همه چیز درباره علائم پوکی استخوان
استخوانها، یکی از مهمترین اجزای بدن انسان هستند که نقش مهمی در حفظ ساختار و عملکرد بدن ایفا میکنند. استخوانها از دو ماده اصلی تشکیل شدهاند: کلسیم و پروتئین. کلسیم، ماده اصلی تشکیل دهنده استخوانها است و پروتئینها، به استحکام و انعطاف پذیری استخوانها کمک میکنند. پوکی استخوان (Osteoporosis) یک بیماری مفصلی شایع است که بیشتر زنان به آن مبتلا میشوند که باعث کاهش تراکم استخوانها میگردد. در نتیجه این کاهش تراکم، استخوانها ضعیف و شکننده میشوند و در معرض شکستگی قرار میگیرند.
پوکی استخوان چیست؟
پوکی استخوان یا استخوان متخلخل، یک بیماری خاموش و قاتل است. این بیماری اغلب بدون هیچ علامتی پیشرفت میکند و تا زمانی که استخوانها شکسته نشوند، شناسایی نمیگردد. شکستگیهای ناشی از پوکی استخوان، میتواند منجر به عوارض جدی مانند درد مزمن و یا از دست دادن استقلال فرد شود.
افراد دارای پوکی استخوان با یک زمین خوردن آهسته، سرفه و یا خم شدن که در حالت عادی هیچ مشکلی نباید ایجاد شود دچار شکستگی استخوان خواهند شد. این شکستگیها به شکل ترک خوردگی استخوان و یا فروپاشی کامل آن نمایان میشود و نواحی مانند ستون فقرات، لگن و مچ دست از دیگر مفاصل بیشتر در معرض شکستگی میباشند.
علائم پوکی استخوان
در مراحل اولیه پوکی استخوان، معمولا هیچ علامتی وجود ندارد. البته در زنان علائمی همچون شکننده شدن ناخنها و عقب نشینی لثه میتواند یک هشدار جدی باشد که نشان از مراحل اولیه بیماری دارد. با پیشرفت بیماری، ممکن است علائم زیر ظاهر شوند:
- درد کمر یا گردن
- کوتاهی قد به مرور زمان
- خمیدگی ستون فقرات
- شکستگیهای مکرر
عوامل موثر در ایجاد پوکی استخوان
عوامل مختلفی میتوانند خطر ابتلا به پوکی استخوان را افزایش دهند. برخی از این عوامل عبارتند از:
– سن: خطر ابتلا به پوکی استخوان با افزایش سن، افزایش مییابد.
جنسیت: زنان در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به پوکی استخوان نسبت به مردان هستند.
سابقه خانوادگی: اگر یکی از والدین شما به پوکی استخوان مبتلا باشد، خطر ابتلای شما نیز افزایش مییابد.
کمبود کلسیم: کمبود کلسیم در رژیم غذایی، میتواند خطر ابتلا به پوکی استخوان را افزایش دهد.
کمبود ویتامین D: کمبود ویتامین D، میتواند جذب کلسیم از روده را کاهش دهد و خطر ابتلا به پوکی استخوان را افزایش دهد.
برخی از بیماریها: برخی از بیماریها مانند کم کاری تیروئید، میتوانند خطر ابتلا به پوکی استخوان را افزایش دهند.
مصرف برخی داروها: داروهایی مانند کورتیکواستروئیدها، میتوانند خطر ابتلا به پوکی استخوان را بالا ببرند.
تشخیص پوکی استخوان
تشخیص پوکی استخوان معمولا با انجام آزمایش تراکم استخوان انجام میشود. این آزمایش، میزان کلسیم و مواد معدنی دیگر در استخوانها را اندازهگیری میکند.
درمان پوکی استخوان
هدف از درمان پوکی استخوان، جلوگیری از شکستگی استخوانها است. درمان پوکی استخوان، معمولا شامل مصرف داروها، تغییر رژیم غذایی و انجام فعالیتهای بدنی است.
