با شگفتی های آسمان آشنا شوید!
آسمان بخشی از جو یا فضای خارج از زمین است که از سطح زمین دیده میشود. به دلایل گوناگون، امکان تعریف دقیق آن وجود ندارد. در طول روز، آسمان آبی دیده میشود که دلیل آن پراکندگی نور خورشید است. در این پست با شگفتی های آسمان از کتاب فارسی هشتم آشنا می شوید.بادانشچی همراه باشید.
شگفتی های آسمان
یکی از آیات شگفت انگیز الهی، آسمان است. به راستی این فضای بی کران و هرچه در اوست، نشانه ای است که با نظام و شکوه خود، خدا را در برابر دیده عقل و دل قرار می دهد. در این صورت، اگر آدمی از بینشی درست بهره مند باشد، به یقین خواهد گفت :” خدایی جز خدای یکتا نمی بینم و کسی جز او را نمی پرستم .” آری ! خلقت آسمان، به قدری باشکوه و پیچیده است که انسان از درک آن ناتوان و از اندیشه کردن در آن شگفت زده است.
خداوند در قرآن کریم، از آسمان به زیبایی یاد می کند و آفرینش آن را پیچیده تر از خلقت انسان دانسته می فرماید : « خلقت آسمان و زمین بزرگتر از خلقت انسان است ». خداوند یکتا در قرآن کریم، مؤمنان را به عبرت آموزی از آسمان فرا خوانده می فرماید : «همانا در آسمان ها و زمین، نشانه هایی برای اهل ایمان است».بی شک، با مطالعه عمیق درباره یافته ها و ناشناخته های آسمان، نخستین نکته ای که توجه آدمی را به خود جلب می کند، گستردگی خارج از تصور آن در جهان آفرینش است.
ستاره شناسان بر این باورند که دست کم یک صد هزار کهکشان در کیهان موجود است. همچنین اجرام آسمانی فراوانی هست که وزن و منشأ آنها به درستی معلوم نیست . تنها تفکر در این زمینه کافی است که انسان را به شگفتی وادارد . به راستی آیا دستگاهی چنین منظم و پرشکوه، وجود خالق و آفریننده ای توانا، دقیق و کاردان را ایجاب نمی کند؟ آیا این همه نظم و ترتیب، برای پی بردن به وجود یک حکمت عالیه کافی نیست؟ چه نیکو سروده است سعدی شیرازی:
شکر و سپاس و منت و عزت خدای را پروردگار خلق و خداوند کبریا
دادار غیب دان و نگه دار آسمان رزاق بنده پرور و خلاّق رهنما
آسمان دنیا با تمامی ستاره هایش آنقدر اسرار ناگفته دارد که اگر هزاران هزار سال دیگر هم بگذرد و دانش بشر به همین نسبت بالا رود، اما باز نقاط ابهامی برای بشر خواهد ماند.
ستاره شناسان پرتره جدید و گسترده ای از عمیقترین نگاه بشر به عالم تهیه کردند و آنرا XDF نام نهادند .این عکس ترکیبی از عکسهای گرفته شده توسط هابل در ۱۰سال اخیر است.
دراین تصویر هم کهکشانهای نزدیک و هم کهکشانهای دور دیده می شوند هابل توانست در محدوده ای از دید خود یعنی قسمت کوچکی از جنوب آسمان ۵۵۰۰ کهکشان را جای دهد.
کهکشانهای مارپیچی بزرگ مثل کهکشان راه شیری و کهکشان آندرومدا در همسایگی ما در این تصویر بزرگ به نظر می رسند کهکشانهای قرمز و تیره محل شکلگیری ستارگان جدیدند . و آن دسته که کوچک و کمرنگ و دورند امروزه کهکشانهای بزرگی هستند.
در این تصویر بارز تاریخچه کهکشانها را از بدو پیدایش تا کهکشانهای بزرگ امروزی مثل راه شیری خودمان میبینید .تعداد عکسها ۲۰۰۰عدد بودند هابل در مجموع ۵۰روز و ۲میلیون ثانیه برای گرفتن این عکسها در ۱۰ سال اخیر وقت گذاشت .
