دانشچی پورتال جامع تحقیق و مقاله، مطالب علمی و هنری ، وبگردی و…
جواب به سوالات و فعالیت درس اول فارسی یازدهم ( پاسخ ها به صورت گام به گام )
پاسخگویی به سوالات درس اول کتاب فارسی یازدهم نیکی صفحه ۱۰، ۱۲، ۱۴، ۱۵، ۱۶ با دانشچی همراه باشید.
جواب سوالات فارسی یازدهم درس اول نیکی ( پاسخ گام به گام )
شعر «لطف خدا» ص ۱۰
دانش‌آموز عزیز برای خواندن معنی شعر «لطف خدا» در سایت دانشچی بر روی لینک زیر ضربه بزنید.
شعر «نیکی» ص ۱۲
دانش‌آموز عزیز برای خواندن معنی شعر «نیکی» در سایت دانشچی بر روی لینک زیر ضربه بزنید.
کارگاه متن‌پژوهی درس اول ص ۱۴
قلمرو زبانی ص ۱۴
۱- معنای واژه‌های مشخّص شده را بنویسید.
معیار دوستانِ دغل روز حاجت است / قرضی به رسم تجربه از دوستان طلب صائب
📗 پاسخ: حیله‌گر، مکّار، نادرست
صورتِ بی صورتِ بی حدّ غیب / ز آینۀ دل تافت بر موسی ز جیب مولوی
📗 پاسخ: گریبان، یقه
فخری که از وسیلت دون‌همّتی رسد / گر نام و ننگ داری، از آن فخر، عار دار اوحدی
📗 پاسخ: فرومایگی و پستی
۲- برای کاربرد هریک از موارد زیر، نمونه‌ای در متن درس بیابید.
پیوندهای هم‌پایه‌ساز: 📗 پاسخ: یقین، مرد را دیده، بیننده کرد / شد و تکیه بر آفریننده کرد
پیوندهای وابسته‌ساز: 📗 پاسخ: در این بود درویش شوریده‌رنگ / که شیری برآمد، شغالی به چنگ
۳- معانی فعل «شد» را در سروده زیر بررسی کنید.
گریه شام و سَحَر، شُکر که ضایع نگشت / قطره باران ما گوهر یکدانه شد
📗 پاسخ: در این بیت «شد» به معنی «گشت»، «تبدیل شد» به کار رفته است.
منزل حافظ کنون بارگه پادشاست / دل برِدلدار رفت، جان برِجانانه شد حافظ
📗 پاسخ: در این بیت «شد» به معنی «رفت» به کار رفته است.
۴- اکنون برای دریافت معانی واژه‌های «دست» و «تند» با استفاده از دو روش بالا، نمونه‌های مناسب بنویسید.
📗 پاسخ:
دست و ید ← ترادف
دست و پا ← تضاد و تناسب
دست و پنجه ← تضمّن
تند و سریع ـ تند و سوزنده← ترادف
تند و کند ← تضاد
تند و ترش ← تناسب
تند و بامزه ← تضمّن
قلمرو ادبی ص ۱۵
۱- از متن درس، دو کنایه بیابید و مفهوم آنها را بنویسید.
📗 پاسخ:
زنخدان فرو برد چندی به جیب ← کنایه از گوشه‌گیری کردن، تفکر کردن و تلاش نکردن
که سَعیَت بود در ترازوی خویش ← کنایه از اینکه نتیجه اعمال انسان به خود انسان برمی‌گردد
۲- در بیت زیر، شاعر چگونه آرایه جناس همسان (تام) را پدید آورده است؟
با زمانی دیگر انداز ای که پندم می‌دهی
کاین زمانم گوش بر چنگ است و دل در چنگ نیست
سعدی
📗 پاسخ: چنگ و چنگ جناس همسان هستند چنگ اول در معنای ساز موسیقی به کار رفته و چنگ دوم در معنای انگشتان دست.
۳- ارکان تشبیه را در مصراع دومِ بیت دوازدهم مشخّص کنید.
📗 پاسخ:
تو ← مشبه محذوف
روبه ← مشبه به
چو ← ادات تشبیه
به وامانده سیر شدن ← وجه شبه
۴- در این سروده، «شیر» و «روباه» نماد چه کسانی هستند؟
📗 پاسخ: «شیر» نماد کسانی است که برای تأمین احتیاجات خویش تلاش می‌کنند و توقعی از دیگران ندارند و «روباه» نماد کسانی که تلاش نمی‌کنند و همیشه محتاج دیگران هستند.
قلمرو فکری ص ۱۵
۱- معنی و مفهوم بیت شانزدهم را به نثر روان بنویسید.
📗 پاسخ: انسان‌هایی که دارای عقل و خرد هستند، بخشنده و باسخاوت هم می‌باشند و فرومایگان که برای کمک به دیگران تلاشی نمی‌کنند نه از عقل بهره‌ای برده‌اند و نه از انسانیت و فقط ظاهرشان انسان است.
۲- درک و دریافت خود را از بیت زیر بنویسید.
یقین، مرد را دیده، بیننده کرد / شد و تکیه بر آفریننده کرد
📗 پاسخ: مرد با مشاهداتش، به یقین رسید و بینا شد و تصمیم خود را گرفت و بر خدا توکل کرد.
۳- برای مفهوم هریک از سروده‌های زیر، بیتی مناسب از متن درس بیابید.
رزق هرچند بی گمان برسد / شرط عقل است جُستن از درها سعدی
📗 پاسخ:
برو شیر درّنده باش، ای دَغَل / مَیَنداز خود را چو روباهِ شَل
چنان سعی کن کز تو ماند چو شیر / چه باشی چو روبه به وامانده، سیر؟
سحر دیدم درخت ارغوانی /کشیده سر به بام خسته‌جانی
به گوش ارغوان آهسته گفتم: / بهارت خوش که فکر دیگرانی فریدون مشیری
📗 پاسخ: بگیر ای جوان، دست درویش پیر / نه خود را بیفکن که دستم بگیر
چه در کار و چه در کار آزمودن / نباید جز به خود، محتاج بودن پروین اعتصامی
📗 پاسخ: بخور تا توانی به بازوی خویش / که سَعیَت بود در ترازوی خویش
۴- درباره ارتباط معنایی متن درس و مَثَل «از تو حرکت، از خدا برکت» توضیح دهید.
📗 پاسخ: تلاش و کوشش است که باعث می‌شود نعمت و برکت خداوند نصیب انسان شود، تنبلی و از دست دادن فرصت‌ها منجر به سقوط و دور افتادن از نعمت‌های بی‌کران خداوندی می‌شود.
گنج حکمت «همّت» ص ۱۶
دانش‌آموز عزیز برای خواندن معنی متن «همّت» در سایت دانشچی بر روی لینک زیر ضربه بزنید.
