تحقیق درباره نقش فعالیت های غیر ارادی ” پلک زدن، عطسه و سرفه “

همه چیز در مورد نقش فعالیت های غیر ارادی بدن

فعالیت های غیر ارادی چیست؟

فعالیت های غیر ارادی یا واکنش های سریع بدن، پاسخ های سریعی است که بدن ما محرک ها می دهند بدون آنکه ما در انجام آن به طور آگاهانه تصمیمی بگیریم. مثلا اگر انگشتمان روی حرارت آتش قرار بگیرد سریع آن را عقب می کشیم. یا مثلا پلک زدن، عطسه، سرفه، حتی نبض رگ هایمان به طور غیر ارادی انجام می شود. در ادامه با نقش پلک زدن، عطسه و سرفه آشنا می شوید. با دانشچی همراه باشید.

نقش فعالیت غیر ارادی پلک زدن

پلک زدن یک عمل سریع و به هم خورن چشمان است. عمل پلک زدن از این جهت برای چشم ضروری است که باعث پخش شدن اشک در چشم و عبور آن از روی قرنیه و از بین بردن عفونتهای احتمالی می‌شود. به صورت متوسط عمل پلک زدن حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلی ثانیه به طول می‌انجامد.

این سرعت تحت عواملی چون وارد شدن یک شی ریز خارجی مثل ریزه چوب، ضربات وارد شده به چشم، مصرف دارو و عفونت تغییر می‌کند. هر فرد تقریباً در هر ۲ تا ۱۰ ثانیه یک بار پلک می‌زند. نرخ و میزان پلک زدن توسط “blinking center” تعیین شده اما همچنان این میزان تحت عواملی دیگر تغییر پیدا می‌کند.

چشمک زدن وقتی است که یک حیوان (یا معمولاً انسان) تصمیم می‌گیرد که تنها یک چشم خود را باز و بسته کند و از ان برای نوعی علامات اجتماعی (استفاده از بدن برای رساندن موضوعی) استفاده کند. به هر حال، این موضوع فقط مختص انسان نمی‌باشد و بعضی حیوانات (به عنوان مثال، لاک‌پشت و هَمستِر) نیز هنگام پلک زدن از چشمهای خود به صورت مستقل استفاده می‌کنند بدین معنی که در هنگامیکه یک چشم باز است چشم دیگر را بسته و برای بار دوم بالعکس عمل می‌کنند.

پلک زدن با پخش کردن اشک و نرم کردن و به نوعی روغن کاری نمودن چشمه‌های ایجاد اشک در چشم باعث مرطوب نگه داشتن چشم می‌شود. پلکهای چشم با روی هم آمدن باعث نوعی ساکشن در چشم شده که از مجاری اشک به کل کره چشم به جلوگیری از خشک شدن چشم کمک می‌کنند.

پلک زدن همچنین چشم را ازگرفتن عفونت حفظ می‌کنند. مژه‌ها موهایی هستند که به بالا و پایین پلکها متصل هستند و یک خط محافظتی در مقابل گرد و غبار و نظیر آن‌ها ایجاد می‌کنند. مژه‌ها بیشتر عفونتها را قبل از اینکه عفونتی به چشم برسد گرفته و از رسیدن آن‌ها به کره چشم جلوگیری می‌کنند؛ بنابراین با پلک زدن چشمان شما از مژه‌ها به عنوان سلاح دفاعی برای جلوگیری از ورود بسیاری عفونتها به چشم استفاده می‌کند.

نقش فعالیت غیر ارادی عطسه

عطسه نوعی واکنش دفاعی بدن (رفلکس) به مواد محرک تنفسی یا التهاب مجاری تنفسی یا برای دفع ترشحات در هنگام بیماری است. مکانسیم عطسه خروج سریع هوای بازدمی بر اثر انقباض عضلات تنفسی است.

رفلکس عطسه بسیار شبیه سرفه است به استثنای اینکه به جای مجاری تنفسی تحتانی مربوط به مجاری بینی است. محرک ایجادکننده رفلکس عطسه در مجاری بینی است و ایمپالسهای آوران از طریق عصب پنجم به پیاز مغز تیره می‌روند که در آنجا رفلکس عطسه تحریک می‌شود. به این ترتیب مقدار زیادی هوا به سرعت از طریق بینی عبور می‌کند و به این ترتیب به پاک کردن مجاری بینی از مواد خارجی کمک می‌کند.

