درباره ظروف مسی و فواید آن بیشتر بدانید!
ظروف مسی برای قرنها در فرهنگهای مختلف به دلیل خواص منحصر به فرد و فواید متعددی که برای سلامتی داشتند، مورد استفاده قرار گرفتهاند. در این مقاله درباره ظروف مسی مطالب مهمی بیان میشود، از جمله خواص این ظروف برای بدن، مزایا و معایب استفاده از ظروف مسی و پرهیزات استفاده از این ظروف.
ظروف مسی از چه چیزی ساخته شدهاند؟
ظروف مسی اساساً از مس ساخته شدهاند، اما میتوان برای افزایش دوام و بهبود عملکرد این ظروف، مواد دیگری به ترکیبات آن اضافه کرد. همچنین میتوان برای افزایش ایمنی، از موادی برای پوشش دادن آنها استفاده کرد.
– مس خالص: ظروف مسی سنتی از مس خالص ساخته میشوند که رسانای عالی گرما است. آنها ممکن است بدون پوشش بوده و یا برای جلوگیری از حل شدن مس داخل غذا، دارای یک روکش داخلی باشند.
– فولاد ضد زنگ: بسیاری از ظروف مسی مدرن، به ویژه ظروف آشپزی، دارای روکش فولادی ضد زنگ هستند. این لایه فولاد ضد زنگ از تماس مستقیم مس و غذا جلوگیری میکند و خطر نشت مس به داخل مواد غذایی را کاهش میدهد.
– قلع: ظروف مسی، مانند انواع خاصی از ظروف، ممکن است با لایه ای از قلع پوشانده شوند. قلع نسبت به مس واکنشپذیری کمتری دارد و یک سد محافظ بین مس و غذا ایجاد میکند.
فرایند ساخت ظروف مسی
فرآیند ساخت این ظروف بسته به نوع ظرف تولید شده، کاربرد مورد نظر و طراحی یا ویژگیهای خاص میتواند متفاوت باشد. برخی ظروف مسی توسط صنعتگران ماهر ساخته میشوند، بهویژه زمانی که قرار است محصول نهایی جنبه تزئیناتی داشته و یا به صورت سنتی تولید شود. در مقابل، ظروف مسی تولید انبوه در کارخانههای تولیدی ساخته میشوند. صرف نظر از مشخصات، استفاده از مواد با کیفیت بالا و توجه به جزئیات برای ایجاد ظروف مسی بادوام و کاربردی ضروری است. به طور کلی مراحل ساخت، شامل موارد زیر است:
۱- انتخاب مس: فرآیند ساخت با انتخاب ورق مسی با کیفیت بالا آغاز میشود. این ظروف معمولاً از مس خالص ساخته میشوند، زیرا رسانای عالی گرما و مادهای مناسب برای کاربردهای مختلف است.
۲- شکلدهی: ورقهای مسی به شکل ظرف مورد نظر برش داده شده و شکل میگیرند. برای ظروف مناسب آشپزی، به شکل قابلمه، تابه و سایر ظروف آشپزخانه شکل داده شده و برای انواع دیگر ظروف مسی، مانند ظروف نگهداری یا وسایل تزئینی، فرآیند شکلدهی متفاوت خواهد بود.
۳- درز و اتصال: در مورد ظروف پخت و پز، قسمتهای متعدد ظرف درز گرفته و به هم متصل میشوند. این فرآیند اغلب شامل اتصال دستهها، دربها و سایر اجزا برای تکمیل ساختار ظروف میشود.
۴- پوشش داخلی: اگر قرار است ظرف دارای روکش محافظ باشد، مانند فولاد ضد زنگ یا قلع، در طول فرآیند ساخت این مواد اضافه میشوند. پوشش داخلی برای جلوگیری از تماس مستقیم بین مس و محتویات داخل ظرف عمل میکند و خطر حل شدن مس را کاهش میدهد.
۵- پولیش و تکمیل: ظرف مسی در نهایت پولیش شده تا سطحی صاف و صیقلی پیدا کند. این مرحله برای زیبایی محصول نهایی بسیار مهم است.
۶- کنترل کیفیت: ظروف مسی تحت بررسیهای کنترل کیفیت قرار میگیرند تا اطمینان حاصل شود که استانداردهای لازم برای ایمنی، عملکرد و ظاهر را برآورده میکنند. این بازرسیها شامل بررسی نشتی، پوشش مناسب و یکپارچگی ساختار کلی میباشد.
۷- زدن طرح و حکاکی روی ظرف: برخی از ظروف مسی ممکن است با طرحها، نقشها یا حکاکیهای پیچیده تزئین شده باشند. این عناصر تزئینی اغلب توسط صنعتگران ماهر انجام میشود و به جذابیت بصری و البته قیمت ظرف میافزاید.
۸- بستهبندی و توزیع: پس از طی مرحله کنترل کیفی و انجام کارهای تزئیناتی، ظروف بستهبندی و آماده توزیع به خردهفروشیها یا مشتریان میشوند.
خواص ظروف مسی برای بدن
– خواص آنتی باکتریال: مس خاصیت ضد میکروبی ذاتی دارد و آن را به یک ماده با ارزش برای نگهداری و آمادهسازی مواد غذایی تبدیل میکند. این خاصیت به مهار رشد باکتریهای مضر کمک کرده و میتواند آن را برای مصارفی به ویژه ذخیره آب مناسب کند.
