دانشچی پورتال جامع تحقیق و مقاله، مطالب علمی و هنری ، وبگردی و…
جواب به سوالات و فعالیت درس ششم فارسی یازدهم ( پاسخ ها به صورت گام به گام )
پاسخگویی به سوالات درس ششم کتاب فارسی یازدهم پرورده عشق صفحه ۵۲، ۵۴، ۵۵، ۵۶ با دانشچی همراه باشید.
جواب سوالات فارسی یازدهم درس ششم پرورده عشق ( پاسخ گام به گام )
شعر «پرورده عشق» ص ۵۲
دانش‌آموز عزیز برای خواندن معنی شعر «پرورده عشق» در سایت دانشچی بر روی لینک زیر ضربه بزنید.
کارگاه متن‌پژوهی درس ششم ص ۵۴
قلمرو زبانی ص ۵۴
۱- معنای واژه‌های مشخّص شده را بنویسید.
جهد برتوست و بر خدا توفیق زانکه توفیق و جهد هست رفیق سنایی
📗 پاسخ:
جهد: سعی و کوشش کردن
توفیق: کسی را در کاری یاری کردن
خنیده به گیتی به مهر و وفا ز اهریمنی دور و دور از جفا فردوسی
📗 پاسخ: خنیده: معروف، مشهور
۲- اکنون اجزای بیت زیر را مطابق زبان معیار مرتبّ کنید.
گفتند به اتّفاق یک سر کز کعبه گشاده گردد این در
📗 پاسخ: به اتّفاق یک سر گفتند که این در از کعبه گشاده گردد.
۳- در بیت‌های زیر، نقش «ـَـ م» را بررسی کنید.
الف) دریاب که مبتلای عشقم آزاد کن از بلای عشقم
📗 پاسخ:
در مصراع اول عشقم ← عشق هستم ← ـَـ م فعل اسنادی
در مصراع دوم ← عشق من را ← ـَـ م مفعول
ب) پروردۀ عشق شد سرشتم جز عشق مباد سرنوشتم
📗 پاسخ:
سرشتم ← سرشتِ من ← ـَـ م مضاف‌الیه
سرنوشتم ← سرنوشتِ من ← ـَـ م مضاف الیه
قلمرو ادبی ص ۵۴
۱- شاعران، در سرودن منظومه‌های داستانی، غالباً از قالب «مثنوی» بهره می‌گیرند؛ مهم‌ترین دلیل آن را بنویسید.
📗 پاسخ: در این قالب برای تعداد ابیات، محدودیتی وجود ندارد، از این نظر برای بیان داستان‌ها بسیار مناسب است و همچنین هر بیت در مثنوی، قافیه‌ای جداگانه دارد و از این نظر هم محدودیتی برای شاعر ایجاد نمی‌کند و می‌تواند از یک قافیه بارها استفاده کند.
۲- هریک از بیت‌های زیر را از نظر کاربرد آرایه‌های ادبی بررسی کنید.
چون رایت عشق آن جهان‌گیر شد چون مه لیلی آسمان‌گیر
📗 پاسخ:
چون، چون ← جناس
رایت عشق ← اضافه تشبیهی
چون مه لیلی ← تشبیه
مه و آسمان ← مراعات نظیر
مه لیلی ← استعاره از چهره زیبای لیلی
آسمان‌گیر ← کنایه از مشهور و معروف شدن
برداشته دل ز کار او، بخت درماند پدر به کار او سخت
📗 پاسخ:
دل از کار او بخت برداشته ← تشخیص، کنایه از خوشبخت نبودن، ناامید شدن
بخت، سخت ← جناس
۳- در بیت زیر، شاعر چگونه از تشبیه برای خلق کنایه بهره گرفته است؟
آمد سوی کعبه، سینه پرجوش چون کعبه نهاد حلقه در گوش
📗 پاسخ: مجنون از نظر «حلقه در گوش نهادن» به کعبه تشبیه شده است. حلقه در گوش نهادن کنایه از اطاعت کردن و فرمانبردار بودن است.
قلمرو فکری ص ۵۵
۱- معنی و مفهوم بیت زیر را به نثر روان بنویسید.
حاجت گهِ جملۀ جهان اوست محراب زمین و آسمان اوست
📗 پاسخ: خداوند، صاحب خانه کعبه و کسی است که برآورنده نیازهای همه جهانیان است و قبله‌گاه و محل توجه زمین و آسمان و همه موجودات است.
۲- در بیت‌های هفدهم و بیستم، کدام ویژگی‌های «مجنون» بارز است؟
📗 پاسخ:
بیت هفدهم ← وفاداری مجنون به عشق
بیت بیستم ← با تمام وجود غرق در عشق شدن و از خود گذشتن در راه عشق
۳- بر مبنای درس و با توجّه به بیت‌های زیر، تحلیلی از سیر فکری پدر مجنون ارائه دهید.
عشق بازی، کار بیکاران بُوَد عاقلش با کار بیکاران چه کار؟
نعمت الله ولی
از سر تعمیر دل بگذر که معماران عشق روز اوّل، رنگ این ویرانه، ویران ریختند
بیدل
📗 پاسخ: پدر مجنون در ابتدا عشق ورزیدن را کاری بیهوده می‌دانسته و انسان عاقل را شایسته این بیهودگی نمی‌دیده اما بعد از شنیدن سخنان و راز و نیازهای مجنون و پی بردن به خلوص او، باور پیدا کرد که عشق ورزیدن، دردی است دواناپذیر و عاشق را چاره‌ای جز عشق ورزیدن نیست.
۴- مفهوم بیت زیر را با نگرشِ خویشانِ مجنون و چاره‌سازی آنها مقایسه کنید.
یک بار هم ای عشقِ من از عقل میندیش بگذار که دل حل بکند مسئله‌ها را
محمّدعلی بهمنی
📗 پاسخ: خویشان مجنون سعی می‌کردند برای مشکل مجنون از راه عقل، راه چاره‌ای بیابند، غافل از اینکه عقل در درمان عشق کاربردی ندارد و باید برای درمان این مسئله با دل همراه شد.
گنج حکمت «مردان واقعی» ص ۵۶
دانش‌آموز عزیز برای خواندن معنی متن «مردان واقعی» در سایت دانشچی بر روی لینک زیر ضربه بزنید.
جواب درس‌های بعدی فارسی یازدهم دانلود PDF کتاب فارسی یازدهم
