آشنایی با مرغ عشق ها
مرغ عشق(نام رایج در ایران) یا باجریگار(به انگلیسی: budgerigar) و نیز پاراکیت معمولی (به انگلیسی: common pet parakeet و یا شناخته شده با نام shell parakeet) نیز با نام مستعار باجی(به انگلیسی: budgie) پرندهایست اهلی از نژاد طوطی. وطن اصلی این پرنده همچون بسیاری از طوطی سانان دیگر، سرزمین استرالیا است.
تغذیه مرغ عشق
مرغ عشقها به خوردن میوه علاقه دارند. ارزن غذای اصلی مرغ عشق است. ارزن مهمترین خوراک مرغ عشقها محسوب میشود و تنها در فصول معینی از سال در زیستگاه این پرندهها در استرالیا میروید و این پرندگان باقی سال را از تخم خشک سایر گیاهان تغذیه میکنند. اما در اسارت به عنوان یک مخلوط دانه خوب، میتوان از ارزن، کتان و هفت تخم با نسبتهای توصیه شده استفاده کرد ونیز باید علاوه بر آن رژیم غذایی به صورت ذیل را برای ایشان مهیا کرد:
سبزیهای تازه مثل تره که مملو از ویتامین آ میباشد ، کاهو، اسفناج، هویج، چغندر و برگهای این گیاهها را به آنها داد.
میوههای تازه را حتماً باید شسته و به آنها داد؛ میوههایی از قبیل: سیب قطعه شده ٬گلابی قطعه شده٬هویج که میشود آن را به صورت رنده شده نیز به حیوان داد، به توت فرنگی نیز علاقه زیادی دارند و همچنین انگور دو نیم شده را نیز بسیار دوست میدارند.
- مواد خوراکی مانند نان خیس شده.
- دانههای پخته شده مثل عدس ، باقالا و لوبیا.
- بادام خیس شده و خام.
مرغ عشق هایی که به نوعی رژیم غذایی خاص عادت بکنند به راحتی آن رژیم را ترک نمیکنند پس باید از خردسالی آنها را به رژیم غذایی خوبی عادت داد. برای اطمینان از جذب مواد معدنی مورد نیاز در پرنده بهتر است از مکملهای تغذیهای یا ویتامینهای اضافی (مانند مولتی ویتامین مخصوص پرندگان یا مولتی میولزین) استفاده کرد. نکته: ممکن است این پرنده از گچ و آهک برای تغذیه نیز استفاده کند؛ شایان ذکر است که پرنده به راحتی میتواند این مواد را دفع کند و هیچ گونه عوارض جانبی برایش به بار نخواهد داشت.
تعیین جنسیت مرغ عشق نر و ماده
برای فهمیدن جنس نر و ماده این حیوان بهترین گزینه توجه به پوستی که در بالای منقار قرار دارد و سوراخهای بینی در آن هستند٬میباشد. در نوع نر رنگ این پوست آبی تیرهاست اما در نوع ماده آبی روشن (بیشتر در ماده های جوان دیده می شود که البته خیلی روشن تر از رنگ تیره ی آبی در جنس نر می باشد ولی بعد از مدتی کم کم به قهوه ای مبدل میشود که نشان از بلوغ پرنده است) ٬قهوهای یا متمایل به قهوهای است.
رنگ آبی این پوست در نوع نر همواره مشخص است هرچند در نرها مریض این رنگ مات میشود و در نرهای مسن قهوهای شده و ترکهایی در آن دیده میشود. اما رنگ این پوست در مادهها متغیر است در موقع تخمگذاری و در جوانی صاف و روشنتر است و پس از این مدت تیرهتر و چروک دار میگردد.
تولید مثل
تولیدمثل بیشتر مرغ عشقهای از حداقل سنِّ یک سالگی ممکن است. در طبیعت شروع تخمگذاری مرغ عشق در آغاز فصل بارندگی میباشد. این پرنده خود میتواند ماهها با آب کم زندگی کند اما علت اینکه تمایل شدیدی برای تخمگذاری در فصل بارندگی دارد این است که برای پرورش جوجههای خود نیاز به آب دارد.
