طاعون خیارکی چیست؟ علائم و درمان این بیماری

همه چیز در مورد بیماری طاعون خیارکی و علائم آن

طاعون خیارکی چیست؟

طاعون خیارکی، نوعی بیماری عفونی لنفاوی است که عامل اصلی آن باکتری پرسینیا پستیس می باشد. این بیماری که به عنوان طاعون سیاه نام گرفت، یک نوع بیماری باکتریایی است که از طریق جانورانی همچون گاز گرفتگی توسط موش آلوده و یا نیش کک به انسان منتقل می شود. متاسفانه این بیماری همه گیر است و حتی در سال‌های ۱۳۴۷ تا ۱۳۵۱ میلادی اوج گرفت و بسیاری از مردم را به کام مرگ کشاند.

خیارک چیست؟

خیارک ها درواقع غدد های لنفاوی بدن هستند که متورم شده اند. این خیارک‌ ها معمولاً در اطراف ناحیهٔ نیش کک ظاهر می‌شوند و به تدریج بزرگ می‌شوند و بسیار دردناک و حساس هستند.

علائم طاعون خیارکی چیست؟

طاعون ابتدا باعث مرگ شمار بسیار زیادی از موش‌ها می‌شود؛ بنابراین، کک‌ها به دنبال میزبان دیگر، به انسان‌ها یا حیوانات خانگی حمله کرده و باعث آلودگی آن‌ها می‌شوند. دوره نهفتگی بیماری بین دو تا شش روز طول می‌کشد. سپس علایم اولیه، یعنی لرز و تب بالا، سرگیجه، درد شدید ماهیچه و مفاصل، کوفتگی، و سردرد ظاهر می‌شوند از علایم دیگر، کم‌شدن آب بدن و عطش دایمی بیمار است. پس از ۲۴ ساعت، خیارک‌هایی بر روی بدن بیمار به‌وجود می‌آیند.

اگر باکتری عامل این بیماری به ریه‌ ها نفوذ پیدا کند، باعث بروز ذات الریه می‌شود. در صورتی که این بیماری به سرعت درمان نشود، باکتری با ورود به جریان خون در بدن گسترش یافته و موجب “سپتیسمی” می‌شود که سراسر بدن را فرا می‌ گیرد.

درمان

بيمار بايد در مرحله اول در بیمارستان مخصوص بستری شده و از لحاظ پزشکی قرنطينه کامل شود. سپس تست های آزمايشگاهی لازم شامل کشت خون برای يافتن باکتری طاعون و بررسی ميکروسکوپی نمونه های غدد لنفاوی، خون و خلط سينه را انجام دهد و در صورت مثبت بودن جواب آزمایش، درمان بلافاصله با آنتی‌بیوتیک برای بیمار شروع شود. از جمله آنتی بیوتیک های موثر بر بیماری طاعون می توان به استرپتومایسین، تتراسایکلین، کلرامفنیکل، کوتریموکسازول، سولفا دیازین اشاره کرد.

بهترین زمان دریافت آنتی بیوتیک، ۲۴ ساعت پس از متوجه شدن نشانه‌های بیماری است. در صورتی که بیماری فردی پیشرفت کرده باشد، به اکسیژن و تزریق وریدی نیاز پیدا خواهد کرد. همچنین تأخیر در درمان، خطر مرگ و میر ناشی از بیماری را افزایش می‌دهد.

حتی افرادی که به بیماری طاعون خیارکی مبتلا نیستند، اما با حیوانات یا انسان‌های مبتلا در تماس بوده‌اند با مشورت پزشک آنتی بیوتیک مصرف می‌کنند تا خطر ابتلا به بیماری را کاهش دهند؛ بنابراین با توجه به موارد ذکر شده، جای هیچ نگرانی در مورد شیوع این بیماری وجود ندارد.

قدمت تاریخی این بیماری

مرگ سیاه یک اپیدمی طاعون از نوع طاعون خیارکی و ویرانگرترین بیماری همه‌گیر تاریخ است که در دوره اوج خود بین سال‌های ۱۳۴۷ تا ۱۳۵۱ میلادی اروپا را درنوردید. این نخستین همه‌گیری بزرگ در اروپا و دومین آن در جهان و تنها نخستین همه‌گیری بود که به‌طور دقیق توسط مورخان توصیف شده‌است.

شمار مرگ‌ومیر از این بیماری در این دوره کاملاً مشخص نیست، اما برآورد آن حدود ۳۰ تا ۶۰ درصد جمعیت اوراسیا و بین ۷۵ تا ۲۰۰ میلیون نفر در منطقه اوراسیا طی این چند سال است. منابع تاریخی زیادی دربارهٔ همه‌گیری طاعون سیاه در آسیا وجود ندارد. تخمین زده می‌شود که یک‌سوم جمعیت ایران در آن زمان کشته شدند. طاعون سیاه بحران‌های و پی‌آمدهای بسیار اقتصادی، اجتماعی و مذهبی به‌دنبال داشت.

طاعون خیارکی در نیمه دوم سده ۱۷ (میلادی) در بریتانیا شایع شد و حدود یک پنجم‌جمعیت لندن را کشت.

در سده ۱۹ (میلادی) نیز طاعون خیارکی چندین‌بار در چین و هند همه‌گیر شد و در مجموع، جان حدود دوازده میلیون نفر را گرفت.

پیشنهادی: همه چیز درباره آلرژی یا حساسیت