دانشچی پورتال جامع تحقیق و مقاله، مطالب علمی و هنری ، وبگردی و…
همه چیز در مورد کبد ( جگر ) و کارکرد آن در بدن
کبد یا جگر چیست؟
کَبِد نام دیگر آن جگر، بزرگترین غده در بدن است که در فعالیت‌های سوخت‌وساز بدن مانند گوارش نقش دارد. کبد دو بخش بزرگ دارد که قسمت راست و قسمت چپ است و کیسه صفرا به همراه قسمت هایی از پانکراس و روده ها، زیر کبد قرار می گیرد. کبد و این اندام ها برای هضم، جذب و پردازش غذا باهم کار می کنند.
کبد کجاست؟
کبد در یک چهارم بالایی حفره شکمی بوده، و درست زیر دیافراگم قرار دارد. کبد در سمت راست معده بوده و روی کیسه صفرا قرار دارد. حدود ۳ پوند وزن دارد و به رنگ قرمز متمایل به قهواه ای است و لاستیک مانند است. معمولاً شما نمی توانید کبد را احساس کنید چون توسط قفسه سینه محافظت می شود.
کارکرد کبد در بدن
تمام خون دستگاه گوارش توسط سیاهرگی به نام ورید بابی جمع‌آوری شده و وارد کبد می‌شود و تمام مواد جذب شده از لولهٔ گوارشی از کبد عبور می‌کنند. دیگر کارهای کبد به دام انداختن سموم و تصفیهٔ آنها با تبدیل کردنشان به مواد بی‌ضرر است.
همچنین، این کبد است که متابولیسم داروها را در بدن بر عهده دارد. شرکت در خون‌سازی (در دورهٔ پیش از تولد) و مقاومت در برابر عفونت‌ها، فراهم ساختن سریع انرژی در هنگام ضرورت، ذخیرهٔ آهن و… از دیگر فعالیت‌های کبد است.
پروتئین‌های خونی در کبد ساخته می‌شوند. سلول های کبدی پروتئین‌های مختلفی را به‌طور دائمی می‌سازند از جمله آلبومین، پروترومبین، فیبرینوژن، لیپو پروتئین‌ها و هپارین. سلول‌های کبدی مواد مختلفی از جمله تری گلیسریدها، گلیکوژن و ویتامین‌ها را ذخیره می‌کنند.
کبد به عنوان یک سیستم بافری مهم برای گلوکز خون عمل می‌کند به این معنی که هنگامی که گلوکز خون بعد از صرف یک وعده غذا تا غلظت زیادی بالا می‌رود میزان ترشح انسولین نیز افزایش می‌یابد و در حدود دو سوم گلوکز جذب شده از روده بلافاصله به گلیکوژن تبدیل شده و در کبد ذخیره می‌شود.
در طی ساعت‌های بعد که غلظت گلوکز خون، و نیز انسولین کاهش می‌یابد، کبد گلیکوژن را تجزیه و به گلوکز تبدیل می‌کند. این تنظیم در بیماران با اختلالات کبدی تقریباً غیرممکن است.
وظایف کبد در بدن
کبد به عنوان عضوی مهم در بدن، وظایف متعددی را انجام می دهد، اما تقریبا می توان سه وظیفه بسیار مهم برای کبد در نظر گرفت:
۱- تولید صفرا:
یکی از وظایف مهم کبد در دستگاه گوارش، تولید صفرا می باشد. صفرا مایع گوارشی است که توسط کبد ساخته می شود و در کیسه ای به نام کیسه صفرا ذخیره می شود. صفرا به شکستن چربی ها و تجزیه آنها به اسید چرب که می تواند مورد استفاده بدن قرار گیرد، کمک می کند.
صفرا غالبا از مواد زیر تشکیل می شود:
– کلسترول
– اسیدهای صفراوی یا نمک های صفراوی
– بیلی روبین (ماده ای است که از تجزیه گلبول های قرمز خون به دست می آید)
– مقداری آب و نمک (سدیم و پتاسیم) و مقدار کمی از مس و سایر فلزات
۲- فرآیند مواد غذایی و سموم بدن
یکی دیگر از وظایف مهم کبد، فرآیند مواد غذایی و سموم است. هنگامی که فرد ماده غذایی را می خورد، معده و روده باریک آن را هضم می کنند. مواد غذایی هضم شده از طریق دیواره روده باریک جذب خون شده و به کبد می رود.
در کبد، موادغذایی بیشتر تجزیه می شوند. در آنجا، مولکول های مفید موادغذایی، به شکلی که مورد استفاده قسمت های مختلف قرار گیرند، درمی آیند.
۳- ذخیره سازی قندها
کبد می تواند گلوکز (قند) خون را ذخیره کند. آنزیم های روده باریک، کربوهیدرات ها را به قندهای ساده تر مثل گلوکز تبدیل می کنند. گلوکز از روده باریک به کبد منتقل می شود. کبد، گلوکز را دریافت و سپس به صورت گلیکوژن ذخیره می کند.
هنگامی که فرد به انرژی بیشتری نیاز داشته باشد، کبد گلیکوژن را به گلوکز تجزیه کرده و به جریان خون می فرستد و با این کار انرژی مورد نیاز اعضای بدن را فراهم می کند.
سایر اعمال کبد
– کبد پروتئین های خاصی را تولید می کند که برای پلاسمای خون بسیار با اهمیت می باشند.
– میزان اسیدهای آمینه خون را تنظیم می کند.
– کبد آهن ذخیره می کند. هموگلوبین خون را پردازش می کند تا از محتوای آهن آن استفاده کند.
– آمونیاک سمی را به اوره تبدیل می کند. اوره یکی از محصولات مهم متابولیسم پروتئین هاست که از طریق ادرار دفع می شود.
– خون را از مواد سمی و آسیب زا به سلول های بدن، پاکسازی می کند.
– لخته شدن خون را در تمام بدن تنظیم می کند.
– با تولید عواملی برای از بین بردن باکتری ها، ایمنی و مقاومت بدن را افزایش می دهد.
پیشنهادی: در مورد مغز انسان، ساختار و چگونگی کار آندر مورد کبد _ دانشچی
