تحقیق درباره روابط بین موجودات زنده

در مورد روابط بین موجودات زنده و انواع همزیستی

در کره زمین با طبیعتی زیبا و گونه‌های متنوعی از موجودات زنده، نظم و هماهنگی خاصی برای بقاء وجود دارد. که سبب شده است این موجودات به صورت غریزی یاد بگیرند که چگونه در کنار هم و با یکدیگر زندگی کنند. در این مطلب برای درک بهتر از جهان اطراف خود به چگونگی روابط بین موجودات زنده پرداخته‌ایم.

همزیستی و اهمیت روابط بین موجودات زنده

بدلیل ازدیاد و پراکندگی موجودات زنده بر روی این کره خاکی، آن‌ها مجبور هستند در محیط‌های یکسانی زندگی‌ کنند که همین موضوع باعث می‌شود از منابع یکسانی برای زندگی و تأمین غذا استفاده کنند و با هم در ارتباط قرار گیرند. این رابطه و هنر با هم زیستن، یا همان همزیستی موجودات است که جمعیت حیوانات و گیاهان و اکوسیستم را در تعادل نگه می‌دارد. در واقع همزیستی اصطلاحی است که هر گونه رابطه یا تعامل بین دو موجود را توصیف می‌کند. تکامل یافتن و رشد کردن موجودات وابسته به این روابط همزیستی می‌باشد.

انواع روابط موجودات زنده با یکدیگر

همانطور که گفته شد روابط همزیستی یک تعامل اکولوژیکی مهم بین عوامل مختلف زیستی در یک اکوسیستم هستند. و این روابط به طور گسترده با سود و زیان‌هایی که برای موجودات دارند تعریف می‌شوند. روابط اصلی شامل رابطه‌های همیاری، همسفرگی، انگلی، صیادی و رقابت می‌شود.

همزیستی همیاری

در همزیستی همیاری یا متقابل گرایی، رابطه بین دو موجود زنده به یکدیگر بستگی دارد. و به نوعی هر دو گونه به طور متقابل یک رابطه دوجانبه سودمند دارند. در این رابطه ازدیاد و تکامل، میان گونه‌ها کاملاً به یکدیگر بستگی دارد.

ارتباط زنبور عسل با گل‌ها به هنگام گرده افشانی می‌تواند توصیف مناسبی از این نوع رابطه باشد. وقتی زنبور عسل مشغول جمع‌آوری شهد از گل‌ها می‌باشد، گرده‌های گل به پا‌های خزدار زنبور عسل می‌چسبد و هنگامی که زنبور به سراغ گل بعدی می‌رود گرده‌ها روی گل بعدی می‌نشینند. و اینگونه گرده افشانی انجام می‌شود. زنبور با انتقال گرده‌ها از گلی به گل دیگر، و گل‌ها با دادن شهد به زنبور هر دو سود می‌برند. این رابطه‌ی کاملاً اجباری است. و کامل‌ترین نوع همزیستی به شمار می‌رود.

همزیستی همسفرگی

در این نوع از رابطه بین موجودات، فقط یک گونه از رابطه خود با گونه دیگر سود می‌برد، و گونه دیگر هیچ نفع یا ضرری نمی‌بیند. همانند زندگی کردن بعضی حشرات بروی بقایای موجودات دیگر.

البته لازم به ذکر است در این نوع رابطه گاهی پیش می‌آید که بین دو موجود یکی آسیب جدی ببیند یا از بین برود و دیگری چندان تأثیری نپذیرد. مانند چمن زیر پای یک گاو. در واقع در این رابطه یک طرفه، هیچ یک از ارگانیسم‌ها سود نمی‌برند، اما به یکی آسیب و ضرر می‌رسد.

همزیستی صیادی

رابطه صیادی و یا رابطه شکار و شکارچی، مستقیم‌ترین رابطه بین دو موجود است. در یک جامعه اکولوژیکی، برخی موجودات با خوردن بدن موجودات دیگر زندگی می‌کنند. موجود شکارچی زنده می‌ماند و موجود صید شده از بین می‌رود. شیری که گوزنی را شکار می‌کند، می‌تواند یک نمونه برای این رابطه باشد.

همزیستی انگلی

کنه‌ها نمونه‌هایی از همزیستی انگلی هستند، زیرا به عنوان حشرات مکنده خون، که از خون قربانیان تغذیه می‌کنند با انتقال یک بیماری عفونی از موجودی به موجود زنده دیگر به میزبان آسیب می‌رسانند. در رابطه انگلی نوعی زندگی اجباری بین دو موجود وجود دارد که فقط انگل از میزبان بهره می‌برد. در اینجا رابطه برای یک موجود مفید و برای دیگری آسیب‌رسان است.

تفاوت بین همزیستی صیادی و انگلی این است که در رابطه انگلی، انگل در کوتاه مدت میزبان را از بین نمی‌برد و مایل است برای بقای خود میزبان به حیات خود ادامه دهد ولی در رابطه صیادی عملاً صید توسط شکارچی از بین می‌رود.

همزیستی رقابت

رابطه رقابتی بین گونه‌ها زمانی رخ می‌دهد که هر دو موجود برای منابع یکسان در یک اکوسیستم رقابت کنند. در این نوع رابطه هر دو موجود زنده از وجود یکدیگر رنج می‌برند. گونه مهاجم، برای منابع محدود در یک اکوسیستم، با گونه بومی رقابت می‌کند. نمونه آن درخت گردوی سیاه است. هنگامی که به سن ۱۵-۲۵ سالگی می‌رسد، مواد شیمیایی آللوپاتیک را جمع می‌کند که اثرات مضری بر گیاهان مجاور دارد و به آن‌ها اجازه رشد نمی‌دهد.

برای دیدن نمونه‌های بیشتر بهتر است به جهان اطراف خود با دقت بیشتری نگاه کنیم. هر چه بیشتر در مورد حیات روی زمین بیاموزیم، روابط همزیستی را در موجودات زنده بیشتر می‌بینیم.

در مورد زندگی جانوران