کرگدن ها چگونه حیواناتی هستند؟
کَرگَدَن را به هر یک از عضوهای خانوادهٔ کرگدنها با نام علمی Rhinocerotidae گویند. کرگدنها جانورانی پستاندار از راستهٔ تکسُمسانان هستند.
کرگدن ها با وجود گیاهخوار بودن، حیوانات خطرناکی هستند. در هندوستان و نپال تعداد سالانه حملات و آسیبرسانی کرگدنها به انسان بیش از ببرها و پلنگها است. این حیوان بزرگ ۲٬۵ تا ۳٬۲ متر طول و وزنی در حدود ۱٬۵ تا ۲٬۱ تن وزن دارد و بعد از فیل و اسب آبی سومین حیوان سنگین خشکی است.
خصوصیات ظاهری کرگدن
کرگدنها با تمام پستانداران شاخدار فرق دارند، چون شاخ آنها بالای سرشان نیست، بلکه نزدیک نوک بینیشان است. این شاخها مانند شاخ گاو یا شاخ گوزن نیست، بلکه از موهای کلفت و به هم فشرده تشکیل شدهاست.
کرگدنها جزو آن دسته از حیواناتی هستند که به دلیل ظاهر نسبتا خشنی که دارند، به کار بردن الفاظی همچون «بامزه» یا «دوستداشتنی» به هیچ وجه در مورد آنها صدق نمیکند. دلیل این ظاهر خشن، پوست خاکستری و ضخیم کرگدنها است که همانند یک زره قرون وسطایی بدن این جانوران را پوشانده و آنها را به موجودی خشن و خطرناک شبیه کرده است
زیستگاه و تغذیه کرگدن
کرگدنها در چمنزارها و جنگلهای مناطق گرمسیری زندگی میکنند و همیشه در نزدیکی آباند، زیرا نیاز دارند که هر روز آب بخورند و از غلتیدن در گِل هم لذت میبرند. این جانوران فقط گیاه میخورند. کرگدنها حس شنوایی و بویایی خوبی دارند ولی دیدشان ضعیف است.
وضعیت بقا
کرگدنها به خاطر شاخشان به صورت غیرقانونی شکار میشوند و این نسل بعضی گونههای آن را در معرض خطر انقراض گذاشتهاست. بر پایه گزارش سازمان بینالمللی حفاطت از محیط زیست، نسل کرگدن سیاه غرب آفریقا منقرض شده و سرنوشت مشابهی در انتظار کرگدن سفید بومی آفریقای مرکزی است
دانستنی هایی درباره زندگی کرگدن ها و جزئیاتشان
– اسب، گورخر و خوک خرطوم دراز مالایا نزدیک ترین خویشاوندان کرگدن هستند.
– پنج گونه مختلف از کرگدن ها وجود دارد، سه تای آنها بومی جنوب آسیا و دو تای دیگر بومی آفریقا هستند. این گونه ها عبارتند از: کرگدن سیاه، کرگدن سفید، کرگدن هندی، کرگدن جوان و کرگدن سوماترایی.
– همه پنج گونه کرگدن ها می توانند به حدی رشد کنند که وزنشان به بیش از ۱۰۰۰ کیلوگرم (۲۲۰۰ پوند) برسد.
– وزن کرگدن سفید می تواند به بیش از ۳۵۰۰ کیلوگرم (۷۷۰۰ پوند) برسد.
– با وجودی که اندازه بدن کرگدن بسیار بزرگ است اما مغز بسیار کوچکی دارد.
– دو گونه کرگدن در آفریقا زندگی می کنند: سفید و سیاه. کرگدن سفید به هیچ وجه سفید نیست. رنگ پوستش مایل به قهوه ای است و در مقایسه با کرگدن سیاه دهان پهن تری دارد.
– کرگدن جوان (Javan) نادرترین گونه کرگدن ها محسوب می شود. تعداد بسیار کمی از کرگدن های این گونه (۵۰ تا از آن) در حیات وحش باقی مانده است. چنین به نظر می رسد که بدن کرگدن های این گونه با ورقه های سنگینی پوشیده شده باشد. این ورقه ها در واقع چین های پوست او هستند.
– گرچه پوست کرگدن ها کلفت است اما نرم است و ممکن است از آفتاب سوختگی رنج ببرند. کرگدن ها خود را با گل و لای می پوشانند تا لایه محافظی در مقابل گرما بر روی پوستشان ایجاد کنند. گل و لای از پوست آنها در مقابل حشرات نیز محافظت می کند.
– کرگدنها جانورانی گیاه خوارند (تنها از گیاهان تغذیه می کنند.) آنها علف، درختچه، برگ و شاخه می خورند.
– شاخ کرگدن از جنس همان ماده ای است که ناخن ما از آن ساخته شده (این ماده کراتین نامیده می شود).
– تعداد شاخ های گونه های مختلف کرگدن ها با هم متفاوت است: کرگدن های هندی و جوان یک شاخ دارند، در حالی که کرگدن های سفید، سیاه و سوماترایی دو شاخ دارند.
– طولانی ترین شاخ کرگدنی که تاکنون اندازه گیری شده ۱۳۲ سانتی متر بوده است.
– پرندگان کوچکی به نام آوکس پکر، کنه ها و حشرات دیگر را از پوست کرگدن برمی دارند.
– کرگدن سریع می دود. این جانور می تواند با سرعت ۶۴ کیلومتر در ساعت بدود.
– کرگدن ها بینایی ضعیفی دارند، اما حس بویایی و شنوایی شان بسیار عالی است.
– کرگدن های سیاه اغلب با یکدیگر می جنگند. در نتیجه یک جنگ ۵۰٪ نرها و ۳۰٪ ماده ها می میرند.
– بارداری کرگدنها بین ۱۴ تا ۱۸ ماه طول می کشد و مادر به خوبی از نوزادش مراقبت می کند. کرگدن جوان در ۲-۴ سالگی مادرش را ترک می کند.
– کرگدنها در حیات وحش بین ۴۰-۴۵ سال عمر می کنند.
– معنی واژه انگلیسی کرگدن (rhinoceros) شاخ دماغی است.
بیشتر بخوانید: همه چیز درمورد فیل ها