خانه » زندگینامه » تحقیق در مورد زندگی شهید مطهری

تحقیق در مورد زندگی شهید مطهری

زندگینامه شهید استاد مرتضی مطهری + آثار

تحقیق در مورد زندگی شهید مطهری

شهید مرتضی مطهری (متولد ۱۳ بهمن ۱۲۹۸ در شهر فریمان – تاریخ شهادت ۱۱ اردیبهشت ۱۳۵۸ در تهران) روحانی شیعه، استاد فلسفهٔ اسلامی و کلام اسلامی و تفسیر قرآن، عضو هیئت موتلفه اسلامی و از نظریه‌پردازان نظام جمهوری اسلامی ایران بود.

وی قبل از انقلاب ۵۷ استاد دانشگاه تهران بود. بعد از انقلاب به ریاست شورای انقلاب منصوب شد. امام خمینی (ره) علاقه زیادی به وی داشت، تا بدانجا که بعد از مرگش گفت: «فرزند عزیزی را که پاره تنم و حاصل عمرم بود، از دست دادم» در ادبیات جمهوری اسلامی ایران از وی با عنوان «معلم شهید» یاد می‌شود.

استادان و چهره‌های تاثیرگذار

مهمترین استادان و چهره‌های تاثیرگذار بر مرتضی مطهری، عبارتند از امام خمینی، علامه طباطبایی، آیت الله بروجردی، و میرزا علی آقای شیرازی. مطهری، حضور در درس اخلاق امام خمینی را موجب سرمستی دانسته، علامه طباطبایی را از خدمتگزاران بسیار بزرگ اسلام معرفی کرده و میرزا علی آقای شیرازی را نهج البلاغه مجسم خوانده است.

امام خمینی: مرتضی مطهری در فلسفه، به همراه حسینعلی منتظری، حاج آقا رضا صدر، مهدی حائری یزدی و چند تن دیگر، از شاگردان درس خصوصی اسفار امام خمینی بوده است. این درس که آخرین تدریس فلسفه امام خمینی بوده است، پیش از سال ۱۳۲۸ش آغاز شده و تا سه سال پس از آن ادامه یافته است.

مطهری، در مقدمه کتاب «علل گرایش به مادیگری» که پیش از پیروزی انقلاب اسلامی انتشار یافته، بی آنکه به صراحت از امام خمینی نام ببرد، حضور در درس اخلاق وی را موجب سرمستی دانسته و تصریح کرده که تاثیر درس اخلاق امام خمینی، تا چند روز بعد پابرجا بوده است. مطهری بخش مهمی از شخصیت فکری و روحی خود را تحت تاثیر درس اخلاق و سایر درس‌هایی می‌داند که در طول ۱۲ سال از امام خمینی فراگرفته است.

علامه طباطبایی: مطهری، در الهیات شفا، شاگرد درس خصوصی علامه طباطبایی بوده که در میانه سال‌های ۱۳۲۹ تا ۱۳۳۲ش، با حضور حسینعلی منتظری، سید محمد حسینی بهشتی، محمد واعظ‌زاده خراسانی و چند تن دیگر برقرار بوده است.او همچنین از حاضران جلسات هفتگی‌ خصوصی‌ای بوده که علامه طباطبایی، مقالات فلسفی خود را در آن ارائه می‌کرده است.

کتاب «اصول فلسفه و روش رئالیسم» با حواشی مطهری، حاصل جلسات مذکور بوده است. مرتضی مطهری، سید محمدحسین طباطبایی را یکی از خدمتگزاران بسیار بزرگ اسلام معرفی کرده و تصریح کرده که «سالیان دراز، از فیض پربرکت این مرد بزرگ، بهره‌مند» بوده است. استاد دیگر مطهری در فلسفه، میرزا مهدی آشتیانی بوده است.

