خانه » پزشکی و سلامت » تحقیق درباره بیماری سل (TB) و نشانه های آن

تحقیق درباره بیماری سل (TB) و نشانه های آن

سل چیست؟ بیماری سرفه ریوی تی بی

بیماری سل (TB)

سل عفونت مزمنی است که به وسیله باکتری ” مایکوباکتریوم توبرکلوزیس” و گاهی به وسیله سایر مایکوباکتریوم ها ایجاد می شود. این بیماری اغلب ریه را درگیر می کند، اما تقریبا هیچ کدام از دستگاه های بدن از شر بیماری “سل” در امان نیستند و سایر اعضای بدن هم ممکن است با این بیماری درگیر شوند..در کتاب های غربی به این بیماری توبرکولوزیس (Tuberculosis) و به اختصار «تی بی» (TB) گفته می شود.
بیماری سل یکی از مهمترین بیماریهای عفونی قرن حاضر می باشد که توانائی درگیر نمودن کلیه ارگان های بدن را دارد ولی ریه ها بیشتر به سل مبتلا می شوند.

عامل بیماری سل

میکروبی میله ای شکل (شبیه مداد) و بسیار کوچک به اندازه ۰.۰۰۰۰۰۳ متر وارد بدن شما شده که تنها توسط میکروسکوپ دیده می شود. به این میکروب میله ای شکل «باسیل سل» می گویند . باسیل سل چون بسیار کوچک می باشد ، به راحتی در هوا شناور می ماند . چون عامل این بیماری میکروب می باشد ، لذا ممکن است این بیماری از شما به افراد سالم منتقل گردد.

 

چه افرادی بیشتر ممکن است مبتلا به سل می شوند؟

گروهی ازافراد جامعه نسبت به دیگران بیشتر در معرض ابتلا به بیماری سل هستند .این گروه از افراد را می توان به دو دسته تقسیم کرد، یک گروه افرادی هستند که بیشتر در معرض تماس با میکروب و گرفتن عفونت سل هستند و گروه دیگر افرادی را شامل میشوند که دچـــار عفونت شده اند و شانس بیشتری برای ابتلا به بیماری دارند.

گروه اول شامل :

– فرد در تماس نزدیک و مستمر با بیمار مبتلا به سل ریوی واگیر
– جوامع کم درآمد با خدمات بهداشتی ضعیف
– اشخاص متولد شده در مناطقی از جهان که بیماری سل شایع می باشد.
– افرادی که به مدت طولانی در مراکز خاص نگهداری می شوند (نظیرزندان ها و آسایشگاه های سالمندان ، پناهگاهها و …)
– افراد معتاد به مواد مخدر تزریقی
– گروههای دیگری از افراد جامعه که شیوع بالای بیماری سل دارند (نظیر کارگران مهاجر از کشورهای با شیوع بالا یا افراد بی خانمان)
– افرادی که تماس شغلی با بیماران مبتلا به سل دارند

گروه دوم شامل :

– افراد مبتلا به عفونت HIV (ایدز).
– افرادی که در دوسال اخیر مبتلا به عفونت سل شده اند.
– افرادی که معتاد به مواد مخدر تزریقی هستند.
– افرادی که سابقه درمان ناکافی سل دارند.
– افرادی که در موقعیت های خاص طبی نظیر موارد زیر هستند :
– دیابت (بیماری قند)- بیماری سیلیکوز
– درمان طولانی با داروهای کورتن
– مصرف داروهای پیوند اعضاء (کاهنده سیستم ایمنی)
– سرطان سر و گردن
– سرطان خون و غدد لنفاوی
– نارسائی مزمن کلیوی
– پائین بودن وزن بدن (۱۰% یا بیشتر زیر میزان ایده آل)
– عفونت HIV(ایدز)، معتادان به مواد مخدر تزریقی ، عفونت در دو سال اخیر با میکروب سل
– افراد مبتلا به دیابت (بیماری قند) ۲ تا ۴ برابر افراد عادی مستعد به پیشرفت عفونت ســـل می باشند. بخصوص بیماران دیابتی وابسته به انسولین که به خوبی کنترل نمی شوند بیشتر در معرض خطر هستند.

درباره دیابت بیشتر بخوانید

علایم عمومی و مشترک در بیماری سل

این علایم عبارتند از:

  1. تب
  2. کاهش اشتها
  3. کاهش اشتها
  4. بی حالی
  5. تعریق شبانه
  6. خستگی زود رس و ضعف عمومی

سل کدام عضو بدن را مبتلا می کند؟

این بیماری قادر است تمام اعضای بدن را مبتلا کند . بیشترین عضوی که در بدن مبتلا می شود ریه ها (شش ها) می باشند . لذا سل ریوی شایعترین نوع سل است. در صورتی که سل اعضای دیگر بدن را به جز ریه ها درگیر کند به آن سل خارج ریوی گفته شده که تحت نام همان عضو درگیر نامیده می شود. نظیر سل غدد لنفاوی یا سل استخوان یا سل ادراری یا سل مغز (مننژیت سلی) و غیره و …

چگونگی انتقال بیماری سل

میکروب سل به صورت ذرات ریز وارد هوا شده و نظیر سرماخوردگی منتقل می شود . این ذرات در صورتی که مبتلا به سل ریوی باشید توسط سرفه ،عطسه ، صحبت ، خنده و یا فریاد شما ، ایجاد و در هوا پخش می شوند . یک سرفه می تواند ۳۰۰۰ ذره میکروبی وارد هوا نماید و ۵ دقیقه صحبت کردن نیز همین تعداد ذره تولید می کند و عطسه نیز تعداد بیشتر ایجاد می نماید.

