دانشچی پورتال جامع تحقیق و مقاله، مطالب علمی و هنری ، وبگردی و…
جواب به سوالات و فعالیت درس دوازدهم مطالعات اجتماعی نهم ( پاسخ ها به صورت گام به گام )
پاسخگویی به سوالات درس دوازدهم کتاب مطالعات اجتماعی نهم در جست‌وجوی پیشرفت و رهایی از سلطه خارجی صفحات ۷۷، ۷۹، ۸۱ با دانشچی همراه باشید.
جواب سوالات مطالعات اجتماعی نهم درس دوازدهم در جست‌وجوی پیشرفت و رهایی از سلطه خارجی ( پاسخ گام به گام )
فعّالیت‌های درس دوازدهم
۱- چرا عباس‌میرزا به فکر نوسازی و اصلاح کشور افتاد؟
📗 پاسخ: عباس میرزا در جریان جنگ با روسیه، متوجه تأثیر علم و صنعت بر پیشرفت‌های نظامی آن کشور و دیگر کشورهای اروپایی شد. وی یکی از نقاط قوت روس‌ها را در جنگ، برخورداری آنها از دانش و تجهیزات پیشرفته نظامی می‌دانست. او به این نتیجه رسید که تا تغییراتی در جهت پیشرفت‌های علمی و صنعتی در ایران ایجاد نشود، تعداد زیاد سپاهیان ایران و دلاوری و فداکاری‌های آنها، برای پیروزی کافی نیست. به همین دلیل افرادی را برای تحصیل در رشته‌های فنی، نظامی و پزشکی به اروپا فرستاد.
۲- فکر می‌کنید اگر یک کشور از دشمن خود درخواست کمک کند، دشمن تمام تجربه‌ها و دانش مورد نیاز برای اصلاح یا پیشرفت آن کشور را در اختیارش قرار می‌دهد؟ چرا؟
📗 پاسخ: خیر. دشمن هر کشوری به فکر شکست آن کشور است. به همین دلیل هیچ‌گاه دانش و تجربه خود را در اختیار کشور مقابل قرار نمی‌دهد تا جلوی پیشرفت و قدرتمند شدن او را بگیرد. به این ترتیب پیروز میدان خواهد بود. اما اگر کشور مقابل پیشرفت کند، دیگر دشمن نمی‌تواند در مقابل دانایی مردم آنجا مقاومت کند و شکست می‌خورد.
۳- به نظر شما، چرا اگر کشوری به سلاح علم و دانش مجهّز نباشد، نمی‌تواند قوی شود و در مقابل دشمنانش، مقتدرانه بایستد؟
📗 پاسخ: سلاح‌های نظامی با آخرین پیشرفت علم و تکنولوژی ساخته می‌شوند، پس اگر کشوری علم و دانش استفاده از آن سلاح یا نحوه مقابله با آن را نداند، حتماً شکست خواهد خورد. از طرفی امروزه جنگ‌های فیزیکی کمتر شده و جنگ نرم آغاز شده. تنها سلاح مبارزه با جنگ نرم، علم و دانش است. افراد جامعه باید آگاهی بالایی داشته باشند تا در دام دشمن نیفتند و راه‌های مقابله با جنگ نرم را بدانند.
۴- الف) انگیزه و اهداف امیرکبیر از اقدامات اصلاحی چه بود؟
📗 پاسخ: در درجه اول هدف امیرکبیر حفظ استقلال کشور و قطع نفوذ روسیه و انگلستان در ایران بود. پس از این کار او سعی داشت علم و آگاهی مردم کشور را بالا ببرد چون آبادانی کشور را در گرو آگاهی مردم می‌دید. وی فرستادن دانشجو به اروپا را کافی نمی‌دانست، به همین دلیل تصمیم گرفت مدرسه‌ای به سبک مدرسه‌های جدید در ایران تأسیس کند تا تعداد بیشتری از ایرانیان علوم و فنون جدید را بیاموزند. او همچنین معلمانی را از کشورهایی جز روسیه و انگلیس استعمارگر (مثلاً از اتریش) برای تدریس در مدرسه دارالفنون استخدام کرد.
ب) شما کدام یک از اصلاحگری‌های امیرکبیر را مؤثرتر می‌دانید؟ اگر شما جای امیرکبیر بودید، چه کارهایی برای پیشرفت ایران در آن زمان می‌کردید؟
📗 پاسخ: تأسیس مدرسه دارالفنون و تربیت هزاران دانشجو در زمینه‌های مختلف علمی. بهترین کار برای آبادانی کشور تربیت و علم و آگاهی دادن به قشر جوان است. تقویت اعتقادات مذهبی در کنار علم و دانش روز، سلاح محکمی است که هر دشمنی را از پا درمی‌آورد.
پ) به نظر شما، چرا امیرکبیر بر استخدام نکردن معلمان و استادان روسی و انگلیسی در مدرسه دارالفنون، اصرار می‌کرد؟
📗 پاسخ: امیرکبیر سعی داشت نفوذ استعمارگران روس و انگلیس در کشور را از بین ببرد و کشور را به استقلال برساند. پس اجازه نمی‌داد دشمن، به تربیت جوانان بپردازد و افکار استعمارگرانه خود را به دانشجویان آموزش دهد.
۵- چند مورد از اقدامات امیرکبیر را در زمینه رواج عدالت و پیشرفت علمی و فرهنگی بنویسید.