این پرنده لانه سازی نمیکند بلکه از سوراخهای موجود بر روی درختان اکالیپتوس استفاده میکند؛ و برای پر کردن کف لانه از پوسته خود درخت استفاده میکنند. حتی در صورتی که درختان زیادی در ناحیه موجود باشد تمام جفتهای یک گروه (گروهها معمولاً ۱۰ تا ۵۰ تایی هستند) روی یک درخت تخمگذاری میکنند.
پرنده ماده ۴ تا ۶ تخم میگذارد و به مدت ۱۸ تا ۲۱ روز بروی آنها میخوابد و در این مدت مرغ نر در حوالی لانه میماند و نقش نگهبان را بر عهده دارد و از دهانه لانه ماده را تغذیه میکند.مرغ عشق نر گاهی به ماده کمک کرده و در مواقع سرد بودن هوا به لانه رفته و لانه گرم میکند
قدرت هضم غذا در مرغ عشق بسیار سریع بوده و معمولاً هر ۱۵ تا ۲۰ دقیقه فضله میگذارند.
مرغ عشق ماده به علت به خطر نیفتادن سلامتی جوجهها در لانه فضله نمیکند و برای این کار از لانه خارج میشود البته تعداد ترک لانه باید کم باشد تا خطری متوجه جوجهها نشود. چون نمیشود هر ۱۵ تا ۲۰ دقیقه ماده برای فضله گذاری از لانه خارج شود، قبل از اولین تخمگذاری مرغ عشق ماده فواصل بین تعداد دفعات فضله گذاری خود را افزایش میدهد و در هر ۲ تا ۳ ساعت مبادرت به انجام این کار میکند اما به میزان بیشتری فضله میگذارد به این ترتیب به فضله گذاری در مدت طولانی عادت میکند. در هنگام تخمگذاری در برخی موارد ماده پرهایش میریزد و احتمالاً این کار برای ایجاد محیطی گرم برای تخمها و جوجهها میباشد.
بعد از تولد جوجهها ماده آنها را به وسیله خوراک نرم معده اش تغذیه میکند و بعد از چند روز بچههای بزرگتر از غذای نیمه هضم شده لوله مری و کوچکترها هنوز از طریق معده تغذیه میشوند. به منظور جداسازی تغذیه کودکان ابتدا بچههای بزرگر از طریق لوله مری تغذیه میشوند و سپس جوجههای کوچکتر از طریق معده تغذیه میگردند. بعد از به دنیا آمدن جوجه ا ماده کمتر از قبل مبادرت به خروج از لانه میکند و تنها مواقع ضروری برای دفع فضله، تغذیه یا تمیز کردن خود خارج میشود.
ماده همیشه از طریق نر تغذیه میشود که این تغذیه شامل دانههای هضم شده آماده نیز میشود چون اگر قرار باشد ماده غذا را هضم کند وقت بیشتری میبرد و شرایط محیط برای تأمین غذا نیز نا معلوم است پس باید در وقت صرفه جویی کرد و نوزادان را هر چه زودتر پرورش داد.
دو تا سه هفته مرغ عشق ماده از نوزادان در زیر بال و پر خود مراقبت میکند تا اینکه پرهای آنها در میآید. بعد از حدود چهار هفته مرغ عشقهای جوان میتوانند از لانه بیرون بیایند و پرواز کنند. آنها قادر به داشتن زندگی مستقل هستند اما پدر تا یک یا دو هفته از آنها مراقبت کرده و گه گاه تغذیهشان مینماید. در حین این مدت مرغ عشق ماده نیز اگر شرایط برای تخمگذاری سری دوم مناسب باشد مقدمات را آماده میکند.