این ذرات میکروبی چون بسیار کوچک هستند ، در هوای موجود در هر فضای بسته برای مدت طولانی می توانند به طور معلق باقی بمانند. میکروب سل در خلط کاملاً خشک شده و یا در گرد و غبار معلق پس از ۸ تا ۱۰ روز از بین می رود. این میکروب در خاک سرد و سایه دار حداقل ۶ ماه زنده مانده و در خلط در حال پوسیدن و تجزیه ، هفته ها و ماهها مقاومت دارد. لذا هوای اطاق آلوده شده به میکروب سل توسط شما ، می تواند حتی در زمان غیاب شما نیز موجب انتقال بیماری گردد.

زمانی که فرد سالم در هوای آلوده به این ذرات میکروبی تنفس کند، میکروب سل را وارد ریه خود کرده و این میکروب خود را در عرض ۴۸ ساعت به نقاط مختلف بدن می رساند. ولی بعد از آن بدن دفاع کرده و اجازه گسترش و فعالیت را به میکروب سل نمی دهد.جهت انتقال بیماری سل ، تماس های طولانی و ورود تعداد زیاد میکروب سل نیاز است .انتقال میکروب سل از شما به اطرافیان بستگی به سه عامل واگیر بودن بیماری سل شما ، محیطی که تماس در آن اتفاق می افتد و مدت زمان تماس دارد. بهترین راه برای توقف انتقال، دوری شما از اطرافیان و شروع درمان دارویی می باشد.

تشخیص بیماری سل

تشخیص بیماری سل ریوی در قدم اول در افراد مشکوک (بیش از سه هفته سرفه داشته و یا خلط خونی دارند) سه نوبت آزمایش خلط می باشد.

در آزمایشگاه سل با بررسی خلط در زیر میکروسکوپ می توانند میکروب سل را مشاهده نمایند. اگر میکروب سل در آزمایش خلط مشاهده نشد آنگاه پزشک با عکس برداری (رادیوگــرافی) از ریه های بیمار می تواند پی به وجود بیماری سل در بیمار ببرد.انواع سل دیگر را می توان با آزمایش ادرار ،آب جمع شده در ریه ها و یا شکم و نمونه برداری از غدد لنفاوی و دیگر ضایعات شناسایی کرد.

منابع عفونت

بیماران مبتلا به سل ریوی معمولا دارای خلط مثبت هستند که با هر بار سرفه به دیگران می توانند انتقال دهند. سرفه در چنین فردی سبب ایجاد ذرات کوچک عفونی می شود که این ذرات از ترشحات تنفسی با قطری معمولا کمتر از ۵ میکرومتر و حاوی باسیل های سل تشکیل شده اند. هر سرفه قادر است تا ۳۰۰ ذره عفونی را تولید کند. این ذرات همچنین می توانند از طریق صحبت کردن، عطسه، تف کردن و آواز خواندن در هوا منتشر شده و مدت ها به صورت معلق در هوا باقی بمانند.

تابش مستقیم نور خورشید ظرف مدت ۵ دقیقه باسیل های سل را می کشد، اما این ارگانیسم ها می توانند مدت ها در تاریکی هوا زنده بمانند. به همین دلیل است که انتقال عموماً در مکان های بسته صورت می پذیرد. ذرات عفونی مذکور به قدری کوچکند که از مکانیسم های دفاعی برونش ها و مجاری تنفسی عبور کرده و آلوئل های ریوی (یعنی محلی که درآن تکثیر باسیل ها و عفونت آغاز می شود) راه می یابد.

دو عامل تعیین کننده میزان خطر مواجهه با باسیل در یک فرد می باشد:”غلظت ذرات در هوای آلوده شده” و ” طول مدتی که فرد از آن هوا تنفس میکند.”

راه هایی که سل ازطریق آنها منتقل نمی شود

  • سل از طریق غذا، آب، تماس جنسی، تزریق خون یا نیش حشرات انتقال نمی یابد.

درمان بیماری سل

اگر شما قبلاً به دلیل ابتلاء به بیماری سل داروهای ضد سل مصرف نکرده اید ، به مدت حداقل ۶ ماه ، از ۴ نوع داروی خوراکی مخصوص درمان سل که به صورت قرص و کپسول می باشند ، برای شما تجویز خواهند کرد . این داروها را شما می توانید به راحتی با نظارت یک فرد دیگر استفاده نمایید . لذا نیازی به بستری شدن در بیمارستان و یا آسایشگاه نخواهد بود.
در صورتیکه شما قبلاً به دلیل ابتلا به بیماری سل به مدت ۶ ماه داروهای ضد سل مصرف کرده باشید ، برای شما به مدت حداقل ۸ ماه ، از ۵ نوع داروی مخصوص درمان سل که به صورت خوراکی و تزریق می باشند ، تجویز خواهند کرد .

ممکن است در ابتدا تعداد زیاد داروها که ممکن است به حدود نه تا ده قرص و کپسول در روز برسد، کمی برای شما غیر منتظره و ناراحت کننده بنظر آید ، ولی این نکته را باید درنظر داشت که استفاده از تمام آنها برای بهبودی شما لازم بوده و تاکنون بسیاری از بیماران به راحتی همین تعداد دارو را روزانه مصرف کرده و بهبودی کامل یافته اند.

ℹ️ اشتراک گذاری به دوستان خود:

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *