دانشچی پورتال جامع تحقیق و مقاله، مطالب علمی و هنری ، وبگردی و…
جواب به سوالات و فعالیت درس هشتم فارسی یازدهم ( پاسخ ها به صورت گام به گام )
پاسخگویی به سوالات درس هشتم کتاب فارسی یازدهم در کوی عاشقان صفحه ۷۲، ۷۳، ۷۴ با دانشچی همراه باشید.
جواب سوالات فارسی یازدهم درس هشتم در کوی عاشقان ( پاسخ گام به گام )
کارگاه متن‌پژوهی درس هشتم ص ۷۲
قلمرو زبانی ص ۷۲
۱- واژه «مرشد» در متن درس، به چه معنایی است؟
📗 پاسخ: راهنما، هدایت‌کننده، رهبر
۲- چهار ترکیب اضافی که اهمّیت املایی داشته باشد، از متن درس بیابید و بنویسید.
📗 پاسخ: طالب دیدار، صاحب بصیرت، طالبان علوم شریعت، معارف شمس
۳- اکنون برای کاربرد هریک از نقش‌های تبََعی، مثال مناسب بنویسید.
📗 پاسخ:
معطوف ← خود را با سرودن غزل‌های گرم و پُرسوز و گداز عاشقانه، سرگرم می‌کرد.
بدل ← سلطان ولد، فرزند مولانا، هر دَم بی‌تابانه به بالین پدر می‌آمد.
تکرار ← برای من مگریّ و، مگو دریغ! دریغ!
قلمرو ادبی ص ۷۲
۱- برای کاربرد هر آرایۀ زیر، نمونه‌ای از متن درس بیابید.
واج آرایی: 📗 پاسخ: (رو، سر بنه به بالین، تنها مرا رها کن / ترکِ منِ خرابِ شبگرد مبتلا کن ← واج آرایی «ب» مصوت «ـِـ»)
حس آمیزی: 📗 پاسخ: (غزل‌های گرم، ترانه‌های شیرین، بهانه‌های زرّین، جواب تلخ)
تشبیه: 📗 پاسخ: (شمسِ پرنده، دانه انسان)
۲- بخش مشخّص شده در سرودۀ زیر، بیانگر کاربرد کدام آرایۀ ادبی است؟ دلیل خود را بنویسید.
بیداری زمان را با من بخوان به فریاد
ور مرد خواب و خفتی،
«رو سر بنه به بالین، تنها مرا رها کن»
محمّدرضا شفیعی کدکنی
📗 پاسخ: شاعر از آرایه «تضمین» استفاده کرده، استفاده از بیت یا مصراع از شعر شاعران دیگر در شعر را «تضمین» می‌گویند.
قلمرو فکری ص ۷۳
۱- درباره اصطلاحات «پیر» و «مراد» و پیوند آن با زندگی مولوی توضیح دهید.
📗 پاسخ: «پیر» و «مراد» در اصطلاح تصوف به انسان کامل و رهبر و پیشوایی می‌گویند که مریدان و طرفداران را به راه حق و حقیقت هدایت می‌کند. مولوی خود صاحب فضل و تقوا بود و مجالس درس و وعظ و آموزش علوم دینی برگزار می‌کرد و از این جهت پیر و مراد طالبان علوم شریعت بود. از طرفی خود نیز گم‌گشته‌ای داشت که سال‌ها در جست‌وجویش بود، همواره در پی انسان کاملی می‌گشت که از او بیاموزد و وقتی با شمس تبریزی ملاقات کرد و نشان‌هایی از لطف الهی در او یافت، پیر و مراد خویش را پیدا کرد و مرید او شد.
۲- با توجّه به متن درس، به اعتقاد مولانا، چه چیزی را باید مایۀ دریغ و افسوس دانست؟
📗 پاسخ: به دام دیو درافتادن، گرفتار دنیا و فریب‌های شیطان شدن را مایه دریغ و افسوس می‌دانست.
۳- کدام بیت درس، با این سرودۀ حافظ، ارتباط معنایی دارد؟ پیام مشترک آنها را بنویسید.
چنین قفس نه سزای چو من خوش الحانی است / روم به گلشن رضوان که مرغ آن چمنم
ما به فلک بوده‌ایم، یار مَلَک بوده‌ایم / باز همان جا رویم، جمله که آن شهر ماست
📗 پاسخ: پیام مشترک هر دو بیت، بازگشت به اصل و جایگاه اصلی خویش است. انسان مسافری است که برای زندگی ابدی به این دنیا نیامده و روزی به جایی برمی‌گردد که از آن‌جا آمده است.
۴- بیت زیر، بیانگر چه دیدگاهی است؟
کدام دانه فرو رفت در زمین که نرُست؟ / چرا به دانه انسانت این گُمان باشد؟
📗 پاسخ: رستاخیز و زنده شدن مردگان در قیامت
۵- بر مبنای متن درس، خلق و خوی مولانا را با این آیات قرآن کریم که به حضرت موسی(ع) و حضرت هارون(ع) خطاب است، مقایسه کنید.
اذْهَبَا إِلَى فِرْعَوْنَ إِنَّهُ طَغَى. فَقُولَا لَهُ قَوْلًا لَیِّناً… (سوره طه/آیات ۴۳ و ۴۴)
📗 پاسخ: آیه شریفه به موسی(ع) و هارون(ع) می‌فرماید که با نرمی و زبان خوش با فرعون برخورد کنید، مولانا که حق در جانش ریشه دوانیده بود نیز برای هدایت مریدانش به راه حقیقت، از همین روش استفاده می‌کرد. در درس خواندیم: «اهل صلح و سازش شود. همین حالت صلح و یگانگی با عشق و حقیقت، او را بردباری و تحمّل عظیم بخشید؛ طوری که طعن و ناسزای دشمنان را هرگز جواب تلخ نمی‌داد و به نرمی و حُسن خُلق، آنان را به راه راست می‌آورد.»
گنج حکمت «چنان باش…» ص ۷۴
دانش‌آموز عزیز برای خواندن معنی متن «چنان باش…» در سایت دانشچی بر روی لینک زیر ضربه بزنید.
جواب درس‌های بعدی فارسی یازدهم دانلود PDF کتاب فارسی یازدهم