در سه ماه اول مرغ عشق هنوز پرهای اولیه را دار هست و تفاوت چندانی از نظر ظاهر با مرغ عشقهای بالغ ندارد. تنها رنگشان ماتتر از مرغ عشقهای بالغ است. رنگ پوست بینی روشن است و به سختی میتوان آنها را تعین جنسیت کرد. مهمترین نشانهٔ مرغ عشقهای جوان رنگ چشمان آنهاست که فقط سیاهی آن معلوم است(فاقد هرگونه حلقه ی سفید اطراف). بعد از ۳ ماه پرهای مرغ عشق میریزد و از این موقع به بعد مرغ عشق کاملاً مانند بقیه مرغ عشقهای بالغ میشود و آماده تولید مثل میشود.
شرایط نگهداری مرغ عشق در منزل
برای نگهداری و تکثیر مرغ عشق نیازی به هزینه و زحمت زیاد نیست و به راحتی هر چه تمام میشود یک جفت مرغ عشق را در منزل نگهداری نمود فقط کمی علاقه و حوصله و صبر می خواد. مرغ عشق جز معدود پرندگان زینتی مورد علاقه مردم جهان است که طرفداران بیشماری دارد. و نسبت به سایر پرندگان و هم دسته خود طوطی سانان دارای قابلیت نگهداری بسیار راحتی است .فقط کافیست تا لوازم مورد نیاز آن را تهیه نمایید و از نگهداری مرغ عشق کمال لذت را ببرید. . اگر شما هم در پی نگهداری یک پرنده در منزلتان هستید مرغ عشق گزینه کاملا مطلوب و بی دردسری است.
نکته : نگهداری هر پرنده ای منحصر به قرار دادن مایحتاج روزانه آنها نیست از آنجا که شما این مسئولیت را قبول می نمایید می بایست شرایط ایده آلی را برای هر پرنده ای برطبق شرایط زیستی آن حیوان فراهم نمایید.
لوازم مورد نیاز برای نگهداری ۱ جفت مرغ عشق:
قفس (۵۰cm ) برای حداکثر یک جفت مرغ عشق مطلوب ترین گزینه است. هرچه قفس پرنده بزرگتر باشد پرنده راحت است و در سلامت آنها تاثیر دارد.
جای آبی استوانه ای یا کاسه ای فرقی نداره ولی یک جا آبی استوانه ای متوسط گزینه مطلوبتری است.
نکته: مرغ عشق ها و کلیه گروهای طوطی سان آب کمی را مصرف می کنند پس یادتان باشد که در صورتی که ظرف آبشان خالی نشده دلیل بر نخوردن آب نیست شما موظف هستید هر روزآب آشامیدنی مرغ عشق ها را عوض نمایید. در اختیار قرار دادن آب تازه و گوارا تضمینی بر سلامت و شادابی پرنده می باشد.
جا دانه ای برای مرغ عشق ها باید بزرگ خریداری شود ولی می توان از ظرف کاسه ای هم استفاده نمود و همیشه باید پر از دانه مورد علاقه پرنده باشد.
لانه مخصوص مرغ عشق که نوع چوبی آن بهترین گزینه در تکثیر مرغ عشق است. بهترین نوع لانه، لانه ای ساخته شده از متریال تمام چوب درخت و با قابلیت نصب بیرون از قفس می باشد که به راحتی قابلیت بازدید درون لانه را بدون مزاحمت برای مرغ عشق ها فراهم می نماید و همچنین تمیز نمودن آن در زمان جوجه کشی بسیار راحت تر از دیگر لانه های موجود در بازار است.
وان آبتنی می تواند هر چیزی باشد اما لازم به ذکر است که عمق ظرف باید حد اکثر ۵ سانت باشد و زیاد عمیق نباشد همچنین دارای امنیت کافی نیز باشد تا پرنده در هنگام استحمام دچار استرس و ترس نگردد. به دفعات گزارش شده است که به علت عدم آگاهی کافی نگهدارنده مرغ عشق ها با در اختیار گذاشتن ظروف عمیق و عدم ایمنی کافی پرنده دچار خفگی در ظرف استحمامی شده است. حتما در انتخاب ظرف مخصوص آبتنی دقت کافی به خرج دهید.
