پاسخ سوالات درس هفتم فارسی پنجم درس آزاد (فرهنگ بومی ۱)

جواب به سوالات و فعالیت درس هفتم فارسی پنجم ( پاسخ ها به صورت گام به گام )

پاسخگویی به سوالات درس هفتم کتاب فارسی پنجم درس آزاد (فرهنگِ بومی ۱) صفحات ۵۵، ۵۶ با دانشچی همراه باشید.

جواب سوالات فارسی پنجم درس هفتم درس آزاد (فرهنگِ بومی ۱)

📗 پاسخ:

وسط کوه‌های زیبا و سر به فلک کشیده کرکس در استان اصفهان، بین شهرهای کاشان و نطنز، روستایی سرخ‌ و سبز و آبی وجود دارد که رفتن به آنجا، تماشای طبیعت بی‌نظیر، هم‌صحبت شدن با روستاییان با لهجه‌‌ی شیرین و بازدید از مناطق تاریخی آن می‌تواند اوقات خوشی را برای انسان رقم بزند.

صدای گذر آرام آب چشمه و صدای عبور ملایم باد از میان برگ درختان، موسیقی طبیعت را آنچنان می‌نوازد که روح انسان را سرشار از سرزندگی و شادی می‌کند و ناخودآگاه به ستایش پروردگار خالق زیبایی‌ها وامی‌دارد.

روستای ابیانه با خانه‌های سرخ، طبیعت سبز و آسمان آبی، روح انسان را به آرامش و تفکر دعوت می‌کند.

مردم ابیانه که اعتقاد راسخی برای استفاده از لباس محلی دارند، از راه کشاورزی و دامداری و باغداری و گاهی هم از فروش صنایع دستی که کار دست زنان هنرمند روستاست روزگار می‌گذرانند.

امروزه قالی‌بافی نیز راه خود را به این روستا باز کرده و به بهتر شدن شرایط اقتصادی مردمان این دیار کمک کرده است.

از محصولات کشاورزی این روستا می‌توان به سیب‌زمینی، گندم، جو، میوه‌هایی همچون آلو، زردآلو، سیب، گلابی و گردو و بادام اشاره کرد.

زنان از میوه‌های مختلفی مثل زردآلو، آلو و سیب، لواشک و برگه تهیه می‌کنند، مغز شیرین و تلخ زردآلو را جدا می‌کنند و بعد از انجام عملیاتی، مغزهای تلخ را نیز به مغزهای شیرین تبدیل می‌کنند و ضمن استفاده از خواص درمانی آن به عنوان آجیل هم از آن بهره می‌برند.

لباس محلی مردان این روستا شامل کلاه نمدی، قبا، زیرپوش قبا، شال کمر، شلوار گشاد از جنس کرباس یا متقال و گیوه مردانه محلی است که در زمستان‌ها برای لباس از پارچه‌های ضخیم استفاده می‌شود.

لباس محلی زنان این روستا شامل چارقد (پارچه‌ای مربع‌شکل که به شکل سه گوش روی سر قرار می‌گیرد)، پیراهن گلدار در رنگ‌های مختلف که با گلدوزی و یراق‌های زیبا تزیین شده، شلوار پرچین که با یراق تزیین شده و گیوه زنانه محلی است. در زمستان روی پیراهن از نیم‌تنه مخمل و روی چارقد از چادرشب ابریشمی که بافتی شطرنجی و رنگارنگ دارد استفاده می‌شود.

خانه‌های روستا در دامنه کوه کرکس و در شمال رودخانه برزرود ساخته شده است. در مصالح آن از خاک سرخ استفاده شده و اغلب دارای پنجره‌های چوبی و ایوان‌های چوبی جلو آمده است که در کوچه‌های تنگ و باریک روستا منظره جالبی را ایجاد کرده است.

در تپه‌های نزدیک روستا درهای کوچکی به چشم می‌خورد که در حقیقت انباری به حساب می‌آید. روستاییان مقداری از فضای داخل تپه را خالی کرده‌اند و برای نگهداری دام، آذوقه و اشیای دیگر از آن استفاده می‌کنند.

از مکان‌های تاریخی روستا می‌توان به زیارتگاه‌ها، مساجد، حسینیه‌ها، قلعه‌ها، چشمه‌ها، آسیاب‌ها، آب انبارها، آتشکده، خانقاه و قبرستان روستا اشاره کرد.

در سال ۱۳۸۴ در این روستا یک موزه مردم‌شناسی به سبک و معماری خود روستا ساخته شد و اشیای اهدایی یا امانی مردم در آن به نمایش گذاشته شد. در این موزه علاوه بر قرآن‌های خطی و قدیمی، اشیایی مثل ظروف پخت‌و پز، لباس‌های سنتی، صنایع دستی قدیمی، ابزارهای کشاورزی و دامداری، قفل‌های چوبی و فلزی قدیمی و اسلحه شکاری، تصاویری از معماری و طبیعت روستا و… به نمایش گذاشته شده است.