آیت الله بروجردی: شهید مطهری گرچه در فقه و اصول فقه، در درس‌های مختلف عالمانی از جمله حجت کوه‌کمری، سید محمد داماد، سید محمدتقی خوانساری، سید احمد خوانساری، سید محمدرضا گلپایگانی و سید صدرالدین صدر شرکت می‌کرد، اما مهمترین استاد او در فقه و اصول، سید حسین طباطبایی بروجردی دانسته شده که بیش از ۱۰ سال در درس وی حضور می‌یافته است. مرتضی مطهری همچنین از ابتدا در اولین دوره درس خارج اصول فقه امام خمینی که تا سال ۱۳۳۰ برقرار بوده، حضور می‌یافته است.

میرزا علی آقای شیرازی: به گفته مطهری، واسطه آشنایی او با نهج البلاغه، میرزا علی آقای شیرازی بوده است. مطهری در سفری تابستانی به اصفهان، و به پیشنهاد هم‌مباحثه‌اش، حسینعلی منتظری، در درس نهج البلاغه او حضور یافته و در بخشی از کتاب عدل الهی، میرزا علی آقای شیرازی را نهج البلاغهٔ مجسم خوانده و تاکید کرده که میرزا علی آقای شیرازی که با نهج البلاغه همدم بود و نبضش با نهج البلاغه می‌زد، دست او را گرفته و اندکی وارد دنیای نهج البلاغه کرده است.

او همچنین برخی از دروس حوزه‌های علمیه مانند شرح منظومه، شرح مطالع در منطق، شرح تجرید در کلام و مکاسب و کفایه را تدریس کرده است.

شهید مطهری از نگاه شخصیت های بزرگ

امام خمینی

مطهری که در طهارت روح و قوت ایمان و قدرت بیان کم نظیر بود مفت و به ملا اعلی پیوست لکن بدخواهان بدانند که با رفتن او شخصیت اسلامی و علمی و فلسفی اش نمی رود.

«…تسلیت در شهادت مردی که در اسلام شناسی و فنون مختلفه اسلام و قرآن بی نظیر بود».

علامه طباطبایی

مرحوم مغفور مطهری که دانشمندی بود متفکر و محقق دارای هوش سرشار و فکری روشن و ذهنی واقع بین. تألیفانی که از خود به یادگار گذاشته و تحقیقاتی که در اطراف مقاصد علمی و برهانی نگاشته و در لابلای کتاب هایش به چشم می خورد، اعجاب آور است.

آیت الله خامنه ای

آقای مطهری در پیروزی این انقلاب بلکه در به وجود آوردن این انقلاب هم نقش بسیار داشتند…

مرحوم مطهری جزو شخصیت ها و پیش روان کاروان تقریب روحانی و دانشجو بود که با قوت و صلابت شخصیت علمی اش، مخاطبان خودش را متواضع کرده بود.

آیت الله مشکینی

ایشان یک اسلام شناس و درک کننده اسلام راستین بود و چون عقاید و عمل و اخلاق و روش و فروع را خوب درک می کرد… قهراً عده ای با مرحوم مطهری مخالفت داشتند و حداقل سه تیپ با ایشان مخالفند: تیپ اول مادیون ضد الهیون… تیپ دوم آقایان التقاطی… و تیپ سوم ملی گرایان.

فعالیت‌های دینی و اجتماعی

مرتضی مطهری سال ۱۳۳۱ش از قم به تهران مهاجرت کرد و در مدرسه سپهسالار (دانشگاه شهید مطهری فعلی) و مدرسه مروی تدریس کرد. نخستین اثرش یعنی شرح کتاب اصول فلسفه و روش رئالیسم (اثر استادش سید محمدحسین طباطبائی) را در سال ۱۳۳۲ منتشر کرد و از سال ۱۳۳۴ به تدریس در دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران مشغول شد. مطهری در طول این سال‌ها با گروه فدائیان اسلام ارتباط داشت.

در ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ و در پی اعتراضات مردم به نظام سلطنتی پهلوی که آیت الله خمینی را بازداشت کرده بود مطهری نیز به همراه عده‌ای دیگر از روحانیون، زندانی و پس از ۴۳ روز آزاد شد. بعد از قیام ۱۵ خرداد همکاری با جمعیت‌های موتلفه اسلامی را آغاز کرد. در سال ۱۳۴۴ به خاطر انتشار دو جلد كتاب داستان راستان موفق به دریافت جایزه از یونسكو شد.

  • راه‌اندازی حسینیه ارشاد

اقدام به تأسیس حسینیه ارشاد به کمک چند تن از همفکران در سال ۱۳۴۶ شمسی، یکی از مهمترین کارهای مطهری دانسته شده است. مطهری در عاشورای سال ۱۳۹۰ قمری برابر با اسفند ۱۳۴۸ شمسی در حسینیه ارشاد علیه صهیونیسم سخنرانی کرد که منجر به دستگیری وی شد.

او در سال ۱۳۴۹ش به خاطر دعوت به جمع‌آوری کمک برای آوارگان فلسطینی دستگیر شد و مورد بازجویی قرار گرفت و در سال ۱۳۵۰ به خاطر همکاری با حسینیه ارشاد به وسیله ساواک دستگیر و پس از بازجویی آزاد شد. اختلاف‌نظرهای موجود بین او و علی شریعتی، باعث جدایی مطهری از حسنیه ارشاد در سال ۱۳۴۹ش شد.

  • تدریس در حوزه علمیه قم و دانشگاه تهران

مطهری در طول سال‌های دهه ۱۳۵۰ شمسی، به توصیه امام خمینی هفته‌ای دو روز به قم عزیمت کرده و به تدریس در حوزه علمیه قم می پرداخت و همزمان در تهران نیز سلسله جلسات درسی در منزل و غیره تشکیل می داد. مطهری در سال‌های ۱۳۵۱-۱۳۵۳ش در مسجد الجواد، مسجد جاوید و مسجد ارک و دیگر مراکز دینی تهران سخنرانی می‌کرد تا این که در سال ۱۳۵۴ش ممنوع المنبر شد.

رژیم شاه در سال ۱۳۵۵ش مطهری را (به بهانه درگیری با یک استاد کمونیست دانشکده الهیات) از دانشکده الهیات بازنشسته کرد. وی در همین سال با همکاری چند تن از روحانیان تهران، جامعه روحانیت مبارز تهران را بنیانگذاری کرد. همچنین با سفر به نجف اشرف، با امام خمینی دیدار کرد.

شهادت شهید مطهری

از دهه پنجاه به بعد، مطهری درگیر مبارزه با جریان‌های فکری منحرف بود. برخی گروه‌ها مانند مجاهدین خلق با اندیشه‌های وی مخالف بودند. در این اواخر یک گروه جدید به نام «فرقان» پیدا شد که شخصیت‌هایی مانند مطهری را خطر بزرگ در جهت ترویج اندیشه‌های خود می‌دانستند به‌ویژه آن‌که در مقدمه چاپ هشتم «علل گرایش به مادیگری» مطلبی با عنوان «ماتریالیسم در ایران» نگاشته بود و در آن عقاید گروه فرقان و تفسیرهای انحرافی آنان از قرآن را مورد نقد و تحلیل قرار داده بود.

سرانجام این گروه کمر به قتل وی می‌بندند و ایشان را در روز سه‌شنبه ۱۱ اردیبهشت ۱۳۵۸ ساعت ده و بیست دقیقه شب به شهادت می‌رسانند. در محل شهادت اعلامیۀ گروه فرقان پخش شده بود که در آن نوشته بود: «خیانت شخصی مرتضی مطهری در به انحراف کشاندن انقلاب توده‌های خلق بر همه روشن بود، لذا اعدام انقلابی نامبرده انجام پذیرفت.»

