تحقیق در مورد صورت های فلکی

درباره صورت های فلکی بیشتر بدانید!

شاید برای شما هم جالب باشد که بدانید صورت فلکی چیست؟

صورت‌های فلکی گروه‌هایی از ستارگان هستند که در آسمان شب به شکل‌های مشخصی دیده می‌شوند. این شکل‌ها معمولاً نام حیوانات، اسطوره‌ها یا اشیا را تداعی می‌کنند. صورت‌های فلکی از دوران باستان شناخته شده‌اند و برای جهت‌یابی، ناوبری و نجوم استفاده می‌شدند.

تاریخچه

پژوهش‌های باستان‌شناسی نشان می‌دهد که انسان‌ها از دوران پارینه‌سنگی، یعنی بیش از ۳۰ هزار سال پیش، به صورت‌های فلکی علاقه‌مند بوده‌اند. در غار لاسکو در جنوب فرانسه، نگاره‌هایی از حیوانات و اشیا وجود دارد که برخی از آنها شباهت زیادی به صورت‌های فلکی امروزی دارند. به عنوان مثال، تصویر خوشه ستاره‌ای پروین در کنار خوشه قلائص (صورت فلکی گاو) در این نگاره‌ها نقاشی شده است.

در دوران نوسنگی، یعنی حدود ۱۰ هزار سال پیش، انسان‌ها به جای شکار و جمع‌آوری غذا، به کشاورزی و دامپروری روی آوردند. این تغییر سبک زندگی باعث شد که تغییرات آسمان و فصل‌ها، اهمیت بیشتری برای آنها پیدا کند. در آن زمان، محققان دریافتند که خورشید در طول سال در آسمان حرکت می‌کند و از میان صورت‌های فلکی مختلف عبور می‌کند. این امر باعث شد که صورت‌های فلکی اهمیت بیشتری پیدا کنند.

در دوران باستان، در نقاط مختلف جهان صورت‌های فلکی مختلفی شناسایی شد. برخی از این صورت‌ها شباهت زیادی به یکدیگر داشتند، اما برخی دیگر متفاوت بودند. در سال ۱۹۳۰، اتحادیه بین‌المللی نجوم ۸۸ صورت فلکی را به عنوان صورت‌های فلکی رسمی آسمان تعیین کرد. این صورت‌ها بر اساس شباهت ظاهری ستارگان به یکدیگر و همچنین بر اساس اسطوره‌ها و فرهنگ‌های مختلف جهان انتخاب شده‌اند.

اهمیت و کاربرد صورت های فلکی

صورت‌های فلکی برای انسان‌ها کاربردهای مختلفی داشته‌اند. همانطور که اشاره شده از آنها برای جهت‌یابی، ناوبری، نجوم و همچنین برای اهداف فرهنگی و مذهبی استفاده می‌شود.

جهت‌یابی و ناوبری

صورت‌های فلکی می‌توانند برای جهت‌یابی و ناوبری در شب استفاده شوند. به عنوان مثال، صورت فلکی دب اکبر یک راهنما عالی برای یافتن قطب شمال است.

نجوم

صورت‌های فلکی برای مطالعه ستارگان و اجرام آسمانی استفاده می‌شوند. آنها به دانشمندان کمک می‌کنند تا ستارگان را شناسایی و موقعیت آنها را تعیین کنند.

اهداف فرهنگی و مذهبی

صورت‌های فلکی در بسیاری از فرهنگ‌ها و ادیان نقش مهمی داشته‌اند. آنها اغلب در اسطوره‌ها و داستان‌های مختلف استفاده می‌شده‌اند. علاوه بر اینکه از دب اکبر نیز می‌توان برای جهت‌یابی قبله استفاده کرد.

انواع صور فلکی

صورت‌های فلکی به دو دسته تقسیم می‌شوند:

صورت‌های فلکی زودیاک

این صورت‌های فلکی توسط بابلی‌ها ابداع شدند و آن را دایره البروج نامیدند. زودیاک در امتداد مسیر سالانه خورشید در آن سوی آسمان قرار گرفته است. محققان می‌گویند که خورشید از تمام صور فلکی زودیاک عبور می‌کند و این صور فلکی در تعیین زمان و فصول سال مورد استفاده قرار می‌گیرند.

به نظر می‌رسد که در ابتدا صور فلکی زودیاک ۱۳ عدد [حَمَل (بره)، ثور (گاو)، جوزا (دو پیکر)، سرطان (خرچنگ)، اسد (شیر)، دوشیزه (سنبله)، میزان (ترازو)، عقرب (کژدم)، قوس (کماندار)، جَدّی (بزغاله)، دلو (ریزنده آب)، حوت (ماهی) و حوّا (مار افسای-حامل مار)] بودند. اما بابلیان چون می‌خواستند تعداد صور فلکی به اندازه ماه‌های سال باشد، صورت فلکی حوا را حذف کردند و آن را ۱۲ عدد معرفی کردند.

صورت‌های فلکی غیر زودیاک

این صورت‌های فلکی در خارج از دایره البروج قرار دارند و در سراسر آسمان شب پراکنده شده‌اند. آنها برای اهداف مختلفی مانند نجوم، ناوبری و اهداف فرهنگی و مذهبی استفاده می‌شوند. چند نمونه از کاربرد صورت‌های فلکی غیرزودیاک به شرح زیر است:

• شکارچی برای تعیین زمان طلوع و غروب خورشید استفاده می‌شود.
• دب اکبر برای تعیین جهت شمال استفاده می‌شود.
• لئو برای تعیین زمان سال استفاده می‌شود.
• ثور برای تعیین زمان باروری زمین استفاده می‌شود.

معروف‌ترین صورت های فلکی

• اوریون: به معنی شکارچی بزرگترین، قابل شناسایی‌ترین و مشهورترین صورت فلکی در آسمان است. این صورت فلکی شامل بسیاری از ستارگان درخشان از جمله سه ستاره درخشانی است که به کمربند اوریون معروف هستند.
• دب اکبر: به معنی خرس بزرگ شامل هفت ستاره درخشان است که در شب بسیار روشن هستند. این صورت فلکی یک راهنما عالی برای یافتن قطب شمال، مسیریابی و حتی تشخیص جهت قبله است. دب اکبر معروف‌ترین الگوی ستاره‌ای در دنیاست.
• دب اصغر: به معنی خرس کوچک یک راهنمای عالی برای یافتن قطب شمال است. شهرت این صورت فلکی به دلیل وجود ستاره قطبی در نزدیکی آن است. ساکنین نیم‌کره شمالی زمین می‌توانند ستاره قطبی را درست بالای دب اصغر مشاهده کنند.
• لئو: به معنی شیر بوده و به دلیل شباهت این صورت فلکی به شیر، این نام برای او انتخاب شده است. این صورت فلکی در آسمان تابستان دیده می‌شود و شامل ستاره درخشانی به نام قلب اسد است.
• ثور: به معنی گاو بوده و به دلیل شباهت آن به گاو، ثور نام‌گذاری شده است. این صورت فلکی در آسمان زمستان دیده می‌شود و شامل ستاره درخشانی به نام آلفا ثوری است.

جمع‌بندی

صورت‌های فلکی همچنان یکی از جذابیت‌های آسمان شب هستند. آنها بخشی از میراث فرهنگی و علمی بشر هستند و برای قرن‌ها مورد مطالعه و تحسین قرار گرفته‌اند. به طور کلی نام صورت‌های فلکی بر اساس حیوانات، اسطوره‌ها یا اشیا انتخاب شده است. به عنوان مثال، صورت فلکی شکارچی به نام اوریون، یک شکارچی افسانه‌ای یونانی است که بسیار درشت اندام بوده و قدرت‌های فوق طبیعی داشته است. اوریون دائماً با آرتمیس (الهه شکار و طبیعت وحش یونان) به شکار می‌رفته و در نهایت توسط کمان آرتمیس کشته می‌شود.

درباره علم نجوم