همه چیز درباره معنی شعر ای مگس عرصه سیمرغ نه جولانگه توست 🦟
در ادامه با معنی و مفهوم این شعر از جناب حافظ که بیت پنجم آن به عنوان یکی از ضرب المثل های ایرانی هم به کار می رود، آشنا می شوید. با دانشچی همراه باشید.
معنی شعر
ای که مهجوری عشاق روا میداری
عاشقان را ز بر خویش جدا میداری
معنی: ای معشوقی که اجازه می دهی عاشق درگاهت رنج دوریِ تو را به جان بخرند و تو آن ها را از خود دور می کنی.
تشنه بادیه را هم به زلالی دریاب
به امیدی که در این ره به خدا میداری
معنی: تشنه بیابان عشق را با آب زلال عشق و محبت خودت سیراب کن. همانطور که خودت نیز در این راه به رحمت خداوند امیدوار هستی.
دل ببردی و بحل کردمت ای جان لیکن
به از این دار نگاهش که مرا میداری
معنی: ای معشوق! دل من را به یغما برده ای و عاشق خودت کرده ای. اشکالی ندارد من حلالت کردم اما از دل من به خوبی مراقبت کن. نه آن طور که با خود من رفتار می کردی.
ساغر ما که حریفان دگر مینوشند
ما تحمل نکنیم ار تو روا میداری
معنی: جام شراب عشق را که ما با تو می نوشیدیم، حالا حریفان ما از آن می نوشند. ما که تحمل چنین اوضاعی را نداریم هرچند تو خودت با این شرایط موافق هستی.
ای مگس عرصه سیمرغ نه جولانگه توست
عرض خود می بری و زحمت ما میداری
معنی: ای مگس! تو در حدی نیستی که بخواهی در حوالی سیمرغ بال و پر بزنی و جولان دهی! با این کار، هم آبروی خودت را می بری هم ما را به رنج و زحمت می اندازی.
تو به تقصیر خود افتادی از این در محروم
از که مینالی و فریاد چرا میداری
معنی: تو به تقصیر خودت از بارگاه معشوق محروم شده ای. حالا از چه کسی شکایت می کنی و چرا این همه گلایه داری؟
حافظ از پادشهان پایه به خدمت طلبند
سعی نابرده چه امّید عطا میداری
معنی: ای حافظ، معمولا از پادشاهان بر اساس خدمتی که به آنان کرده اند، درخواست رتبه و مقام دارند. تو که هیچ تلاش و کوششی نکرده ای، به کدام عطا و بخشش امیدواری؟!
ضرب المثل ای مگس!
این تک بیت به عنوان ضرب المثل برای کسی به کار می رود که شخصیت پست و حقیری داشته و سعی دارد شخصیت انسان های بزرگوار را تخریب کند.
ای مگس عرصه سیمرغ نه جولانگه توست
عِرض خود می بری و زحمت ما میداری
مفهوم: یعنی ای دشمن ریاکار که چیزی از عشق نمی دانی! تو پست تر از آن هستی که دور و بر معشوق در جایگاه رفیع او گشت بزنی! بنابراین پا را از گلیمت درازتر نکن که در اینصورت هم آبروی خودت را با این کارها می بری هم ما را به دردسر می اندازی!
معنی شعر بدبخت اگر مسجدی از آینه سازد…!اختصاصی-دانشچی