گزینه آخر انتخاب وخرید یک جفت مرغ عشق زیبا است. مرغ عشق دارای انواع نژاد های مختلف و رنگ بندی متنوع می باشد و نژادمعمولی تکثیر ایرانی که دارای جسته ریزتری نسبت به دیگر گونه است و قیمت ارزان تری نسبت به دیگر گونه ها دارد. ولی اگر شما علاقه به جوجه کشی از مرغ عشق هایتان دارید می توانید یک جفت مرغ عشق استرالیایی یا هلندی خریداری نمایید که در امر تولیدمثل جز بهترین نژادها و گونه ها می باشد و دارای ارزش بالاتری نیز هستند. با رنگ بندی متنوع و جذاب که این انتخاب بسته به سلیقه فرد خریدار دارد.
محل قرار گیری مرغ عشق
محل قرار گیری مرغ عشق نه زیاد گرم و نه زیاد سرد باشد به دور از گرد و غبار، آلاینده ها و بوهای نامطبوع و همچنین دودهای مضر باشد و قفس را در جایی قرار دهید به طوری که جریان شدید هوا در محل قرار دادن قفس نباشد چون مرغ عشق دچار شوک و سرما خوردگی و تنگی نفس می شود.
مرغ عشق ها علاقه وافری به بازی کردن دارند و برای بازی کردن به هر چیزی قانع هستند اما لازم است که این وسایل دارای ایمنی و امنیت کافی باشند تا پرنده دچاره حادثه نگردد. قرار دادن یک تاپ یا نردبان یا یک توپ پلاستیکی یا ریسمان کنفی ضخیم پنبه ای می تواند بهترین گزینه سرگرمی برای مرغ عشق باشد. ولی می توانید از وسایل و اسباب بازی های رایج مخصوص مرغ عشق ها نیز استفاده نمایید.
ناباروری در مرغ عشق ها
بعضی مرغ عشقهای نر توانایی باروری ندارند این مشکلات که اغلب ژنتیکی هستند درمانی ندارد. گروهی از مرغ عشق ها هم هستند که با هم جفت نمی شوند، یعنی گرچه سعی در جوجه دار شدن دارند اما تخم حاصل، بی نطفه است. البته علت اول بیشتر اتفاق می افتد که شما می توانید پرنده نر را عوض کنید. بعضی وقت ها این امکان وجود دارد که بتوان مشکل بی نطفه بودن تخم را حل کرد (در بیشتر موارد مربوط به پرنده نر می شود). در صورتی که این مشکل در پرنده نر از نوع ژنتیکی نباشد امکان درمان آن وجود دارد.
کمبود ویتامین D و E و برخی از مینرال ها در پرنده باعث ناباروری آن می شود. سعی کنید که از داروخانه دامپزشکی ویتامینت و ویتالین (مواد معدنی) تهیه کنید. اکیدا توصیه می کنم جوانه گندم تازه را نیز در اختیار پرنده بگذارید. جوانه گندم به خاطر داشتن منابع قوی هیدروکربنات یکی از مقوی ترین مواد غذایی برای اکثر حیوانات و پرندگان است.
تخم کتان هفت تخم را نیز در جیره غذایی مرغ عشق خود بگنجانید چرا که به نطفه سازی کمک میکند ولی میزان زیاد تخم کتان می تواند مشکل آفرین باشد، زیرا دانه ای بسیار چرب است و مصرف بیش از اندازه آن ، به کبد پرنده آسیب وارد می کند ؛ در صورتی که تمام موارد را رعایت نموده و بعد از ۲ یا ۳ سری تخم گذاری ، بازهم مشکل ادامه داشت ، می توانید مطمئن باشید که مشکل پرنده شما ژنتیکی بوده و راه درمانی ندارد.
