از مرجع عالیقدر تقلید و رهبر کبیر انقلاب جهانی اسلام و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران حضرت آیت‌الله‌العظمی امام خمینی «قدس سره الشریف» که از طرف اکثریت قاطع مردم به مرجعیت و رهبری شناخته و پذیرفته شدند، تعیین رهبر به عهده خبرگان منتخب مردم است. خبرگان رهبری درباره همه فقهای واجد شرایط مذکور در اصول پنجم و یکصد و نهم بررسی و مشورت می‌کنند هرگاه یکی از آنان را اعلم به احکام و موضوعات فقهی یا مسائل سیاسی و اجتماعی یا دارای مقبولیت عامه یا واجد برجستگی خاص در یکی از صفات مذکور در اصل یکصد و نهم تشخیص دهند او را به رهبری انتخاب می‌کنند و در غیر این صورت یکی از آنان را به عنوان رهبر انتخاب و معرفی می‌نمایند. رهبر منتخب خبرگان، ولایت امر و همه مسئولیت‌های ناشی از آن را بر عهده خواهد داشت. رهبر در برابر قوانین با سایر افراد کشور مساوی است.
جواب درس‌های بعدی دین و زندگی یازدهم دانلود PDF کتاب دین و زندگی یازدهم
