در مورد تاریخچه کرم ابریشم و انواع آن
کرم ابریشم یکی از انواع کرم پیلهساز است و ازآنجهت اهمیت دارد که از آن ابریشم تهیه میشود.
پیله، نخ و تکامل کرم های ابریشم
کرم ابریشم بیش از چهار هزار سال توسط مردم پرورش داده میشد این کار نخستین بار در چین در حدود ۲۶۰۰ سال قبل از میلاد مسیح آغاز شد چینیها راز تهیه ابریشم را سالها مخفی نگه داشتند و در اروپا و خاورمیانه تجارت میکردند. اما سرانجام به دست آوردن ابریشم از طریق کرم ابریشم توسط مردم دیگر کشورها یاد گرفته شد اخیراً یاد گرفتهایم از مواد مصنوعی موادی شبیه به ابریشم بسازیم اما تقاضا برای ابریشم طبیعی هنوز بالاست و کرمهای ابریشم به خاطر تولید نخهای ابریشمی بهکاربرده میشوند.عمل پروراندن کرم ابریشم نوغانداری نامیده میشود یک کرم بالغ طول قدش به پنجتا هفت سانتیمتر میرسد او یک کارگر شگفتانگیز است فقط در طی چند روز یک کرم ابریشم تنها پیلهای میتند که میتواند ششصد متر نخ ابریشم از آن برداشت کرد اما باز به بیستوپنج هزار پیله نیاز است تا نیم کیلو نخ ابریشم خام تولید شود.
امروزه بیشتر نخ ابریشم بهوسیله کشورهای چین و هندوستان تولید میشود.
هرسال۶۰۰۰۰ تن ابریشم خام تولید میشود و تبدیل به پیراهن، لباس، روتختی، پرده و دیگر فراوردهها میشود. اینیک صنعت بزرگ است مخصوصاً در چین ده میلیون کشاورز چینی کرم ابریشم پرورش میدهند.
در دنیا انواع مختلفی از کرم ابریشم برای تولید ابریشم مورداستفاده قرارمی گیرد حتی نوعی از کرم ابریشم پیله را با همکاری کرم دیگری میتند و نخ دولایه تولید میکنند.اگرچه نخهای مصنوعی مانند نایلون و پولی استر وجود دارند که محکمتر و ارزانتر از ابریشم هستند و قیمت آنها پایینتر است اما ابریشم به یک کالای تجملی تبدیلشده است و هنوز موردتقاضا است زیرا در نگاه و احساس عالی است.
کرمهای ابریشم در طول زندگی خود، ۴ مرحله از تکامل را طی میکنند که در بیشتر حشرات قابلمشاهده است:
۱- تخم
۲- لارو
۳- شفیره
۴- حشره بالغ
چرخه زندگی کرم ابریشم
حالت بالغ این حشره، پروانه است. درحالیکه لارو آن، کرم ابریشم بوده و شفیره آن، در داخل پیلهای که میتند قرار میگیرد تا درنهایت بهصورت پروانه از پیله خارج شود. بهتدریج با رشد کرم، ۴ بار پوستاندازی توسط این حیوان انجام میشود.
امروزه کرمهای ابریشم فقط در محیط اسارت زندگی میکنند. آنها قرنها پیش، به خانههای انسانها منتقل شدند و پس از مدتی، دیگر توان زندگی در طبیعت را از دست دادند. این مورد بخصوص از زمانی که آنها توانایی پرواز را از دست دادند شدت بیشتری یافت. تمامی کرمهای ابریشم در طبیعت منقرضشدهاند. یکی دیگر از دلایل اصلی منقرض شدن این حیوانات در طبیعت این است که آنها فقط توانایی خوردن برگ درخت توت سفید رادارند.
این کرمها توسط دانشمندان برای بررسی فرومون ها مورداستفاده قرارگرفتهاند. حشرات ماده از خود فرومون ترشح کرده و حشرات نر، بهوسیله آنتنهای روی سرخود، این فرومون ها را دریافت می کنند. این پروسه به پروانه نر اجازه می دهد که بتواند حشره ماده ای را برای جفتگیری پیدا کند. آنتن روی سر پروانه (بید) ماده از تعداد بسیار زیادی از موهای ریز تشکیل شده که احتمال دریافت فرومون های بسیار ناچیز را نیز برای این حیوان حتی در فواصل زیاد، افزایش می دهد.
مراحل پرورش کرم ابریشم
تفریخ : خروج کرم ازتخم را تفریخ گویند که در شرایط مساعد سیزده روز طول می کشد پس ازاینکه اولین آثار تفریخ مشاهده شد لازم است جهت تفریخ یکنواخت به مدت چهل وهشت ساعت دراتاقی کاملا تاریک که دارای دمای ۲۵ درجه سانتیگراد و هشتاد درصد رطوبت داشته باشد قرار گیرد.رنگ تخم ها در ابتدا آبی روشن است که درست قبل از خارج شدن کرم ها ازتخم تیره رنگ می شوند.
کرم ابریشم جوان
کرم ابریشم معمولا دارای پنج مرحله تغذیه و چهارمرحله پوست اندازی است که به هر مرحله از تغذیه (سن) و به هر مرحله از پوست اندازی (خواب ) گفته می شود. می توان گفت که کرم ابریشم دارای ۵ سن و ۴ خواب است سنین ۱و۲و۳ را( کرم جوان) گویند.سنین کرم جوان حدود یازده روز طول میکشد.