جفت گیری در مرغ عشقها دلیل بر تخم گذاری آنها نیست. ممکن است که دو مرغ با هم جفت باشند اما تا مدت ها از تخم گذاری خبری نباشد. اگر علل ژنتیکی و بیماری را فاکتور بگیریم، علل دیگری نیز چون اضطراب ، عدم وجود لانه تخم گذاری باب میل ، کوچک بودن قفس و همچنین کمبود غذا و آب باعث این مسئله هستند. باید محیط زندگی مرغ عشق های جفت گیری کرده به گونه ای باشد که همیشه این اطمینان را حس کنند که غذا و آب به میزان فراوان و بیش از نیاز در اختیارشان خواهد بود.
در صورتی که همه چیز نرمال باشد ، یعنی نر و ماده هر دو کاملا سالم باشند و فضای لانه نیز آماده باشد، مرغ عشق ماده ۲تا ۶ تخم میگذارد وفاصله زمانی گذاشتن هر تخم۲۴ ساعت است مرغ عشق ماده هنگامی که شروع به تخم گذاری می کند این کار را تا زمانی ادامه می دهد که صدای نبض جوجه درون یکی از تخمها را بشنود. در این حالت از تولید تخم بیشتر اجتناب کرده و به گرم نگه داشتن و خوابیدن بر روری تخم های باقی مانده اکتفا می کند.
اگر به هر دلیل یکی از تخم ها خراب شود ، خود ماده این مسئله را متوجه شده و آن را بیرون می اندازد. البته توجه کنید که ممکن است تخم بیرون انداخته شده سالم باشد و تنها به اشتباه و یا کمبود فضا و حرکات مادر در لانه بیرون بیفتد.
هفت روز پس از اینکه مرغ بر روی تخم خوابید می توانید خودتان سالم بودن تخم را امتحان کنید. برای اینکار به آرامی تخم را برداشته یا در همان لانه و در فضای تاریک در مقابل یک لامپ پرنورال ای دی نگاه دارید، خواهید دید که درون تخم رگهای خونی قرمزی همچون تار عنکبوت به هم تنیده است که این نشان از سلامت و تکامل رشده جوجه مرغ عشق داخل تخم است؛ این رگهای همان جنین است که کم کم بزرگ شده و کل فضای تخم را میگیرد. تقریبا ۱۷ تا ۲۱ روز طول می کشد تا جوجه مرغ عشق هااز تخم بیرون بیاید جوجه ابتدا کور است و قدرت بینایی ندارد و پس از ۷ تا ۱۰ روز چشم باز می کند.
نکته: بعضی موارد ممکن است مرغ عشق ماده پس از اینکه جوجه هایش از تخم بیرون آمدند بعضی از آنها ترد کرده و از لانه بیرون بیاندازد ، یکی از علل این مسئله فقدان غذا در قفس است چرا که در حین بزرگ کردن جوجه مصرف غذای مرغ عشق ها چند برابر می شود ، اگر با چنین موردی مواجه شدید به آرامی جوجه را در دهانه لانه قرار دهید ، در این حالت مادر جوجه را به درون لانه و به زیر شکم خود هدایت می کند اما اگر این اتفاق باز هم تکرار شد یا باید جوجه را در زیر شکم مرغ عشق دیگری که خود صاحب جوجه است قرار دهید و یا اینکه خودتان نقش مادرمرغ عشق را برایش ایفا کرده و آن را بزرگ کنید.
بیماریهای مرغ عشق و علل و درمان آن
عوامل اصلی
تمام بیماری های پرنده ها ناشی از باکتری و میکروب نیست، هر چند اصلی ترین آنها به علت ویروسهای تا حدی خطرناک ، ایجاد می شود ولی اگر بخواهیم مهمترین عوامل ایجاد بیماری در پرنده ها را طبقه بندی کنیم، شاید ویروس عامل دوم باشد، اما اولین آن بهداشت و تغذیه نامناسب است. متاسفانه اکثر افراد تصور می کنند که دادن سبزیجات و میوه به پرنده کافیست ولی عملا این طور نمی باشد.