– رسانایی حرارتی: مس یک رسانای عالی گرما است که تضمین میکند غذا در طول پخت به صورت یکنواخت گرم میشود. این ویژگی امکان کنترل دقیق دما را فراهم میکند و خطر گرم شدن بیش از حد یا سوختن مواد غذایی را کاهش میدهد.
– کمک به هضم: طب سنتی نوشیدن آب ذخیره شده در ظروف مسی را برای کمک به هضم توصیه میکند. چرا که یونهای مس داخل آب شده و سیستم گوارشی را تقویت میکند.
– مس به عنوان یک ماده مغذی: مس یک عنصر کمیاب ضروری برای بدن انسان است. برای تشکیل گلبولهای قرمز خون، حفظ استخوانها، تقویت اعصاب و حمایت از سیستم ایمنی لازم است. هنگامی که غذا در ظرف مسی پخته میشود، مقدار کمی مس میتواند وارد غذا شده و به جذب مس در بدن کمک میکند.
– فواید ضد التهابی: مس به دلیل خواص ضد التهابی خود شناخته شده است. نوشیدن آب از لیوانهای مسی میتواند به کاهش التهاب در بدن کمک کند و ممکن است علائم برخی بیماریها مانند آرتریت را کاهش دهد.
فواید و مضرات ظروف مسی
استفاده از این ظروف مانند همه ظروف دیگر دارای مزایا و معایبی است. از جمله:
مزایا
۱- توزیع یکنواخت گرما: هدایت حرارتی عالی مس باعث میشود که غذا به طور یکنواخت پخته شود و از ایجاد نقاط داغی که میتواند منجر به سوختن غذا شود، جلوگیری میکند.
۲- طول عمر: در صورت نگهداری صحیح میتوانند برای چندین نسل دوام بیاورند. سفیدکاری منظم میتواند ظاهر آنها را نو نگه دارد.
۳- مزایای سلامتی: همانطور که قبلاً ذکر شد، این ظروف میتوانند برای سلامتی مزایایی از جمله کمک به هضم غذا و تأمین مس مورد نیاز بدن داشته باشند.
۴- ظاهر شیک: ظرافت و زیبایی چشمنوازی دارند که میتوانند دکوراسیون آشپزخانه را زیباتر کنند.
۵- استفاده چند منظوره: ظرف مسی را میتوان برای روشهای مختلف پخت و پز، از جمله تفت دادن، سرخ کردن، جوشاندن و پختن استفاده کرد. همچنین به دلیل کنترل حرارت عالی برای تهیه شیرینی و دسر نیز مناسب هستند.
مضرات ظروف مسی
۱- واکنشپذیری با غذاهای خاص: مس میتواند با غذاهای اسیدی یا قلیایی واکنش داده و منجر به حل شدن یونهای مس شود. این عامل میتواند منجر به حس طعم فلزی در غذا و اثرات مضر بالقوه در صورت مصرف بیش از حد شود.
۲- نگهداری: ظرف مسی برای حفظ درخشش خود نیاز به تمیز کردن و پرداخت منظم دارند. بی توجهی به نگهداری میتواند منجر به ایجاد ظاهری کدر شود.
۳- قیمت بالا: ظروف مسی با کیفیت بالا میتوانند در مقایسه با سایر مواد ظروف پخت و پز مانند استیل یا چدن گرانتر باشند.
۴- برای همه اجاقها مناسب نیست: این ظروف با اجاقهای القایی سازگار نیستند، مگر اینکه کفی مغناطیسی یا لایهای از فولاد ضد زنگ به پایه اضافه شده باشد.
۵- وزن: ظروف مسی اصل، معمولاً وزن زیادی دارند و جابجایی آنها کمی مشکل است.
چه غذاهایی را نباید در ظروف مسی پخت؟
– غذاهای اسیدی: از پختن غذاهای اسیدی مانند گوجه فرنگی، سرکه و مرکبات در ظرف مسی خودداری کنید. اسیدیته میتواند واکنشی ایجاد کند که مس را در غذا آزاد کند که در صورت مصرف بیش از حد برای بدن مضر است.
– غذاهای قلیایی: غذاهای قلیایی مانند جوش شیرین یا بکینگ پودر نیز میتوانند با مس واکنش داده و منجر به آزاد شدن یون مس شوند. بهتر است از ظروف دیگر برای این مواد استفاده کنید.
– غذاهای با قند بالا: پختن غذاهایی با محتوای قند بالا می تواند ظرف مسی را تیره کند و بقایایی را ایجاد کند که به سختی قابل پاک شدن باشد.
– آشپزی طولانی: زمان پخت طولانی، به خصوص برای غذاهای اسیدی، می تواند منجر به انحلال بیشتر مس شود. برای خورشهای دیرپز یا سسهای اسیدی بهتر است از ظروفی به جز مس استفاده شود.
– نگهداری باقیمانده غذا: از نگهداری مواد غذایی باقیمانده در ظرف مسی خودداری کنید، زیرا تماس طولانی مدت غذا با آن میتواند منجر به جذب بیشتر مس توسط غذا شود. بهتر است باقیمانده غذاها را در ظروف شیشهای یا پلاستیکی نگهداری کنید.
درباره ظروف سنگی