سوغات ابیانه شامل لباس‌های محلی، زیورآلات دست‌ساز، آویزهای تزیینی، خوراکی‌هایی مثل لواشک، لبنیات، نان‌های محلی، هسته زردآلو، برگه‌ها و انواع میوه‌های باغ‌های این روستا می‌شود.

بعضی آداب و رسوم به جامانده از گذشته هنوز هم در روستای ابیانه اجرا می‌شود. یکی از این آداب و رسوم، برگزاری مراسم عزاداری در شهادت امام حسین(ع) و یارانش در محرم هر سال است.

در روز تاسوعا و عاشورا عده‌ای از اهالی روستا در کوچه‌ها قدم می‌زنند و در مقابل خانه‌هایی که عزیزی از دست داده‌اند می‌ایستند و فاتحه‌ای می‌خوانند و از خیرات و نذری که صاحب خانه تهیه دیده استفاده می‌کنند و به طرف خانه بعدی حرکت می‌کنند. به این مراسم پرسه‌زنی می‌گویند.

بعد از اتمام مراسم پرسه‌زنی، اهالی جلوی مسجد جمع می‌شوند و به توصیه نوحه‌خوان هر کس مایل است دو جغجغه به دست می‌گیرد. جغجغه به اشیاء چوبی کوچکی می‌گویند که از به هم کوبیدن آنها صدای شبیه جغجغه شنیده می‌شود.

صف تشکیل می‌شود و نوحه‌خوان می‌خواند و طبل‌ها و سنج‌ها و زنجیرها و جغجغه‌ها به صدا درمی‌آید و همه با هم نوای عزاداری در سوگ سید و سالار شهیدان امام حسین(ع) را سرمی‌دهند. سینه‌زن‌ها هم در دسته‌ای منظم و هماهنگ به سینه می‌کوبند و همنوا با نوحه‌خوان عزاداری می‌کنند.

بعد از مراسم پرسه‌زنی و جغجغه‌زنی نوبت به نخل‌گردانی می‌رسد. حرکت‌دادن نخل اگرچه با دشواری همراه است ولی به علت اعتقاد عمیق مردم به این مراسم که ریشه در گذشته‌های دور دارد و احترامی که برای آن قائل هستند، با کمک اهالی روستا همه‌ساله اجرا می‌شود.

نخل در مسیر خاصی به حرکت درمی‌آید و مردم به دعا و راز و نیاز می‌پردازند و در آخر به محل نگهداری نخل منتقل می‌شود.

غروب عاشورا دلگیری خاصی همراه دارد، مراسم شام غریبان با حرکت در کوچه‌های روستا و به دست گرفتن شمع توسط اهالی و خواندن اشعاری در رثای سرور شهیدان و یارانش اجرا می‌شود و مراسم پایان می‌گیرد.

درست و نادرست درس هفتم ص ۵۶

(پاسخ ها با رنگ سبز)

۱- نارنگی، زردآلو، سیب، گلابی و نارنج از محصولات روستای ابیانه است.

نادرست

۲- از آداب و رسوم بومی مردم ابیانه می‌توان پرسه‌زنی، جغجغه‌زنی، نخل‌گردانی و مراسم شام غریبان را نام برد.

درست

۳- روستای ابیانه وسط کوه‌های البرز و بین شهرهای کاشان و نطنز قرار گرفته است.

نادرست

درک مطلب ص ۵۶

۱- مردم ابیانه به چه کارهایی مشغول هستند؟

📗 پاسخ: مردم این روستا به کشاورزی، دامداری، باغداری، ساخت صنایع دستی و قالی‌بافی مشغول هستند.

۲- مراسم پرسه‌زنی چیست؟

📗 پاسخ: مردم روستا برای احترام و همدردی با خانواده‌هایی که عزیزی از دست داده‌اند، در روز تاسوعا و عاشورا دسته دسته در کوچه‌های روستا قدم می‌زنند و جلوی خانه‌های آنها می‌ایستند و فاتحه‌ای برای درگذشتگان آنها می‌خوانند و از نذورات و خیرات که توسط صاحب خانه تهیه شده، استفاده می‌کنند.

۳- دانستن فرهنگ بومی یک منطقه چه فایده‌ای دارد؟

📗 پاسخ: ایران دارای گذشته‌ای اصیل و ریشه‌دار است که شامل اعتقادات و آداب و رسوم خاصی بوده که هرکدام به دلیلی اجرا می‌‌شده و نتایجی هم به جا می‌گذاشته است. امروزه بسیاری از این آداب و رسوم در زندگی‌های شهری از بین رفته یا به رسوم دیگری تبدیل شده که دلیل انجام آن هم گاهی معلوم نیست.

تغییر فرهنگ بومی هر منطقه به تغییر پوشش، زبان، آداب و رسوم و حتی غذای منطقه می‌انجامد.

دانستن فرهنگ بومی ریشه‌داری که در بعضی مناطق هنوز به جا مانده به ما کمک می‌کند ریشه و اصالت خویش را فراموش نکنیم و با احترام به آنها اصالت و هویت خویش را حفظ کنیم و دچار سردرگمی نشویم.

 

جواب درس‌های بعدی فارسی پنجم دانلود PDF کتاب فارسی پنجم

اختصاصی_دانشچی