اجزای میکروسکوپ و تعریف آن ( خیلی کوچک، خیلی بزرگ )

تحقیق درباره اجزای میکروسکوپ و تعریف آن

تعریف میکروسکوپ و انواع آن

تعریف میکروسکوپ یا ریزبین: دستگاهی است که برای دیدن اجسامی که با چشم غیر مسلح دیده نمی‌شوند بکار می‌رود.

سیر تحولی و پیشرفت میکروسکوپ

در طول سده هیجدهم میکروسکوپ در گروه ابزارهای سرگرمی به شمار می‌آمد. با پژوهشهای بیشتر پیشرفتهای چشمگیری در شیوه ساختن عدسی شئی بدست آمد. بطوری که عدسی‌های دیگر بصورت ذره بین های معمولی نبودند بلکه خطاهای موجود در آنها که به کجنمایی معروف هستند، رفع شده‌اند و آنها می‌توانستند جرئیات یک شی را دقیقاً نشان دهند. پس از آن در طی پنجاه سال، پژوهشگران بسیاری کوشیدند تا بر کیفیت و مرغوبیت این ابزار بیفزایند. سرانجام ارنست آبه توانست پایه دانشی میزان بزرگنمایی میکروسکوپ را تعریف کند.

بدین گونه میزان بزرگنمایی سودمند آن بین ۵۰ تا ۲۰۰۰ برابر مشخص شد. البته می‌توان میکروسکوپ‌هایی با بزرگنمایی بیش از ۲۰۰۰ برابر ساخت. مثلاً توان عدسی چشمی را بیشتر کرد. اما توان جداسازی نور ثابت است و درنتیجه حتی بزرگنمایی بیشتر می‌تواند دو نقطه از یک شی را بهتر تفکیک کند. هر چه بزرگنمایی شی افزایش یابد به میزان پیچیدگی آن افزوده می‌شود. بزرگنمایی شی در میکروسکوپ های پژوهشی نوین معمولاً ۳X، ۶X، ۱۰X، ۱۲X، ۴۰X و ۱۰۰X است. در نتیجه بزرگنمایی در این میکروسکوپ بین ۱۸ تا ۱۵۰۰ برابر است. چون بزرگنمایی میکروسکوپ نوری به علت وجود محدودیت پراش از بازه معینی فراتر نمی‌رود برای بررسی بسیاری از پدیده‌هایی که نیاز به بزرگنمایی خیلی بیشتر دارند سودمند است. بررسی‌های بسیاری صورت گرفت تا ابزار دقیق تری با بزرگنمایی بیشتر ساخته شود. نتیجه این پژوهشها به ساختن میکروسکوپ الکترونی انجامید.

انواع میکروسکوپ

• میکروسکوپ‌های الکترونی
  • میکروسکوپ الکترونی روبشی
  • میکروسکوپ الکترونی عبوری
• میکروسکوپ نوری
  • میکروسکوپ نوری عبوری
  • میکروسکوپ نوری بازتابی
• میکروسکوپ‌های پرآب پویشی
  • میکروسکوپ نیروی جانبی
  • میکروسکوپ نیروی اتمی
  • میکروسکوپ نیروی مغناطیسی
  • میکروسکوپ تونلی پویشی
  • میکروسکوپ میدان نزدیک نوری
  • میکروسکوپ ولتاژ پویشی

اجزای میکروسکوپ نوری

الف- اجزای میکروسکوپ نوری : اجزای نوری عمدتاً مشتمل بر منبع تغذیه نور و قطعات مرتبط با آن میباشد ، از قبیل لامپ با ولتاژ ۲۰ وات ، فیلتر تصحیح نور و کندانسور که کندانسور مشمل بر پنج قطعه است که نور را تصحیح کرده و بر روی نمونه یا شیء مورد بررسی متمرکز میکند:

۱– فیلتر رنگی ( تصحیح نور ) ۲– دیافراگم که حجم نور را تنظیم می کند ۳– دو عدد عدسی محدب ۴– پیچ نگهدارنده کندانسور ۵– پیچ تنظیم دیافراگم

ب– اجزای میکروسکوپ مکانیکی :

۱ – پایه ( Base ) : کلیه قطعات میکروسکوپ بر روی پایه مستقر میباشد . در برخی از مدلهای میکروسکوپ نوری منبع نور ، فیوز و کابل برق در پایه تعبیه میگردد .

۲ – دسته ( Handle ) : جهت حمل و نقل میکروسکوپ از دسته استفاده میشود . نکته قابل توجه آنکه به هنگام جابجایی میکروسکوپ آن را روی میز کار نمی کشیم .

۳ – لوله میکروسکوپ ( Barrel ): مشتمل بر عدسی شیئی ( Ocular lens ) و عدسی چشمی (Objective lens) که با بزرگنــمائی های مختلف طراحی می شوند. عــدسی شیـئی دارای بزرگنمائی های X4 ، X10 ،X40 ، X60 و X100 و عدسی چشمی دارای بزرگنمائی های X10 ، X15 ، X18 میباشد که بسته به نوع میکروسکوپ متفاوت است. عدسی شیئی معمولاً از چندین عدسی محدب که در آن تعبیه شده است تشکیل میگردد.

۴ – صفحه گردان یا متحرک ( Revolver ) : عدسیهای شیئی بر روی این صفحه قرار میگیرند و با چرخاندن آن موقعیت عدسیهای شیئی تغییر میکند.

۵ – پیچ حرکات تند ( Macrometrique ) : این پیچ بر روی دسته تعبیه شده است و باعث میگردد که صفحه پلاتین با سرعت بیشتری در جهت عمودی جابجا شود.

۶ – پیچ حرکات کند ( Micrometrique ) : این پیچ بر روی پیچ حرکات تند قرار داد و صفحه پلاتین را در جهت عمودی و درحد میکرون جابجا میکند .

۷ – صفحه پلاتین ( Platine plate ) : صفحه ای است که نمونه مورد نظر روی آن قرار میگیرد و در جهت طول و عرض دارای دو خط کش مدرج میباشد که جهت ثبت و یادداشت مکان یک نمونه خاص بکار میرود .

۸ – پیچ طول و عرض : این پیچ زیر صفحه پلاتین قرار دارد که آن را در جهت طول و عرض جابجا میکند .

** بزرگنمائی یک میکروسکوپ حاصل ضرب بزرگنمائی عدسی شیئی در بزرگنمائی عدسی چشمی میباشد .

بیشتر بخوانید: در مورد ذره‌بین‌ها

اجزای میکروسکوپ خیلی کوچک، خیلی بزرگ