📗 پاسخ:
– اصلاح قوانین مالیاتی و وادارکردن زمین‌داران بزرگ به پرداخت مالیات
– اصلاح امور قضایی و توجه جدی به برقراری عدالت و رعایت حقوق مردم
– انتشار روزنامه وقایع اتفاقیه به عنوان اولین روزنامه رسمی ایران
– ترجمه کتاب‌های اروپایی و توسعه چاپخانه
۶- به نظر شما با توجه به اصلاحات امیرکبیر، چرا شاهزادگان و درباریان قاجار و عوامل وابسته خارجی برای برکناری و قتل امیرکبیر توطئه کردند؟
📗 پاسخ: اقدامات امیرکبیر به ضرر درباریان و شاهزادگان بود، چون آنان مجبور به پرداخت مالیات شده بودند و قوانینی که برای مردم عادی وجود داشت، در مورد آنها نیز انجام می‌شد. از طرفی نفوذ امیرکبیر در دربار زیاد شده بود و شاه به نظرات و کارهای امیرکبیر اهمیت زیادی می‌داد بنابراین شاهزادگان کمتر دیده می‌شدند و درخواست‌های آنان مورد توجه قرار نمی‌گرفت. از طرفی نفوذ بیگانگان در دربار به طور کلی از بین رفته بود و کشور استقلال پیدا کرده بود. همه این عوامل سبب شد که شاهزادگان، درباریان و عوامل وابسته خارجی برای قتل امیرکبیر توطئه کنند.
۷- الف) دلیل اصلی شکل‌گیری نهضت تنباکو چه بود؟
📗 پاسخ: در دوره ناصرالدین شاه یک نفر انگلیسی قراردادی با ایران بست که براساس آن ایرانیان نمی‌توانستند محصول توتون و تنباکوی خود را به کسی غیر از او بفروشند. چون توتون و تنباکو از محصولات کشاورزی مهم ایران در آن زمان بود، این قرارداد نتایج زیان بارِ اقتصادی برای کشور داشت و کشور را هرچه بیشتر به بیگانگان وابسته می‌کرد. همین عامل دلیل شکل‌گیری نهضت تنباکو شد.
ب) موفقیت نهضت تنباکو از نظر سیاسی و اجتماعی چه اهمیتی داشت؟
📗 پاسخ: نهضت تنباکو نخستین حرکت جدی مردم ایران برای رهایی از نفوذ و سلطه خارجی و ایستادگی در برابر ستم داخلی بود و پیروزی آن حس اعتماد به نفس و روحیه مقاومت و مبارزه را در مردم تقویت کرد از طرفی بیگانگان را متوجه قدرت روحانیت و قدرت اتحاد بین مردم کشور کرد.
۸- با راهنمایی دبیر خود متن سند را در کلاس بخوانید و به پرسش‌های زیر پاسخ دهید:
الف) فرمان لغو قرارداد توتون و تنباکو توسط چه کسی صادر و توسط چه کسی به مردم ابلاغ شد؟
📗 پاسخ: فرمان لغو قرارداد توتون و تنباکو توسط ناصرالدین شاه صادر و توسط امین‌السلطان (صدراعظم) به مردم ابلاغ شد.
ب) فکر می‌کنید چرا در این فرمان، هیچ اشاره‌ای به اشتباه شاه و حکومت در انعقاد اولیه قرارداد با استعمارگران نشده است و بلکه در مقابل، لغو آن به لطف و مرحمت شاه نسبت داده شده است؟
📗 پاسخ: در آن زمان اطرافیان شاه دائماً به چاپلوسی شاه می‌پرداختند تا نزد او عزیزتر شوند و به مقام و ثروت بیشتری برسند.
پ) در کدام قسمت‌های فرمان، می‌توانید تکبّر و خودخواهی شاهانه را ببینید؟ آیا فکر نمی‌کنید که یکی از عوامل پیشرفت نکردن ایران در گذشته، وجود چنین حکومت و شاهانی بوده است؟
📗 پاسخ:
«… مردم هم خودشان را از این زحمت و تحمیل آسوده دانسته به دعاگویی وجود مسعود همایونی و به شکرگزاری مراحم کامله همایون خسروانه بیفزایند و بعضی حرکات جاهلانه را به کلی موقوف نمایند و عرایض شکرانه علمای اعلام به خاکپای مبارک برسد.»
چنین لحن صحبت کردنی به معنی خودخواهی شاهانه و چاپلوسی اطرافیان است. همین عامل سبب می‌شود که واقعیات به زبان نیاید و مشکلات جدی دیده نشوند، به همین دلیل کشور پیشرفت نکرده و مشکلات حل نمی‌شوند.
ت) وقتی متن این سند را می‌خوانید چه نکته‌هایی شما را بیشتر به فکر وا می‌دارد یا توجه شما را جلب می‌کند؟
📗 پاسخ: شاه تصمیمات غلطی می‌گرفت که به نابودی کشور منجر می‌شد و نه تنها از تصمیم خود پشیمان نمی‌شد بلکه اصلاح اجباری آن را به نام خود می‌زد و خود و اطرافیانش به تملق و چاپلوسی حرکت خردمندانه پادشاه می‌پرداختند. نادانی و عدم علم و آگاهی در دربار به شدت زیاد بود و همین عامل، سبب رنج و زحمت مردم می‌شد.
جواب درس‌های بعدی مطالعات اجتماعی نهم دانلود PDF کتاب مطالعات اجتماعی نهم