داروها
داروها، یکی از مهمترین روشهای درمان پوکی استخوان هستند. داروهای مختلفی برای درمان پوکی استخوان وجود دارند که از جمله آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
– بیسفسفوناتها: این داروها، از تجزیه استخوانها جلوگیری میکنند. مانند آلندرونات، زولدرونیک اسید، ایباندرونات و ریزدرونات
– داروهای آنتی بادی مونوکلونال: این داروها به کاهش سرعت تضعیف استخوان ها و افزایش قدرت آنها کمک میکنند. مانند دونوسوماب، کلسی تونین و رالوکسیفن
داروهای استخوانساز
اگر در برابر درمانهای متداول این بیماری تاب نیاوردید یا اثر بخشی لازم را برای شما نداشتند پزشکان داروهای زیر ا تجویز میکنند.
اگر نمیتوانید درمانهای متداول پوکی استخوان را تحمل کنید، یا اگر به اندازه کافی اثر نکنند، پزشک متخصص روماتولوژی ممکن است موارد زیر را پیشنهاد کند:
Romosozumab: یکی از جدیدترین داروهای پوکی استخوان است که تزریق آن هر ماه توسط متخصص باید انجام شود.
Abaloparatid: این دارو شبیه به هورمون پاراتیروئید است.
Teriparatide: تحریک کننده رشد استخوانی جدید
پیشگیری از پوکی استخوان
با رعایت نکات زیر، میتوانید خطر ابتلا به پوکی استخوان را کاهش دهید:
- مصرف کافی کلسیم و ویتامین D
- انجام فعالیتهای بدنی منظم
- ترک سیگار
- پرهیز از نوشیدنیهای الکلی
- مدیریت بیماریهای زمینهای
برای پوکی استخوان چی بخوریم؟
برای پیشگیری و درمان پوکی استخوان، باید از رژیم غذایی سالم و متعادل پیروی کنید. این رژیم غذایی، باید شامل مقدار کافی کلسیم، ویتامین D، پروتئین و سایر مواد مغذی ضروری برای سلامت استخوانها باشد.
غذاهای سرشار از کلسیم
کلسیم، یک ماده معدنی ضروری برای سلامت استخوانها است. برای پیشگیری و درمان پوکی استخوان، باید روزانه ۱۰۰۰ تا ۱۲۰۰ میلیگرم کلسیم دریافت کنید. برخی از غذاهای سرشار از کلسیم عبارتند از:
- شیر و فرآوردههای لبنی مانند پنیر، ماست و شیر سویا
- سبزیجات برگدار سبز مانند کلم بروکلی، کلم پیچ و اسفناج
- حبوبات مانند لوبیا، عدس و سویا
- آجیل و دانهها مانند بادام، گردو و پسته
غذاهای سرشار از ویتامین D
ویتامین D، یک ویتامین ضروری برای جذب کلسیم است. برای پیشگیری و درمان پوکی استخوان، باید روزانه ۱۵ میکروگرم ویتامین D دریافت کنید. برخی از غذاهای سرشار از ویتامین D عبارتند از:
- ماهیهای چرب مانند سالمون، ساردین و ماهی تن
- زرده تخم مرغ
- قارچ
- شیر غنی شده با ویتامین D
غذاهای سرشار از پروتئین
پروتئین، برای ساخت و ترمیم استخوانها ضروری است. برای پیشگیری و درمان پوکی استخوان، باید روزانه ۰.۸ گرم پروتئین به ازای هر کیلوگرم وزن بدن دریافت کنید. برخی از غذاهای سرشار از پروتئین عبارتند از:
- گوشت
- مرغ
- ماهی
- لبنیات
- حبوبات
- آجیل و دانهها
سایر مواد مغذی ضروری برای سلامت استخوانها
علاوه بر کلسیم، ویتامین D و پروتئین، سایر مواد مغذی نیز برای سلامت استخوانها ضروری هستند. برخی از این مواد مغذی عبارتند از:
- منیزیم
- فسفر
- منگنز
- روی
- ویتامین K