پاسخ سوالات درس دوازدهم فارسی دوازدهم گذر سیاوش از آتش

جواب به سوالات و فعالیت درس دوازدهم فارسی دوازدهم نظری ( پاسخ ها به صورت گام به گام )

پاسخگویی به سوالات درس دوازدهم کتاب فارسی دوازدهم گذر سیاوش از آتش صفحات ۱۰۵، ۱۰۶، ۱۰۸ با دانشچی همراه باشید.

جواب سوالات فارسی دوازدهم درس دوازدهم گذر سیاوش از آتش ( پاسخ گام به گام )

کارگاه متن‌پژوهی درس دوازدهم ص ۱۰۵

قلمرو زبانی ص ۱۰۵

۱- همان‌طور که می‌دانیم با روش‌های زیر، می‌توان به معنای هر واژه پی برد:

– قرار دادن واژه در جمله

– توجّه به روابط معنایی واژگان

 اکنون بنویسید با کدام یک از این روش‌ها می‌توان به معنای واژه «اندیشه» در بیت‌های زیر پی‌ برد؟

الف) چو شب تیره گردد، شبیخون کنیم / ز دل ترس و اندیشه بیرون کنیم   فردوسی

📗 پاسخ: با توجه به روابط معنایی واژگان «ترس و اندیشه»، معنای «اندیشه» در این بیت «ترس، بیم، اضطراب» است.

ب) غلام عشق شو، کاندیشه این است / همه صاحبدلان را پیشه این است    نظامی

📗 پاسخ: با توجه به قرار دادن واژه در جمله، معنای «اندیشه» در اینجا «فکر و پندار» است.

پ) چو بشنید خسرو از آن شاد گشت / روانش ز اندیشه آزاد گشت    فردوسی

📗 پاسخ: با توجه به قرار دادن واژه در جمله، معنای «اندیشه» در اینجا «اندوه و اضطراب» است.

۲- بیت زیر را از شیوه بلاغی به شیوه عادی برگردانید.

سرانجام گفت ایمن از هر دوان / نه گردد مرا دل، نه روشن روان

📗 پاسخ: سرانجام [کیکاووس] گفت: «دل و روان روشن من از هر دوان ایمن نگردد.»

۳- فعل‌های «گذشت» و «گرفت» در کاربرد‌های مختلف تغییر معنا می‌دهند. برای هر یک از معانی آنها جمله‌ای بنویسید.

📗 پاسخ: گذشت: از قصاص گذشت (بخشیدن) ـ از اتوبان گذشت (عبور کردن) ـ از خیر این کار گذشت (منصرف شدن) ـ وقت نماز گذشت (تمام شدن) ـ تمام خاطرات تابستان از ذهنش گذشت (خطور کردن)

گرفت: مادرم روزه گرفت (انجام تکلیف کردن) ـ دستم را در دستش گرفت (نگه داشتن) ـ گیرم که آب رفته به جوی آمد (فرض کردن، پنداشتن) ـ لباس‌ها را از خشکشویی گرفت (دریافت کردن) ـ رگ دستم گرفت (منقبض شدن) ـ بیماری را از دوستش گرفت (مبتلا شدن) ـ بر من این گناه را مگیر (بازخواست کردن) ـ ناودان گرفت (مسدود شدن) ـ دیشب ماه گرفت (تیره شدن)

قلمرو ادبی ص ۱۰۶

۱- کنایه را در بیت‌های زیر مشخّص کنید و مفهوم هر یک را بنویسید.

الف) چو خواهی که پیدا کنی گفت‌وگوی / بباید زدن سنگ را بر سبوی

📗 پاسخ: سنگ بر سبو زدن، کنایه از امتحان کردن، آزمایش کردن

ب) سیاوش سیه را به تندی بتاخت / نشد تنگ‌دل، جنگ آتش بساخت

📗 پاسخ: تنگ‌دل شدن، کنایه از ناراحت و غمگین شدن

۲- دو نمونه «مجاز» در متن درس بیابید و مفهوم آنها را بررسی کنید.

📗 پاسخ:

نهادند بر دشت هیزم دو کوه / جهانی نظاره شده هم‌گروه (جهانی، مجاز از مردم جهان)

سراسر همه دشت بریان شدند / بر آن چهر خندانش گریان شدند (همه دشت، مجاز از همه مردم)

سرِ پر ز شرم و بهایی مراست / اگر بی‌گناهم رهایی مراست (سر، مجاز از وجود)

۳- برای هر یک از زمینه‌های حماسه، بیت متناسب از متن درس بیابید.

قهرمانی:

📗 پاسخ:

سیاوش چنین گفت کای شهریار / که دوزخ مرا زین سخن گشت خوار

اگر کوه آتش بود بِسپَرم / ازین تنگ خوار است اگر بگذرم

خرق عادت:

📗 پاسخ: چنان آمد اسپ و قبای سوار / که گفتی سمن داشت اندر کنار

ملّی:

📗 پاسخ: مگر کآتش تیز پیدا کند / گنه کرده را زود رسوا کند (مردم قدیم معتقد بودند که آتش چون پاک و مقدس است، انسان بی‌گناه را نمی‌سوزاند و گناهکار رسوا می‌شود.)

قلمرو فکری ص ۱۰۶

۱- معنی و مفهوم بیت زیر را به نثر روان بنویسید.

چو او را بدیدند برخاست غو / که آمد ز آتش برون شاه نو

📗 پاسخ: وقتی که مردم سیاوش را دیدند، با شادی فریاد زدند که شاه نو (سیاوش) از آتش بیرون آمد.

۲- «گذر سیاوش از آتش» را با مضمون بیت زیر مقایسه کنید.

آتش ابراهیم را نبود زیان / هر که نمرودی است، گو می‌ترس از آن    مولوی

📗 پاسخ: داستان «گذر سیاوش از آتش» و «گلستان شدن آتش برای حضرت ابراهیم(ع)» هر دو به این نکته اشاره دارد که آتش به بی‌گناهان آسیب نمی‌رساند و گناهکاران هستند که باید از امتحان شدن به وسیله آتش بترسند. [البته آتش همیشه دارای خاصیت سوزانندگی است مگر اینکه لطف خدا در بعضی موارد باعث از بین رفتن این خاصیت آتش شود].

۳-  نخست برای هر نمونه، بیتی مرتبط از متن درس بیابید؛ سپس مفهوم مشترک ابیات هر ستون را بنویسید.

نمونه	بیتِ متن درس	مفهوم مشترک
ضربت گردون دون آزادگان را خسته کرد کو دل آزاده‌ای کز تیغ او مجروح نیست (سنایی)	سیاوش بدو گفت انده مدار کزین سان بود گردش روزگار	دل آزادگان جهان همواره دچار اندوه و ناراحتی می‌شود
گریز از کَفَش در دهان نهنگ که مردن به از زندگانی به ننگ (سعدی)	اگر کوه آتش بود بِسپَرم ازین تنگ خوار است اگر بگذرم	مرگ با عزّت بهتر از زندگی با ذلّت است ـ رفتن به سوی مرگ بهتر است از با ننگ زندگی کردن

گنج حکمت «به جوانمردی کوش» ص ۱۰۸

دانش‌آموز عزیز برای خواندن معنی متن «به جوانمردی کوش» در سایت دانشچی بر روی لینک زیر ضربه بزنید.

» معنی گنج حکمت به جوانمردی کوش

جواب درس‌های بعدی فارسی دوازدهم دانلود PDF کتاب فارسی دوازدهم