دانشچی پورتال جامع تحقیق و مقاله، مطالب علمی و هنری ، وبگردی و…
جواب به سوالات و فعالیت درس چهاردهم فارسی دوازدهم نظری ( پاسخ ها به صورت گام به گام )
پاسخگویی به سوالات درس چهاردهم کتاب فارسی دوازدهم سی مرغ و سیمرغ صفحات ۱۲۶، ۱۲۷، ۱۲۸ با دانشچی همراه باشید.
جواب سوالات فارسی دوازدهم درس چهاردهم سی مرغ و سیمرغ ( پاسخ گام به گام )
کارگاه متن‌پژوهی درس چهاردهم ص ۱۲۶
قلمرو زبانی ص ۱۲۶
۱- معنای واژه‌های «قبا»، «تعب» و «تجرید» را با توجّه به بیت‌‌های زیر بنویسید.
سرو و مَهت نخوانم، خوانم، چرا نخوانم؟ / هم ماه با کلاهی، هم سرو با قبایی فرّخی سیستانی
📗 پاسخ: قبا: نوعی لباس جلوباز بلند مردانه که دو طرف جلو آن با دکمه بسته می‌شود
در این مقام، طرب بی‌تعب نخواهد دید / که جای نیک و بد است این سرای پاک و پلید سنایی
📗 پاسخ: تعب: سختی، رنج
اوّلاً تجرید شو از هرچه هست / وانگهی از خود بشو یکبار دست اسیری لاهیجی
📗 پاسخ: تجرید: تنهایی، عاری شدن از قیود مادی، و در اصطلاح تصوف یعنی ترک کردن علایق و اغراض دنیوی و به طاعت و عبادت پرداختن
۲- اجزای بیت زیر را بر طبق زبان معیار مرتّب کنید؛ سپس نقش دستوری هر جزء را بنویسید.
بعد از این وادیّ حیرت آیدت / کار دائم درد و حسرت آیدت
📗 پاسخ:
وادی حیرت بعد از این برای تو آید / کار تو دائم درد و حسرت آید
وادی: نهاد
حیرت: مضاف‌الیه
بعد: قید
از: حرف اضافه
این: متمم
ت: متمم
آید: فعل
کار: نهاد
دائم: قید
درد: مسند
و: حرف عطف
حسرت: معطوف
ت: مضاف‌الیه
آید: فعل اسنادی
۳- متن زیر را با توجّه به «نقش‌های تبعی» بررسی کنید.
ما پرندگان را نیز پیشوا و شهریاری است. نامش سیمرغ است و در پس کوه قاف، بلندترین کوه روی زمین، بر درختی بلند آشیان دارد.
📗 پاسخ:
پرندگان: بدل
شهریاری: معطوف
بلندترین کوه روی زمین: بدل
قلمرو ادبی ص ۱۲۶
۱- با توجّه به متن درس، هر یک از پرندگان زیر، نماد چه کسانی هستند؟
بلبل 📗 پاسخ: (عاشقی که تمام آمال خود را در عشق مجازی می‌بیند و جرأت و انگیزه‌ای برای یافتن عشق حقیقی ندارد)
باز 📗 پاسخ: (افرادی که تلاش می‌کنند در پناه قدرت برتر قرار گیرند و از هم‌نشینی با آنان بهره ببرند و به این روش زندگی مباهات می‌کنند)
۲- «وجه شبه» را در بیت زیر، مشخّص کنید؛ توضیح دهید شاعر برای بیان وجه شبه، از کدام آرایه‌های ادبی دیگر بهره گرفته است.
عاشق آن باشد که چون آتش بُوَد / گرم‌رو، سوزنده و سرکش بُوَد
📗 پاسخ: وجه شبه: گرم‌رو، سوزنده، سرکش ـ وجه شبه دارای تناسب (گرم، سوزنده)، تشخیص (گرم‌رو) و کنایه (گرم‌رو، سرکش) است.