کرم ابریشم بالغ
سنین ۴و۵ به نام کرم ابریشم بالغ نامیده میشود که ۱۵-۱۶ روزبه طول میانجامد در پایان سن پنجم کرمها از اشتها افتاده و از تغذیه باز میمانند جثه آنها کوچک شده و به رنگ زرد و شفاف درمی آیند که دراین زمان با گذاشتن وسایل پیله تنی بر روی کرمها موجبات تنیدن پیله فراهم می آید.
عادت غذایی کرم ابریشم
کرم ابریشم از برگ درخت توت برای تغذیه استفاده می کند و هیچ غذای دیگری را نخواهد خورد برگ های توت باید بلا فاصله بعد از بیرون آمدن کرم از تخم دراختیارش قرار گیرد برگ های تازه و لطیفی که مورد نیاز کرم جوان است در اوایل بهار در دسترس است.
برگهای کهنه در سه مرحله اول زندگی کرم ابریشم (کرمهای جوان) بسیارخشن است در دوره چهارم و پنجم زندگی (کرم های بالغ) می توانداز برگهای سخت و خشن استفاده کنند. برگها باید عاری از مواد آفت کش باشند.یعد از جمع آوری مقدار زیادی از شاخه های درخت توت با برگ های تازه به عنوان ذخیره غذایی باید آنها را به مدت سه دقیقه در محلول گند زدا قرار داد. سپس برگها باید در زیر شیر آب خوب شسته شود تا تمام برگها خوب پاک و شسته شود زیرا می تواند باعث کشته شدن کرم های ابریشم شود بعد با تکان دادن آب اضافی برگها گرفته شده و در کیسه های پلاستیکی و جای خنک نگه داری شود.
تشکیل پیله
ابتدای هر تابستان پروانه کرم ابریشم ازپیله خارج می شود پروانه ماده پس ازجفت گیری ۴۰۰ تخم کوچک می گذارد طی تقریبا دوهفته یک کرم ابریشم ۳ میلی متری از تخم خارج می شود به آنها برگ درخت توت سفید داده می شود که حریصانه آنها را می بلعند سپس طی چهار مرحله پوست اندازی می کنندتا کاملا بالغ شوند.بعد ازحدود یک ماه هر کرم ابریشم شروع به ریسیدن پیله اطراف خودش می کند این کار به وسیله غده ترشح کننده کرم ابریشم انجام می شود.
کرم ابریشم یک تارابریشمی نازک ترشح می کند و بعد با چسبی که تهیه می کند پیله را به صورت سطح صافی به هم می چسباند این کار سه روز و سه شب طول می کشد که بسته به خصوصیات نوع و روش پرورش کرم ابریشم، یک پیله می تواند وزنی در حدود ۵/۱ تا ۵/۲ گرم داسته باشد.
اگر چه پیله به عنوان محصول اصلی استفاده نمی شود در عوض برای تهیه ابریشم خام به کار می رود دو تا سه روز بعد از تشکیل پیله کرم درون آن به شفیره تبدیل می شودو تقریبا بعد از دو هفته به صورت پروانه از پیله خارج می شود. ازشفیره کرم ابریشم برای تهیه غذای ماهی و لوازم دارویی و آرایشی استفاده می شود.
باید توجه کنید که طول رشته نخ ابریشمی یک پیله ممکن است ۳۰۰ تا ۹۰۰ متر باشد خروج پروانه از پیله می تواند این رشته نخ را تکه تکه کند در حالی که ابریشم از پیله کامل که شفیره داخل آن است به دست می آید.
در یک مزرعه پرورش کرم ابریشم پروانه های بالغ فقط به اندازه مورد نیازاجازه دارند از پیله خارج شوند باقیمانده به وسیله گرما در درون پیله کشته می شوند برای اینکه ابریشم بتواند ریسیده و به پارچه تبدیل شود.
پروانه کرم ابریشم رنگ متمایل به زرد با بدنی کلفت و پرموى دارد.
عمر پروانه بالغ مدت بسیار کوتاهی است به اندازه کافی طولانی برای این که پروانه بتواند تخم گذاری کند.
ابریشم
پیله از ۳۰۰ تا ۹۰۰ متر ابریشم اولیه تشکیل شدهاست. این الیاف بسیار نازک هستند. برای تهیهٔ حدود ۵۰۰ گرم ابریشم ۲۰۰۰ تا ۳۰۰۰ پیله مورد نیاز است.
اگر به پیله اجازهٔ رشد بیشتر داده شود این حشره با ایجاد سوراخی خود را از آن خارج خواهد کرد و با این سوراخ پیله دیگر قابل استفاده نخواهد بود برای جلوگیری از این موضوع پیله را به مدت چند ساعت در معرض نور آفتاب قرار می دهند تا کرم داخل پیله بمیرد و برای کشیدن نخ آن را در آب گرم میجوشانند که باعث میشود ابتدای نخ برای ابریشم کشی بدست آید.
ابریشم مصنوعی
نوعی ابریشم که از الیاف مصنوعی ساخته شده و به دلیل شباهت زیاد ظاهرش به ابریشم طبیعی نام ابریشم مصنوعی را به خود اختصاص دادهاست. ابریشم اصل بسیار سنگین ونرم است هم چنین بسیاربراق است اماگران هم هست.
پیشنهادی: تحقیق درباره زندگی پروانه