درباره انواع برنامه ریزی و مراحل آن
برنامهریزی، اولویتبندی کردن کارهایی است، که برای ما در آینده و در مسیر زندگی مهم هستند. در واقع ما با برنامهریزی، فعالیتها، منابع و زمان خود را مدیریت میکنیم؛ برای رسیدن به هدفی که در نظر گرفته بودیم. با انجام این عمل، ما خود را از این مسأله که قرار است چه اتفاقی در آینده بیفتد، رها میکنیم. ما در این مقاله با شما سفری آغاز کردهایم برای دانستن فایدههایی که برنامهریزی در زندگی ما خواهد داشت.
برنامه ریزی چیست؟
برنامهریزی فرایندی خلاقانه و پویا است که مسیر رسیدن به اهداف را روشن میکند. گویی نقشه راهی در اختیارمان قرار میدهد تا با گامهای استوار و حسابشده به سوی مقصدی که میخواهیم، رهسپار شویم.
فواید و اهداف داشتن برنامه ریزی در زندگی
همانطور که گفته شد، برنامهریزی ابزاری است که به اولویتبندی کردن ارزشهای مهم در زندگی، به ما کمک میکند. و ما را قادر میسازد، تا کنترل بیشتری بر زندگی خود داشته باشیم. اگر اولویتبندی درستی انجام دهیم، تصمیمگیریهای بهتر و عقلانیتری در زندگی خواهیم داشت.
مهمترین چیزی که از برنامهریزی عاید ما میشود، رسیدن به خواستهها است. همچنین با داشتن این ابزار، میتوانیم، موانعی که از رسیدن ما به هدف اصلی، وجود دارند، پیشبینی کرده و برای مواجهه با آنها آماده شویم و یا راه حلی ارائه دهیم.
با برنامهریزی ما، با مدیریت زمان آشنا شده و بهرهبرداری درست از منابع خود مانند؛ اندوخته مالی، زمان، اطلاعات، تجهیزات و امکانات را یاد میگیریم.
برنامهریزی با رهایی ما از بلاتکلیفی، باعث حذف عادتهای نادرست، تقویت اراده، شناخت نقاط ضعف و نقاط قوت و باعث کاهش استرس در ما میشود.
انواع برنامهریزی
به طورکلی؛ سه نوع برنامهریزی وجود دارد.
برنامهریزی کوتاه مدت
برنامهریزی کوتاه مدت، برای رسیدن به اهدافی است که میخواهیم، طی ۲-۳ روز آینده محقق شوند.
برنامهریزی میان مدت
برنامهریزی میان مدت، نتیجه دادن اهدافی است که میخواهیم در چند هفته یا ماههای آینده به آنها برسیم. این محدوده زمانی طولانی مدت است و صبر و مقاومت زیادی را میخواهد. درجه سختی آن اگرچه برای اهداف گوناگون، متفاوت است؛ اما در هر صورت به پشتکار زیادی نیاز داریم.
برنامهریزی بلند مدت
آخرین نوع برنامهریزی، که پیشرو داریم، برنامهریزی بلند مدت است. این برنامهریزی چون بیشتر برای اهداف انتزاعیتر میباشد؛ دارای نوع تصوری جلوتر از زمان را شامل میشود. این نوع اهداف گاهی به دلیل محدوده طولانی مدتی که دارند در حد رویا باقی میمانند؛ اما کسانی نیز هستند که با تلاش زیاد، به اهداف بلند مدت خود نیز میرسند.
اگرچه؛ گاهی لازم است برای رسیدن به یک هدف بلند مدت، از برنامهریزیهای کوتاه مدت استفاده کنیم. به عنوان مثال؛ اگر هدف بلند مدت ما، رتبه تک رقمی شدن در کنکور است؛ پس برای رسیدن به آن؛ ما باید از پایه دهم برنامهریزیهای کوتاه مدت خود مانند خوب درس خواندن، شرکت در آزمونهای آزمایشی و امثال آن را شروع کنیم.
ویژگیهای یک برنامهریزی درست و منطقی
برنامهریزی درست که به عنوان نقشه راه، مسیر درست زندگی را به ما نشان میدهد. دارای ویژگیهای خاصی است.
این برنامهریزی باید صریح و روشن باشد منظور اینکه دقیقاً معلوم شود که برای چه کار و خواستهای برنامهریزی شده است. اهداف مختلف، برنامهریزیهای متفاوتی را میطلبند. همچنین واقع بینانه و قابل دسترسی برا ما باشد.
برنامهریزی و هدفی که انتخاب میکنیم باید برای بهتر شدن زندگی ما در نظر گرفته شود. و با ارزشها و خواستهایی زندگی ما همخوانی داشته باشد.
برنامهریزی درست اگر برای بلند مدت میباشد باید انعطافپذیر باشد تا برای مواقعی که عادات و رفتار ما تغییر میکند جوابگو باشد.
این برنامهریزی و هدف انتخابی باید با توان و قدرت ما متناسب باشد. درست که باید به اهداف بزرگتر فکر کرد اما باید با خود صادق باشیم. در صورتی که انجام دادن برنامهریزی فراتر از توان ما باشد؛ بالاخره در یک برههای از زمان از آن دست خواهیم کشید؛ که این امر سبب افت روحیه و عدم اعتماد به نفس را در ما به دنبال خواهد داشت.
مراحل یک برنامه ریزی خوب و جامع
اگر میخواهید به اهداف خود برسید برای شروع نیاز دارید که قبل از اقدام، برنامهریزی کنید.
نحوه طراحی، چگونگی توسعه و پیادهسازی یک برنامهریزی از مهمترین عوامل موفقیت یک برنامهریزی میباشد.
در ابتدا باید یک هدف و آرمان برای خود انتخاب کنیم. بعد از تعیین هدف، داشتن یک طرح برای رسیدن به این خواسته ضرورت دارد.
در این طرح ما توان و قدرت خود، زمان مد نظر، منابعی که داریم و امکاناتی که نیاز خواهیم داشت، را بررسی کرده و مینویسیم. سپس آن را پیادهسازی کرده و انجام میدهیم.
بهتر است برای رسیدن به موفقیت؛ برنامهریزی منظم در زندگی داشته باشیم تا آن را در خود به یک عادت تبدیل کنیم. درست است که برنامهریزی رسیدن به هدف و موفقیت را در آینده برای ما تضمین نمیکند؛ اما ضامنی است برای دور شدن از شکستها. ممکن است با برنامهریزی، این تفکر قبل از عمل، به صد در صد قله نرسیم؛ اما به یقین به نود و نه درصد خواهیم رسید.