تمام بیماری های پرنده ها ناشی از باکتری و میکروب نیست، هر چند اصلی ترین آنها به علت ویروسهای تا حدی خطرناک ، ایجاد می شود ولی اگر بخواهیم مهمترین عوامل ایجاد بیماری در پرنده ها را طبقه بندی کنیم. شاید ویروس عامل دوم باشد، اما اولین آن بهداشت و تغذیه نامناسب است.
متاسفانه اکثر افراد تصور می کنند که دادن سبزیجات و میوه به پرنده کافیست ولی عملا این طور نمی باشد. می توان گفت لازم اما کافی نیست ، علاوه بر ارزن و سبزیجاتی مثل شوید و جعفری و هویج و انواع میوه جات، پرنده شما به مولتی ویتامین و کلسیم دارویی هم نیازمند است (دو بار در هفته، هر بار ۱۲ قطره شربت مولتی ویتامین و ۱۰ قطره شربت کلسیم در ظرف آب استاندارد) اگر این نوع تغذیه رعایت شود، بدن پرنده آنقدر قوی خواهد شد که بیماری ها سریع نتوانند بر او اثر کنند و حتی اگر به بیماری مبتلا گردد خیلی زود بهبود خواهد یافت.
نکته دیگر رعایت بهداشت است؛ برای این منظور توصیه می شود هر هفته قفس را در یک محیط باز و بدون اینکه پرنده ها و لانه تخم خیس شود، با آب (بدون مواد شوینده) و با برسی مثل مسواک، خوب بشویید و بگذارید کاملا خشک شود.
کف قفس را ترجیحا با کاغذهای غیر چاپی مثل کاغذهای خاص الگوی خیاطی که کاهی و بدون مواد چاپی هستند فرش کنید. روزنامه های رنگی به دلیل داشتن مواد چاپی در دراز مدت برای پرنده کنجکاو و علاقمند به جویدن ، می تواند سمی باشد حال اگر تمام این موارد را رعایت کنید و نگذارید پرنده در معرض آفتاب مستقیم و طولانی، هوای سرد و باد قرار گیرد، و البته استرس هم به هیچ عنوان به او وارد نشود ، احتمال مریضی بسیار کم خواهد شد.
روش معاینه و تشخیص بیماری
معاینه :
تا جایی که امکان دارد از گرفتن پرنده خودداری کنید چون حالت ترسی که در پرنده در اثر گرفتن ایجاد میشود ممکن است موجب عدم شناخت صحیح بیماری شود.
در معاینه موارد زیر را مد نظر داشته باشید :
_ پرنده شاداب است و یا خود را پف کرده و خواب آلود می باشد ؟
_ با چشمان بسته روی میله نشسته و یا سرش رو درون پرها فرو برده ؟
_ با دقت به بدن پرنده نگاه کنید ؛ آیا تغییری در رفتار و یا حالت بدن و آناتومی پرنده دیده می شود ؟
_ تنفس پرنده چگونه است ؟ معمولیست ؟ با سختی نفس می کشد ؟ تنفسی صدادار دارد ؟ پرنده با نوک باز نفس می کشد ؟
_ پرنده هنگام دفع مدفوع به خودش فشار می آورد ؟
_ دم پرنده تکان (ریتمیک) می خورد ؟
_ حالت مدفوع پرنده چگونه است ؟
تشخیص سریع بیماری های مرغ عشق
- منقار :
بیماری انگلی باعث سوراخ شدن نوک می شود. - چشم :
بیماری انگلی باعث ایجاد لایه های اسفنجی در اطراف چشم می شود؛
مایعات مترشحه از چشم و چرک علامت بیماری شدید چشمیست. - چینه دان :
چینه دان بسیار سخت و یا حاوی مایع کف مانند ، نشانه بیماریست (توجه کنید که با ورم غدد لنفاوی اشتباه گرفته نشود). - پرها :
پرهای برجسته در نواحی نوک احتمالا به دلیل بیماری انگلیست؛
شکستگی و یا تیرگی قسمن انتهایی پر به دلیل وجود پارازیتها و یا بیماری پرهاست؛
کثیفی پرهای ناحیه مخرج نشان دهنده اسهال می باشد؛
کثیفی پرهای قسمت سر و سینه نشانه استفراغ است؛
پرهایی با کیفیت بد در قسمت زیرین بالها نشانه وجود میلبه می باشد.