چند شب قبل از شهادت، خوابی می‌بیند که آن را برای همسر خود چنین نقل می‌کند:

«الآن خواب دیدم که من و آقای خمینی در خانۀ کعبه مشغول طواف بودیم که ناگهان متوجه شدم حضرت رسول (ص) به سرعت به من نزدیک می‌شوند. همین‌طور که حضرت نزدیک می‌شدند، برای این‌که به آقای خمینی بی‌احترامی نکرده باشم، خودم را کنار کشیدم و به آقای خمینی اشاره کردم و گفتم: یا رسول‌الله! آقا از اولاد شمایند. حضرت رسول (ص) به آقای خمینی نزدیک شدند. با ایشان روبوسی کردند و بعد به من نزدیک شدند و با من روبوسی کردند. بعد لب‌هایشان را بر روی لب‌های من گذاشتند و دیگر برنداشتند و من از شدت شعف از خواب پریدم، به‌طوری که داغی لب‌های حضرت رسول را روی لب‌هایم هنوز حس می‌کنم.»

آثار شهید مطهری

  • آیینه جام
  • اخلاق جنسی در اسلام و جهان غرب
  • آزادی معنوی
  • اسلام و مقتضیات زمان (۲ جلد)
  • آشنایی با علوم اسلامی (۳ جلد: منطق و فلسفه، کلام و عرفان و حکمت عملی، اصول فقه و فقه)
  • آشنایی با قرآن (فعلاً ۱۴ جلد)
  • شرح اصول فلسفه و روش رئالیسم علامه طباطبایی (۵ جلد)
  • امامت و رهبری
  • امدادهای غیبی در زندگی بشر
  • انسان در قرآن
  • انسان کامل
  • انسان و ایمان
  • انسان و سرنوشت
  • بیست گفتار
  • پاسخ‌های استاد به نقدهای کتاب مسئله حجاب
  • پیامبر امی
  • آینده انقلاب اسلامی
  • تعلیم و تربیت در اسلام
  • تکامل اجتماعی انسان
  • توحید
  • جاذبه و دافعه علی
  • جامعه و تاریخ
  • جهاد
  • جهان‌بینی توحیدی
  • حرکت و زمان در فلسفه اسلامی (۲ جلد)
  • حق و باطل
  • حکمت‌ها و اندرزها
  • حماسه حسینی (۲ جلد)
  • خاتمیت
  • ختم نبوت
  • خدمات متقابل اسلام و ایران
  • داستان راستان (۲ جلد)
  • درسهای الهیات شفا (۲ جلد)
  • ده گفتار
  • زندگی جاوید یا حیات اخروی
  • سیری در سیره ائمه اطهار
  • سیری در سیره نبوی
  • سیری در نهج‌البلاغه
  • شرح مبسوط منظومه (۴ جلد)
  • شرح منظومه (۲ جلد)
  • شش مقاله (الغدیر و وحدت اسلامی)
  • شش مقاله (جهان بینی الهی و جهان بینی مادی)
  • عدل الهی (کتاب)
  • عرفان حافظ (تماشاگه راز)
  • علل گرایش به مادیگری (به ضمیمه ماتریالیسم در ایران)
  • فساد و انحراف روحانیت شیعه جلد ۱۵ مجموعه آثار
  • فطرت
  • فلسفه اخلاق
  • فلسفه تاریخ (۲ جلد)
  • قیام و انقلاب مهدی (به ضمیمهٔ شهید)
  • لمعاتی از شیخ شهید
  • مسئله حجاب
  • مسئله ربا (به ضمیمه بانک و بیمه)
  • مسئله نفاق
  • مسئله شناخت
  • معاد
  • مقالات فلسفی (۳ جلد)
  • نبوت
  • نظام حقوق زن در اسلام
  • نظری به نظام اقتصادی اسلام
  • نقدی بر مارکسیسم
  • نهضت‌های اسلام صد سالهٔ اخیر
  • وحی و نبوت
  • ولاها و ولایت‌ها’
  • .. مقدمه‌ای بر جهان‌بینی اسلامی
  • الاسلام/تالیف مرتضی مطهری؛ ترجمه محمدهادی الیوسفی
ℹ️ اشتراک گذاری به دوستان خود:

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *