آشنایی با شترمرغ ها
تعریف شترمرغ
شترمرغ (نام علمی: Struthio camelus) نوعی پرنده بی پرواز بومی آفریقا و نوشخوارکننده از راستهٔ سینهپهنان Struthioniformes است. شترمرغ بزرگترین پرندهٔ زنده دنیاست و تخم آن نیز از هر پرنده زنده دیگری بزرگتر است.شترمرغ سریع ترین و سنگین ترین پرنده روی زمین است. این پرنده می تواند با سرعت بیش از ۴۳ مایل در ساعت (۷۰ کیلومتر در ساعت) بدود. می تواند از بیشتر شکارچیان جلو بزند. همچنین برای دفاع از خودش می تواند لگد بزند. شترمرغ ها نمی توانند پرواز کنند. طول عمر آنها در اسارت بیش از ۴۰ سال است.
آناتومی شترمرغ
شترمرغ نه پا ۲.۷ متر قد می کشد و وزنش بیش از ۳۴۳ پوند (۱۵۶ کیلوگرم) می شود. همچنین شترمرغ بزرگ ترین کره چشم را نسبت به هر پرنده دیگری دارد. اندازه چشم آن از عرض پنج سانتی متر یا دو اینچ است.
شترمرغ ظاهر منحصربهفردی دارد که آن را از پرندگان دیگر متمایز میکند. آنها با گردن و پاهای بلند خود قادرند با سرعت حدود ۷۰ کیلومتر بر ساعت بدوند که بالاترین سرعت زمینی در میان تمام پرندههاست. شترمرغ نر پرهای سیاهی دارد و انتهای پرها و بالهای آن سفید است ولی پرهای شترمرغ ماده قهوهای رنگ است. سر و گردن شترمرغ بدون پر و طاس است. این پرنده اغلب بصورت گروهی در بین گلههای پستانداران علفخوار همچون گورخر و گاومیش و کل یالدار به سر میبرد.
محیط زندگی شتر مرغ
این پرنده بومی دشت های خشک آفریقا است و خیلی خوب با زندگی بیابانی تطبیق پیدا می کند. شترمرغ ها آبشان را از گیاهانی که می خورند تأمین می کنند.
تغذیه
شترمرغ ها بیشتر از گیاهان تغذیه می کنند. اما حشرات، میوه ها، دانه (بذر)، دانه های آجیل و برخی از جانوران کوچک (مثل مارمولک ها) را هم می خورند.
تولید مثل
زمان جفتگیری در شترمرغها بسته به مکان زندگیشان متفاوت است. در شرق آفریقا، شترمرغها در فصل خشک اقدام به جوجهگذاری میکنند. نر با پاهای خود خراشهایی در زمین ایجاد میکند و ماده همراهش در حفرههای پدید آمده تخمهای خود را میگذارد. دیگر مادهها نیز تخمهای خود را در همین حفرههای روی زمین قرار میدهند. ماده در طول روز، و نر درهنگام شب از تخمها نگهبانی میکند. تخمهای نگهبانی نشده میتوانند مورد هجوم کرکسها و دیگر درندگان قرار گیرند. در کل، کمتر از ۱۰ درصد کل آشیانههای اولیه در دوره سه هفتهای گذاشتن تخم و شش هفتهای خوابیدن بر روی تخم سالم میمانند.
پرنده نر بههنگام جفتگیری با باد کردن گلوی خود غرش های رسائی برمیآورد ولی به طور کلی و در سایر موارد شترمرغها فاقد صدای خاصی میباشند شترمرغ ماده در فصل بهار به صورت یک روز در میان تخمگذاری نموده و در هر مرحله ۱۴ تا ۲۱ تخم میگذارد. وزن تقریبی هر تخم یک کیلو و نیم است. شترمرغ ماده در فصل تخمگذاری بسیار خشمگین و عصبانی است و اگرکسی مزاحمتی برایش ایجاد سازد با لگد ضربه محکمی بر او وارد میکند. پرندگانی مانند شترمرغ استرالیایی، کسوری و ریها با اندک اختلافی در رنگ و پرها و محل زندگی، از تیره شترمرغها هستند.
دشمن طبیعی
شترمرغها به عنوان پرندهای بدون قابلیت پرواز در حیات وحشِ غنی ساوانای آفریقا با دشمنان طبیعی متعددی روبرو هستند. یوزپلنگ، شیر، پلنگ، سگ وحشی آفریقایی و کفتار خالدار از مهمترین دشمنان این پرنده هستند. شترمرغ، با سرعت بالای خود در دویدن، قادر است از چنگ بیشتر آنها بگریزد، و به همین جهت اغلب شکارچیان با کمین کردن، یک پرنده را غافلگیر میکنند، بهجز یوزپلنگ که با سرعت بسیار بالای خود موفقترین دشمن طبیعی شترمرغهای بالغ محسوب میشود.
شغالها، پرندگان شکاری مختلف، و خدنگها از مهمترین شکارچیان جوجهشترمرغها هستند. والدین برای نجات جوجههایشان سعی میکنند حواس شکارچی را پرت کنند، اما گاهی اوقات وارد نبرد خونینی با شکارچی میشوند و در چنین نبردهایی حتی توانایی کشتن قدرتمندترین دشمن خود، یعنی شیرها را هم دارند.
محصولات شترمرغ
- گوشت قرمز که کم چرب و کم کلسترول با طبیعتی گرم و دارای آهن است که گوشت این پرنده را از سایر گوشتهای قرمز متمایز میسازد.
- پوست نرم، لطیف و با مقاومت بالا است که جای پر ها (فولیکول) روی پوست دیده میشود.چرم پای شتر مرغ دارای طرحی منحصربفرد است و در تولید انواع کیف و کفش از آن استفاده میشود .پوست شترمرغ در بازارهای جهانی تا ۴۰۰ دلار قیمت دارد.
- روغن آن دارای اسیدهای چرب امگا ۳ و ۶ و ۹ میباشد. که خواص آن ،تسکین درد های مفصلی و ماهیچه ای ، نرم و مرطوب کننده پوست و مو است.
- پر این پرنده در دوران باستان نماد پادشاهان و سرداران بودهاست و هم چنین برای تزیین و ساخت گردگیر از آن استفاده میشود
- مغز این پرنده در درمان بیماری آلزایمر مؤثر است و از بافت زانوی شترمرغ جهت دستگاههای الکترونیکی، مخابراتی استفاده میشود. حتی میتوان قرنیه چشم این پرنده را به قرنیه چشم انسان پیوند زد.
خواص تخم شترمرغ
– تخم شترمرغ هم جزو مواد غذاییای است که مصرفش به خانمهای باردار یا افراد مبتلا به کمخونی توصیه میشود.
– تخم شترمرغ، آهن، اسیدفولیک و کالری بالایی دارد اما میزان روی آن کمتر از تخممرغ است.
– بزرگترین تفاوت تخممرغ و شترمرغ اندازه و وزنشان است. تخم شترمرغ بزرگترین تخم پرنده در کل دنیاست و معمولا یک و نیم کیلوگرم وزن دارد! بیش از ۱۷/۵ سانتیمتر ارتفاع و ۱۳/۵ سانتیمتر عرض دارد! این در حالی است که یک تخممرغ بزرگ نهایتا ۹۰۰ گرم وزن، ۶/۵ سانتیمتر ارتفاع و ۵سانتیمتر عرض دارد.
– مزه تخممرغ و شترمرغ بسیار شبیه به هم است اما پرندگان عادات غذایی متفاوتی دارند و ارزش غذایی تخمهایی که میگذارند، متفاوت است.
– میزان پروتئین، چربی و کلسیم این دو مشابه هم است.
– تخممرغ ویتامین A و E بیشتری دارد اما تخم شترمرغ فولیک اسید بیشتری دارد.
– میزان آهن تخم شترمرغ بیشتر است اما روی و مس تخممرغ هم بیشتر از شترمرغ است.
– تخم شترمرغ همچون هیبت این پرنده بسیار بزرگ است و می تواند ده نفر را سیر کند. هر عدد آن یک تا دو کیلوگرم وزن داشته و حاوی ۲۰۰۰ کالری انرژی و هر کدامش معادل ۲۰ عدد تخم مرغ است. عسلی شدن تخم شترمرغ حدود ۴۵ دقیقه و سفت شدن آن دو برابر این زمان طول می کشد.
– از نظر طعم، میزان چربی و پروتئین مانند تخم مرغ است. تحقیقات نشان داده است میزان کلسترول تخم شترمرغ پایین بوده و حاوی مقادیر زیادی اسیدهای چرب غیراشباع است.
– مقدار ویتامین E، B5 و منگنز آن از تخم مرغ کمتر؛ اما میزان سلنیوم آن که به تولید و تکثیر اسپرم های سالم کمک می کند، بسیار زیاد است. میزان مس، آهن، روی و کلسیم آن نیز به محتوای خوراک این پرنده بستگی دارد.
– مصریان باستان از تخم های این حیوان برای مصارف دارویی استفاده می کردند.
خواص روغن شترمرغ
۱- لایه بردار و جوان کننده پوست (نرم کننده، روشن کننده و ضدلک)
۲- بهبود شبکه فبیری پوست به دلیل وجود اسیدهای چرب غیر اشباع
۳- صاف کننده خطوط و چروکهای پوست صورت و گردن
۴- کمک به بهبود خشکی لب و کبودی و پف زیر چشم و جای جوش (آکنه)
۵- قویترین برطرف کننده ترکهای پاشنه پا و ترکهای بعد از چاقی و لاغری
۶- ترمیم جای زخم، سوختگی، بخیه و مشکلات گوشت اضافه
۷- تسریع در بهبود خارش پوست و آفتاب سوختگی
۸- بازیابی سلولهای از بین رفته پوست در اثر استرس و شرایط جوی
۹- روغن شتر مرغ بهترین روغن برای ماساژ (رفع خستگی و آرامش دهنده عضلات و افزایش دهنده جریان خون) ۴٫ حالت دهنده و تقویت کننده موهای ضعیف و پرپشت کننده موهای ابرو و مژه
۱۰- محافظت از پوست (حفظ چربی و رطوبت طبیعی پوست، درمان خشکی پوست)