۳- درباره تلمیح به کار رفته در بیت زیر توضیح دهید.
ز نیرنگ هوا و از فریب آز خاقانی / دلت خُلد است خالی ساز از طاووس و شیطانش خاقانی
📗 پاسخ: اشاره به داستان فریب خوردن آدم(ع) با نیرنگ شیطان و رانده‌شدنش از بهشت (بر اساس داستانی شیطان با کمک طاووس وارد بهشت شد).
قلمرو فکری ص ۱۲۷
۱- معنی و مفهوم بیت زیر را به نثر روان بنویسید.
گل اگر چه هست بس صاحب جمال / حُسن او در هفته‌ای گیرد زوال عطّار
📗 پاسخ: اگرچه گل زیباست، اما زیبایی او زود از بین می‌رود.
۲- بیت زیر با کدام بیت از درس ششم مناسبت دارد؟ دلیل خود را بنویسید.
شیر مردی باید این ره را شگرف / زان که ره دور است و دریا ژرف ژرف عطّار
📗 پاسخ:
نی حدیث راه پرخون می‌کند / قصه‌های عشق مجنون می‌کند
هر دو بیت به سختی راه رسیدن به عشق اشاره دارد.
۳- هر بیت زیر، یادآور کدام وادی از هفت وادی است؟ (پاسخ ها با رنگ سبز)
الف) وصلت آن کس یافت کز خود شد فنا / هر که فانی شد ز خود، مردانه‌ای است عطّار
وادی هفتم
ب) دل چه بندی در این سرای مجاز؟ / همّت پست کی رسد به فراز؟ سنایی
وادی اول
پ) چشم بگشا به گلسِتان و ببین / جلوه آبِ صاف در گل و خار هاتف اصفهانی
وادی پنجم
۴- با توجّه با آیه شریفه و سروده زیر، تحلیلی کوتاه از داستان «سی مرغ و سیمرغ» ارائه دهید.
وَ فِی الْأَرضِ آیاتٌ لِلْمُوقِنِینَ وَ فِی أَنْفُسِکُمْ اَفَلا تُبْصِرُونَ: و در روی زمین برای اهل یقین، نشانه‌‌هایی است و در وجود شما [نیز] نشانه‌‌هایی است. پس چرا نمی‌بینید؟
(الذّاریات / آیات ۲۰ و ۲۱)
ای نسخه نامه الهی، که تویی / وی آینه جمال شاهی، که تویی
بیرون ز تو نیست هرچه در عالم هست / در خود بطلب هر آنچه خواهی، که تویی نجم رازی
📗 پاسخ:
این مطالب مصداق این بیت از شعر حافظ است که می‌فرماید:
سال‌ها دل طلب جام جم از ما می‌کرد / وآنچه خود داشت ز بیگانه تمنّا می‌کرد
وقتی دل و روح و روان انسان از تعلقات مادی پاک شود، به معنویتی می‌رسد که توانایی درک اسرار هستی را به دست می‌آورد. قابلیت‌های روح انسان چون اسیر جهان مادی است فرصت بروز پیدا نمی‌کند، انسان با خودشناسی و بالابردن ظرفیت‌های روحی و همچنین با دور شدن از رذایل اخلاقی که حجاب درک حقایق هستند، می‌تواند نشانه‌های اسرار هستی را در وجود خویشتن و در جهان آفرینش ببیند و به خداشناسی برسد.
گنج حکمت «کلان‌تر و اولی‌تر!» ص ۱۲۸
دانش‌آموز عزیز برای خواندن معنی متن «کلان‌تر و اولی‌تر!» در سایت دانشچی بر روی لینک زیر ضربه بزنید.
» معنی گنج حکمت کلان‌تر و اولی‌تر!
جواب درس‌های بعدی فارسی دوازدهم دانلود PDF کتاب فارسی دوازدهم
عالی