زمانی که عطسه روی می‌دهد قفسه سینه شدیداً منقبض می‌شود. در همان زمان گلوت بسته می‌شود به‌طوری‌که تا قبل از باز شدن گلوت، هوا با فشار زیادی در پشت آن جمع می‌شود این حالت انفجاری هوا مقدار زیادی از ترشحات و مواد خارجی مانند میکروبها را پاک می‌کند و آن‌ها را با فشار خارج می‌سازد. البته متأسفانه این رفلکس دفاعی خوب بدن مانند سرفه باعث گسترش بیماری می‌شوند.

نقش فعالیت غیر ارادی سرفه

سرفه نوعی واکنش دفاعی بدن (رفلکس) به مواد محرک تنفسی یا آلودگی هوا یا برای دفع ترشحات در هنگام بیماری است. مکانیسم سرفه خروج سریع هوای بازدمی بر اثر انقباض عضلات تنفسی است.

سرفه به صورت ارادی یا رفلکسی ایجاد می‌شود. هر رفلکس دفاعی دارای مسیرهای آوران و وابران است. قسمت آوران رفلکس سرفه شامل گیرنده‌هایی از اعصاب حسی اعصاب سه قلو، زبانی – حلقی، حنجره‌ای فوقانی و عصب واگ است.

قسمت وابران سرفه شامل عصب راجعه حنجره‌ای و اعصاب نخاعی است. سرفه با یک دم عمیق آغاز شده و با بسته شدن گلوت، شل شدن پرده دیافراگم و انقباض ماهیچه‌ای در برابر گلوت بسته شده، دنبال می‌شود. این امر سبب بالارفتن فشار داخل قفسه سینه شده و در اثر فشار مثبت قفسه سینه، نای تنگ می‌شود.

ناگهان گلوت باز شده و به علت اختلاف فشار موجود میان مجاری هوایی و اتمسفر و نیز تنگ شدن نای، میزان زیادی از جریان هوا به سرعت از نای خارج می‌شود. این نیروها سبب می‌شوند تا ترشحات مخاطی و اجسام خارجی، از ریه به بیرون رانده شوند.

درمان سرفه

درمان قطعی سرفه، به تشخیص علت بیماری زمینه‌ای و سپس شروع درمان اختصاصی بستگی دارد. حذف عامل محرک خارجی یا عامل تشدیدکننده داخلی در صورت تشخیص مفید خواهد بود. سایر ملاحظات درمانی عبارتند از درمان عفونتهای اختصاصی دستگاه تنفسی، مصرف گشاد کننده‌های برونش‌ها در شرایط انسداد برگشت‌پذیر مجاری هوایی مانند آسم، فیزیوتراپی قفسه سینه به منظور افزایش پاکسازی ترشحات در بیماران دچار برونشکتازی و آسپیراسیون تنفسی و درمان تومورهای داخل برونشی یا بیماری بینابینی ریه.

درمان علامتی سرفه (مثلاً در اثر سرماخوردگی ساده) با داروهایی نظیر اکسپکتورانت، دکسترومتورفان، کدئین، دیفن هیدرامین کامپاند و کلوبوتینول می‌باشد.

البته درمان علامتی سرفه، بدون نظر پزشک توصیه نمی‌شود.

برای درمان طبیعی سرفه روش‌های زیر پیشنهاد شده‌است:

۱- نوشیدن شربت عسل و آب لیمو

۲- نوشیدن ترکیب ۱/۴ قاشق چای‌خوری فلفل قرمز، ۱/۴ قاشق چای‌خوری زنجبیل زمینی، ۱ قاشق غذاخوری عسل، ۱ قاشق غذاخوری سرکه سیب و ۲ قاشق غذاخوری آب.

۳- جوشاندن مقداری آب با ۲ حبه سیر و ۱ قاشق پونه کوهی. ریختن آن در یک فنجان و اضافه کردن ۱ قاشق غذاخوری عسل.

بیشتر بخوانید: آشنایی با نقش موها و مواد ترشحی مجرای گوش

منبع: ویکی پدیا