خانه » ادبیات » کنایه چیست و نحوه تشخیص آن

کنایه چیست و نحوه تشخیص آن

همه چیز درباره کنایه و نمونه هایی از آن

کنایه و نمونه هایی از آن

کنایه چیست؟

معنای لغوی کنایه، پوشیده سخن گفتن است. در اصطلاح ادبیات کنایه به سخنی گفته می شود که معنای دور و معنای نزدیک دارد اما معنای نزدیک آن منظور گوینده نیست. کسی که در سخنان خود کنایه را به کار می برد قصد دارد منظور و مقصود خود را به طور غیر مستقیم به مخاطب بفهماند.

کاربرد به کار بردن کنایه در سخن

🌸 در برخی موقعیت ها ممکن است حرف مستقیم زدن سبب آزرده خاطر شدن افراد شود؛ در این مواقع کسی که از دیگران دلگیر یا عصبانی است یا می خواهد نصیحتی کند، کنایه وار سخن می گوید تا حرف دل خود را غیر مستقیم بزند.

🌸 در بسیاری از اشعار و نوشته های ادبی، این آرایه به چشم می خورد چرا که باعث زیباتر شدن کلام ادبی می شود.

🌸 گاهی معنای نزدیک برخی کلمات نه می توانند به خوبی مقصود ما را به شنونده منتقل کنند و نه اثرگذاری خاصی دارند؛ در این مواقع از کنایه استفاده می کنیم که هم مختصر است هم منظور ما را سریعتر به مخاطب می رساند.

نحوه تشخیص

وقتی با کلمه یا جمله ای مواجه می شویم، همیشه معنای نزدیک آن به ذهنمان خطور می کند. در جملات کنایی هم همینطور است اما فرقش با جملات غیر کنایی این است که معنای نزدیکش مد نظر نیست بلکه معنای دور آن را باید در نظر گرفت. معنای دور یا کنایی هم با قرائنی که در کلام گوینده یا نوشته یا محیط وجود دارد مشخص می شود.

مثلا وقتی کسی اصطلاح ” سماق مکیدن ” را به کار می برد منظورش این نیست که سماق را در دهانش گذاشته و می مکد! بلکه منظورش انتظار بیهوده کشیدن است. این معنای کنایی را می توان در کل عبارت متوجه شد. یا از حال گوینده نیز می توان به آن پی برد.

چند نمونه کنایه

🌸 نخود هر آش شدن: کنایه از دخالت بیجا

🌸 طاقچه بالا گذاشتن: کنایه از تکبر و خود بزرگ بینی

🌸 یه تخته اش کم است: کنایه از حواس پرت بودن یا بی عقلی

🌸 مثل رادیو شکسته می مانَد: خیلی پر حرف و زیاده گو است

🌸 دست کج بودن: کنایه از دزد یا خلافکار بودن است

بیشتر بخوانید: کنایه از روی کسی را سفید کردن

 

اختصاصی-دانشچی

ℹ️ اشتراک گذاری به دوستان خود:

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *