دانشچی پورتال جامع تحقیق و مقاله، مطالب علمی و هنری ، وبگردی و…
درباره گیاهان دارویی بیشتر بدانید!
استفاده از گیاهان دارویی در تاریخ ایران قدمتی کهن دارد. در متون تاریخی آمده که در هنگام تولد رستم، سیمرغ به موبد پزشک دستور می‌دهد تا مرهمی از گیاهی مخصوص تهیه کند، آن را با شیر آمیخته کرده و سپس در سایه خشک کند، در نهایت این مرهم را بر زخم عمل رودابه قرار دهد. نکته جالب این متن تاریخی در این است که توصیه شده این گیاهان در سایه خشک شوند تا در اثر نور خورشید خواص دارویی آن از بین نرود. این توصیه امروزه هم برای تهیه گیاهان دارویی کاربرد دارد.
در ایران باستان نیز پزشکان از گیاهان دارویی اطلاعات زیادی داشتند حتی این گیاهان برای آنان مقدس بود و برای درمان بسیاری از بیماری‌ها از آنها استفاده می‌کردند. نام «دارو» نیز از کلمه ایرانی «دار» به معنی درخت گرفته شده که در زبان پهلوی به کلمه «داروگ» تغییر شکل داد. پس از آن کلمه انگلیسی و فرانسوی «Drug» از همین ریشه فارسی ساخته شد.
مصر، یونان و چین نیز از پیشگامان استفاده از گیاهان دارویی می‌باشند. مصریان تقریباً از تمام قسمت‌های گیاه استفاده می‌کردند و یونانیان معتقد بودند که طبیعت قدرت درمانی گیاهان را به ما نشان می‌دهد، به عنوان مثال گل قرمز انار را برای کنترل خونریزی و ساقه زرد رنگ ریوند را برای درمان بیماری زردی استفاده می‌کردند. طب سوزنی در چین که روش خاصی برای درمان بیماران بود نیز بهره زیادی از گیاهان دارویی می‌ّبرد.
گیاهان دارویی چیست؟
گیاه دارویی گیاهی است که یک یا چند اندام آن شامل برگ، ساقه، ریشه و… دارای خواص درمانی برای برخی از بیماری‌هاست. اما شاید بخواهید تفاوت بین گیاهان دارویی و داروهای گیاهی را بدانید. گیاهان دارویی معمولاً خواص درمانی بی‌ضرری دارند و شامل بخش‌های اصلی گیاه می‌شوند که پس از خشک شدن بدون ایجاد تغییری در آن به مصرف می‌رسند و محل فروش آنها عطاری‌هاست؛ مانند گل ختمی و پونه کوهی.
اما زمانی که گیاهان دارویی را در کارخانه‌های داروسازی طی فرایندی به داروهایی با خواص گیاهان تبدیل می‌کنند، به آنها داروهای گیاهی می‌گویند؛ مانند شربت انجیر یا آویشن شیرازی. این داروها در داروخانه به فروش می‌رسند.
خواص گیاهان دارویی
ایران سرزمینی غنی از گیاهان مختلف است که در حدود ۸۰۰۰ گونه گیاهان دارویی متنوع در آن رشد می‌کنند. در ادامه نام گیاهان دارویی پرکاربرد همراه با خواصشان معرفی خواهند شد:
گل گاوزبان (Echium amoenum)
– بهبود ترس و وحشت و تقویتکننده اعصاب
– تصفیه‌کننده خون، تنظیم ضربان قلب و درمان افسردگی
– تقویتکننده کلیه‌ها و ادرارآور
– برطرف‌کننده سرماخوردگی، از بین برنده سرفه
– درمان‌کننده بیماری سرخک و مخملک
آویشن شیرازی (Zataria multiflora)
– درمان عفونت گلو و ضد سرماخوردگی
– از بین برنده بادها و ضدنفخ
– درمان عفونت و قارچ داخلی بدن
– از بین برنده رطوبت معده و روده
– بازکننده مجاری
نعنا (Mentha Piperita)
– تقویت معده و دهانه معده
– بادشکن قوی
– از بین برنده انواع کرم روده
– تقویتکننده قلب و شادی‌بخش
– آرامبخش درد معده و درد ناشی از سکسکه
– رقیق‌کننده خون غلیظ
پونه (Mentha Pulegium)
– کاهش‌دهنده سوزش معده
– از بین برنده حالت تهوع و جلوگیری از استفراغ
– مؤثر در درمان درد روده و پیچش دل
– از بین برنده خلط سینه و معده
– از بین برنده ضعف معده و جلوگیری از سکسکه
– قطع‌کننده اسهال شدید
گل محمدی (Rosa Damascena)
– تقویتکننده قلب و مغز
– نشاط‌آور و شادی‌بخش
– از بین برنده رطوبت بدن
– تقویتکننده بدن
– از بین برنده خونریزی لثه
سیر (Allium sativum)
– سرشار از آنتی‌اکسیدان و آنتی باکتریال
– آنتی‌بیوتیک طبیعی، ضد قارچ و ضد ویروس
– افزایش‌دهنده سطح انرژی بدن
– رفع درد و کوفتگی بدن
– درمان عفونت‌های تنفسی
– تسکین دندان درد و از بین‌برنده زگیل
– درمان تب، سرفه، سردرد، شکم درد، آسم، تنگی نفس، فشار خون
– تقویتکننده رشد مو، ریش و سبیل
دارچین (Cinnamomum Zelanicum)
– شادی‌بخش و از بین برنده تپش قلب
– از بین برنده بوی بد دهان
– از بین برنده بادها و سردی بدن
– خشک‌کننده رطوبت مغز
– ضدباکتری، ضدمیکروب و ضدالتهاب
– ضدعفونی کننده و تسکین‌دهنده درد
– مؤثر در درمان اختلالات عصبی و بیماری‌های قلبی
سماق (Rhus Coriaria)
– مؤثر در درمان کهیر و کبد چرب
– کاهش‌دهنده قند و چربی خون
– مؤثر در درمان آسم، اسهال و سرماخوردگی
– ادرار آور و سم زدای بدن
– حفاظت از سلول‌های بدن در برابر آسیب
– ضدالتهاب و ضدمیکروب
زنجبیل (Ginger)
– گرمی‌بخش بدن و بادشکن
– مؤثر در لاغری، شادابی و سبکی بدن
– بهبود و تقویت حافظه
– از بین برنده رطوبت بدن
– ضدالتهاب، ضدویروس و ضدقارچ
– ضدتهوع، ضدسرطان و ضدسرفه
– تقویت سیستم ایمنی بدن
– بهبود گوارش و تنظیم قند خون
– رفع سوزش سر دل و نفخ
سیاهدانه (Nigellia sativa)
– کاهش‌دهنده سرفه و درد سینه
– تقویتکننده چشم و حافظه
– تقویتکننده رشد مو
– جلوگیری از سفیدی زودرس مو
– از بین برنده رطوبت بدن
– دارای آنتی‌اکسیدان و ضدالتهاب
کلام پایانی
همانطور که اشاره شد، گیاهان دارویی خواص فراوانی دارند اما باید توجه داشت که مصرف خودسرانه هر گیاهی به مدت طولانی می‌تواند برای سلامتی مضر باشد. در هنگام مصرف گیاهان دارویی به نکات زیر توجه کنید:
– گیاهان را حتماً از عطاری‌های معتبر تهیه کنید.
– از مصرف خودسرانه گیاهان دارویی و مکمل‌های گیاهی خودداری کنید.
– در هنگام مصرف گیاهان دارویی به عوارض آن توجه کنید.
– در صورتی که پس از مصرف گیاه دارویی، دچار حساسیت شدید، سریعاً به پزشک مراجعه کنید.
– در صورت داشتن بیماری زمینه‌ای مانند قند خون، فشار بالا و… پزشک خود را مطلع کنید.
– در نظر داشته باشید که مصرف هم‌زمان داروهای گیاهی و شیمیایی می‌تواند عوارض جدی به همراه داشته باشد.
نقش گیاهان در کاهش آلودگی هوا