با دوربین اولیه دوربین پیشرفته و دوربین مجهز به اشعه فرو سرخ خود توانست تصاویری حتی از دورترین کهکشانها ارائه دهد که تا امروز ندیده بودیم ۱۳.۷میلیارد سال از عمر عالم گذشته ودر این تصویر هابل کهکشانهای ۱۳.۲ میلیارد ساله دیده می شود البته بیشتر کهکشانهای تصویر XDF وقتیکه کوچک ، جوان و در حال رشد بودند می باشند وحتی اغلب در حال برخوردند که امروزه به هم برخورد کرده اند ولی تصویر گذشته آنان به چشم ما می رسد .
ابتدای کیهان زمان تولد کهکشانهایی بود که ستارگان آبی درخشانی حتی درخشانتر از خورشید ما داشتند و نور آنها پس از گذشت مدتهای مدید حال به زمین رسیده پس اغراق نکرده ایم اگر بگوییم XDF تونل زمان به گذشته های بسیار دور است .
قبل از هابل ستاره شناسان تنها کهکشانهایی را رصد می کردند که ۷میلیارد سال دورتر بودند یعنی نیمی از عالم را . رصدهای زمینی قادر نبودند به کهکشانهای ابتدای عالم دست یابند اما هابل توانست به این مهم دست یابد و ما بتوانیم شاهد اسلاید شوهای تغییرات جهان از بدو تولد تاکنون باشیم.
شگفتی های آسمان از منظر قرآن
قرآن می گوید: نزدیکترین آسمانها را به ستارگان مزین کرده ایم. اگر این جور باشد معلوم می شود که آنچه را که قرآن آسمان می داند مافوق همه این ستارگان است، این ستارگانی که چندین میلیون سال نوری با ما فاصله دارند، چون قرآن می گوید: نزدیکترین آن آسمانها به این ستارگان مزین هستند. آن وقت معنی مزین بودن چیست؟
خداوند در آیه ۵ سوره ملک می فرماید:«و لقد زینا السماء الدنیا بمصابیح». همانا آسمان نزدیک تر را با چراغ هایی زینت دادیم.
در آیه چهارم سخن از هفت آسمان یا به تعبیر دیگر طبقات هفتگانه آسمان است. در این آیه تعبیرش این است که ما نزدیکترین آن آسمانها را با مصباحها و چراغها مزین گردانیده ایم، که مقصود از چراغها بدون شک ستاره هاست. و جعلناها رجوما للشیاطین؛ و آن را مایه راندن شیاطین قرار دادیم.
راجع به مساله آسمانها، در قرآن به طور مسلم معنی و مفهومی به نام هفت آسمان، البته هفت سما، وجود دارد. سما با آسمان متفاوت است، چون کلمه ” آسمان ” که فارسی است یعنی مانند آس (سنگ آسیا)، یعنی آن چیزی که مانند سنگ آسیا می چرخد، یعنی مفهوم چرخیدن آنچه را که آسمان می نامیم باید قبول کرده باشیم، که همان ” فلک ” قدما می شود.
ولی سمائی که قرآن می گوید، یعنی آن که در بالا قرار گرفته است، دیگر ندارد که آن که در بالا قرار گرفته، دور زمین می چرخد یا نمی چرخد. ولی ما چون فعلا لغتی نداریم کلمه ” آسمان ” را به کار می بریم بدون اینکه مفهوم چرخیدن را چون در لغت عربی اش نیست منظور کرده باشیم.
قرآن به طور مسلم از حقیقتی به نام ” هفت سما ” نام برده است و این هفت سما را به شکل هفت طبقه نام برده است، یعنی یکی بعد از دیگری. این جای شک و شبهه نیست. و باز این مساله که ما نزدیکترین آنها را با ستارگان مزین کرده ایم، یعنی نزدیکترین آسمانها به ما (نه آن دومی، نه آن سومی، نه آن هفتمی) مزین است به این قندیلها و چراغها، به این ستاره ها، این مقدار مطلبی است که از قرآن کاملا و در نهایت روشنی ثابت می شود.
پیشنهادی: درباره علم نجوم بیشتر بخوانید