همه چیز در مورد معنی ریسک
ریسک، در فرهنگ لغت، «خطر»، «احتمال خطر» و « اقدام به کاری که نتیجۀ آن معلوم نبوده و احتمال خطر یا ضرر وجود داشته باشد» معنی شده است.
معنی ریسک چیست؟
در واقع ریسک، عدم اطمینان به آینده است، احتمال اینکه کسی با در معرض خطر قرار گرفتن آسیب ببیند یا اموالی دچار ضرر شوند. مثلاً بلند کردن بار سنگین از زمین ریسک است، چون ممکن است باعث آسیب دیدن کمر شود. یا رانندگی در شب و در جادههای تاریک ریسک است چون احتمال تصادف در آنها زیاد است.
پس ریسک، هم میتواند منفی باشد و هم مثبت و در بسیاری از کارهای روزمره وجود دارد.
یک نمونه آن روابط انسانها با یکدیگر است که ریسک هستند و محاسبه میزان این ریسک بسیار مشکل است. ترسیدن و احتیاط کردن یکی از راههای کمکردن اثر منفی این ریسک است اما گاهی این روش مقابله، به ضرر انسان تمام میشود. مطمئنترین راه پذیرفتنِ ریسک در روابط انسانی، کسب اطلاعات و شناخت صحیح است.
در جریان انداختن دارایی و فعالیت با سرمایههای مالی نیز ریسک است و راههای متفاوتی برای کاهش اثرات منفی این ریسک وجود دارد.
آگاهی از انواع ریسک، چگونگی ارزیابی ریسک و شناخت عوامل تأثیرگذار بر ریسک میتواند مطالب مفیدی در زمینه ریسک سرمایههای مالی در اختیار خوانندگان قرار دهد که در ادامه بیان میشود.
انواع ریسک
ریسک سرمایهای انواع مختلفی دارد که برای کاهش اثرات منفی هر کدام باید از روش خاص خودش استفاده کرد. از طرفی میزان ریسکپذیری افراد هم متفاوت است؛ عدهای ریسکپذیر هستند و برای بدست آوردن بازده بالاتر ریسکهای بزرگ انجام میدهند و در مقابل آنها عدهای از ریسک کردن پرهیز میکنند و بازده مطمئن با ریسک کمتر را میپسندند.
به طور کلی ریسک به دو نوع تقسیم میشود: ریسک سیستماتیک و ریسک غیرسیستماتیک
ریسک سیستماتیک
ریسک سیستماتیک، ریسک ناشی از تحولات اقتصادی و تحولات کلی بازار است. غیرقابل کنترل و غیر قابل کاهش است و تقریباً تمامی اوراق بهادار از آن تأثیر میگیرند.
ریسک غیرسیستماتیک
ریسک غیرسیستماتیک، ریسکی است که به اوراق خاصی تعلق میگیرد و به تحولات کلی بازار بستگی ندارد. قابل کنترل و قابل کاهش است و با تمهیداتی میتوان آن را از بین برد.
ارزیابی ریسک
بازرگانان و کارشناسان علوم اقتصادی، قبل از انجام هر کاری، میزان ریسک آن را محاسبه میکنند که به آن ارزیابی ریسک میگویند.
فرایند برآورد نمودن میزان ریسک و تصمیم گرفتن درباره قابل تحملبودن آن را ارزیابی ریسک میگویند. به عبارت دیگر، مشخص کردن نوع خطرات، مقدار احتمال به وقوع پیوستن آنها و مقدار آسیبی که در صورت بروز خطر به وجود خواهد آمد، ارزیابی ریسک است.
فایده ارزیابی ریسک این است که اطلاعات مفیدی در زمینه ایمنی کار قبل از انجام آن حاصل میشود، در نتیجه با پیدا کردن راههای کنترل خطر میتوان میزان ریسک را به حداقل رساند و اثرات منفی آن را کاهش داد.
عوامل تأثیرگذار بر ریسک
بیشترین کاربرد واژه ریسک در زندگی، مربوط به ریسک سرمایه و داراییهای مالی است. عوامل زیادی باعث ایجاد ریسک در سرمایهها میشود که به تعدادی از آنها اشاره میکنیم:
ریسک بازار
تغییرات ساختاری اقتصادی، رکود و… باعث نوسانات کلی بازار و در نتیجه تغییرات بازدهی سرمایه میشود. بازار سهام، بازارهای با نوسان بالا و بازار سکه، بیشترین تأثیر را در ریسک بازار میپذیرند.
ریسک نرخ بهره
تغییرات شدید نرخ سود، بر معاملات اوراق مشارکت تأثیر میگذارد و ریسک نرخ بهره را ایجاد میکند.
ریسک تورم
نوسان بالای قیمتها، ریسک تورم را به وجود میآورد که در نتیجه آن تمام اوراق بهادار بازار تحت تأثیر قرار میگیرند.
ریسک مالی
بدهیهای یک شرکت، ریسک مالی را ایجاد میکند که هر چه این بدهیها بیشتر باشد، به دلیل ناتوانی در پرداخت اصل و فرع بدهی و ورشکستگی، اثرات منفی ریسک افزایش مییابد.
ریسک تجاری
بحرانهای مالی و معاملاتی، رکود اقتصادی در داخل کشور و در سطح جهانی و تغییرات و نیروهای خارجی، باعث ایجاد ریسک تجاری میشود. این ریسک مربوط به کسب و کارها و صنایع است که در آن سود و ضرر بدست آمده با سود و ضرری که برای آن پیشبینی شده، یکسان نیست.
ریسک نرخ ارز
نوسانات نرخ ارز، منبع ریسک نرخ ارز است که از تبدیل سود به دست آمده از تعاملات بینالمللی به پول رایج کشور ناشی میشود.
ریسک نقدینگی
این ریسک مربوط به بازارهای ثانویه است که اوراق بهادار در آنها معامله میشود. هنگامی که خرید و فروش سریع اوراق مشکل باشد، ریسک نقدینگی به وجود میآید.
ریسک سیاسی
این ریسک به شرایط سیاسی کشورها مربوط میشود. سرمایهگذاری در کشورهایی که ثبات سیاسی و اقتصادی دارند، دارای ریسک کمتر و سرمایهگذاری در کشورهایی که شرایط متغیر سیاسی و اقتصادی دارند، دارای ریسک بیشتر است.
کلام آخر
انسان همواره در طول تاریخ با تصمیمگیریها و سنجیدن گزینههای مختلف روبهرو بوده است. این تصمیمگیریها با تأثیر پذیرفتن از عوامل بیرونی و شرایط مختلف، اثرات مثبت و منفی از خود نشان دادهاند، پس انسان در هر فعالیت و انتخابی با عدم اطمینان به آینده و یا «ریسک» روبهرو بوده است.
کسب دانش، تجربه، مهارت و شناخت انواع ریسک و راه کمترکردن اثرات منفی آن، عواملی است که میتواند او را در انجام فعالیتها و همین طور سرمایهگذاریهای موفق یاری دهد.
مطالب دانستنی بیشتری بخوانید