- تکان خوردن(به شدت) دم :
نشانه یبوست و در مرغ عشق ماده ممکن است به دلیل گرفتگی مجرای تخم باشد. - استخوان سینه :
درصورتی که کاملا بیرون زده و به راحتی قابل لمس باشد نشانه بدی تغذیه پرنده است. - پاها :
برجستگی های غیر طبیعی نشانه بیماری قارچی می باشد.
بیماریهای مهم و درمان آنها
-
سرماخوردگی
برای اینکه مرغ عشق شما سرما بخورد لازم نیست حتما هوای سرد باشد یکی از عواملی که باعث سرماخوردگی مرغ عشق می شود ، جریان تند هواست. پس باید سعی کنید چه در تابستان و چه در زمستان پرنده را در دمای متوسط و جایی قرار بدهید که جریان هوا شدید نباشد.
نکته : سعی کنید از همان اول که پرنده را خریداری می کنید ، قفسش را در یک محل ثابت بگذارید و جابجا نکنید. پس جایی را در نظر بگیرید که شرایط فوق را داشته باشد.
درمان سرما خوردگی :وقتی پرنده سرما خورد در کمتر مواقعی بهبود می یابد بنابراین پیشگیری بهتر ازدرمان است .
اقدامات که در صورت سرما خوردن مرغ عشق باید انجام داد:
۱- پرنده مریض را سریعا از قفس بیرون آورده و در یک قفس دیگر قرار دهید (تنها).
۲- قفس را به یک جای گرم ببرید. این مکان نباید شلوغ و پر سر و صدا باشد.
۳- در این زمان به هیچ عنوان سبزی و میوه به پرنده ندهید.
۴- در ظرف آب پرنده بیمار، روزی نصف قرص جوشان مولتی ویتامین ( یا ۱۲ قطره ) و یک چهارم قرص هم کلسیم جوشان (یا ۱۰ قطره) بریزید.
۵- آنتی بیوتیک ضروریست؛ از داروخانه های دامپزشکی شربت آنتی بیوتیک مثل سولفادیمیدین سدیم تهیه کنید اگر امکانش نبود از شربتهای خوراکی آنتی بیوتیک انسانی ، ۱۰ – ۱۲ قطره در ظرف آب بریزید. ولی هر روز این کار را تجدید کنید. در صورت نبود شربت ، قرص اریترومایسین را کوبیده و با آب ولرم مخلوط کنید ( برای هر روز نصف قرص کافی می باشد ) ، وقتی خوب رقیق شد ، با قطره چکان ، ۴ – ۵ قطره در دهان پرنده مریض بچکانید.
-
زخم و عفونت آن
۱- قفس پرنده زخمی را حتما عوض کنید.
۲- از داروخانه یک شربت آموکسی سیلین یا یک شربت آنتی بیوتیک دیگر تهیه کنید و در ظرف آب بریزید و هر روز آب درون ظرف را عوض کنید.
۳- ویتامین را فراموش نکنید؛ سبزی (جعفری و شوید و هویج) و میوه (سیب) را حتما درون قفس بگذارید.
پماد تتراسیکلین چشمی را هر ۶ ساعت به آرام (خیلی آرام و با احتیاط) به محل زخم بمالید ، طوری که کاملا جذب شود.
۴- نگذارید در این مدت (تا بهبودی کامل) به او استرس وارد شود.
-
گیر کردن تخم و راه درمان آن
محل اتصال دم به بدن پرنده از پشت برجسته شده ، زیر شکمش متورم و دم آویزان می شود ، پرنده آنقدر بی حال می شود که نخواهد توانست روی میله بنشیند و در کف قفس می نشیند.
برای کمکهای اولیه ، کمی محل بیرون آمدن تخم را با روغن مایع چرب کنید؛ کمی روغن را با انگشت به موضع بزنید و خیلی آرام و با ملایمت ماساژ دهید . پرنده را گرم نگه داشته و سریعا به دامپزشک متخصص پرندگان مراجعه کنید.
نکته: کمبود کلسیم و مواد معدنی دلیل گیر کردن تخم در بدن مرغ عشق و سایر پرندگان میباشد ، چون پوسته آهکی تخم نرم می ماند و به همین سبب پرنده نمی تواند با فشار معمول زایمان، تخمگذاری کند.
پیشگیری : رژیم سرشار از کلسیم (کف دریا) و ویتامین + سبزیجات و میوه جات تازه.
-
اسهال مرغ عشق
نشانه بارز سرماخوردگی یا خوردن غذای فاسد است پس توصیه می شود که :
۱- پرنده های سالم را از مریض جدا کنید.
۲- دادن هر گونه سبزی، میوه و گندم جوانه زده را قطع کنید.
۳- مولتی ویتامین را به صورت قطره یا قرص جوشان در برنامه غذایی پرنده بگذارید.
۴- اگر نشانه ای از آب ریزش بینی هم مشاهده می کنید، می توانید مطمئن باشید که سرما خورده است در این حالت یک کپسول آموکسی سیلین را باز کرده و پودرش را در نصف لیوان آب ولرم حل کنید و به همراه ویتامینها در ظرف آب پرنده خود بریزید.
-
عطسه
اگر علائمی مثل بی حالی ، لرزش و چشمهای بی حال و مدفوع آبکی نداشته باشد عطسه مشکل ساز نیست.
رشد بیش از حد ناخنها و منقار
در صورت بروز این پدیده باید از محلی که فاقد عروق خونی هستند کوتاه شوند.
-
نیوکاسل
ویروس عامل بیماری از خانواده پارامیکسوویریده و جنس روبلاویروس است. در دمای ۵۶ و ۶۰ درجه سانتیگراد به ترتیب در عرض سه ساعت و سی دقیقه غیرفعال می شود. در pH اسیدی هم ویروس دوام نمی آورد. از میان مواد شیمیایی هم این ویروس به اتر حساس است و توسط ضدعفونی کننده های فرمالین و فنل غیرفعال می گردد. در دمای محیط و بخصوص در مدفوع مدت زمان طولانی زنده می ماند.
میزبان :
تعداد زیادی از گونه های پرندگان اهلی و وحشی.
میزان واگیری و مرگ و میر بیماری:
بسته به گونه پرنده و سویه ویروس متفاوت است . جوجه ها از حساسیت بسیار زیادی برخوردارند و اردک و غاز در میان طیور از حساسیت کمی برخور می باشند.
ناقلین :
خانواده طوطی سانان و برخی از پرندگان وحشی می توانند ناقل ویروس باشند.
راههای انتقال بیماری :
_ تماس مستقیم با ترشحات بخصوص مدفوع پرنده مبتلا.
_ تماس با غذا ، آب ، وسایل و … آلوده.
منبع ویروس :
_ ترشحات تنفسی و مدفوع
_ تمام قسمت های لاشه
_ ویروس در طی دوره کمون و برای مدت زمانی محدود و کوتاه در طی دوره نقاهت دفع می شود.
_ برخی طوطی سانان بصورت منق