راهنمای انتخاب رشته تجربی و رشته های آینده دار آن
رشته تجربی یکی از رشتههای پرطرفدار بین دانشآموزان ایرانی است که هر ساله بالای ۴۰ درصد از دانشآموزان به دلیل انتخاب رشتههای پزشکی، پیراپزشکی و دندان پزشکی در کنکور، رشته تجربی را انتخاب میکنند. ما در این مطلب برای آشنایی بیشتر شما به بررسی و معرفی رشته تجربی پرداختهایم. لازم به ذکر است که ارقام و اطلاعات ارائه شده در این مقاله ممکن است بنا به نظر وزارت آموزش و پرورش در سالهای بعد تغییر کند.
جامعترین نکات از انتخاب رشته تجربی در دوره متوسطه
واقعیت امر این است که آینده شغلی دانشآموزان به رشته تحصیلی که انتخاب میکنند، مرتبط است. پس انتخاب رشته اهمیت زیادی دارد و لازم است که در انتخاب آن دقت زیادی به کار رود. قبل از هر اقدامی، بهتر است، ابتدا آینده شغلی رشتهای که انتخاب میشود و در کنار آن علاقه و استعداد دانشآموز در نظر گرفته شود و سپس اقدام به انتخاب رشته انجام گردد.
رشته تجربی یکی از شاخههای نظری در دوره متوسطه دوم است. دانشآموزان بعد از اتمام پایه نهم و قبل از شروع پایه دهم با توجه به شرایط الزامی مانند کسب حد نصاب معدل، نمرات و نتیجه آزمون هدایت تحصیلی در سال نهم، میتوانند رشته تجربی را انتخاب کنند و به ادامه تحصیل در این رشته بپردازند.
حداقل معدل برای انتخاب رشته تجربی ۱۴ است. همچنین حداقل ضریب مجموع نمرات دروس ریاضی و علوم تجربی در سه پایه متوسطه (هفتم، هشتم، نهم) باید ۴۲ باشد به طوری که کسب نمره ۱۵ در درس علوم و کسب نمره ۱۴ در درس ریاضی مجوز ورود به رشته تجربی است.
دروس تخصصی و اصلی رشته تجربی زیستشناسی، شیمی و زمینشناسی است. بنابراین دقت داشته باشید که علاقه و استعداد در این درسها لازمه موفقیت در این رشته است. دروس عمومی این رشته با سایر رشتههای نظری یکسان است.
انتخاب رشته تجربی
انتخاب رشته تجربی مطابق آییننامه جدید هدایت تحصیلی بر اساس ۶ مؤلفه تعیین شده است:
۱. نظر دانشآموز ۱۰ درصد
۲. نظر والدین ۵ درصد
۳. نظر معلمان تمام دروس متوسطه اول ۱۰ درصد
۴. نتایج آزمونهای مشاورهای ۳۰ درصد
۵. نتایج و نمرات درسی ۳۵ درصد
۶. نظر مشاور ۱۰ درصد
رشته تجربی برای چه کسانی مناسب است؟
رشته تجربی جزء رشتههایی است که در میان والدین دانشآموزان، طرفداران زیادی دارد و بیشتر خانوادهها به دلیل بازار کار خوب رشته تجربی، فرزندان خود را به سمت این رشته هدایت میکنند. اما نکته مهمی که باید قبل از انتخاب رشته در نظر گرفت، این است که آیا دانشآموز استعداد و مهارتهای لازم برای انتخاب این رشته را دارد یا خیر؟ در زیر به برخی ویژگیهای مورد نیاز پرداختهایم.
درسهای زیستشناسی و شیمی که جزء دروس اختصاصی رشته تجربی هستند، دارای بخشهایی هستند که نیاز به حفظ کردن دارند، پس توانایی داشتن حافظهای قوی، برای حفظیات این دروس الزامی است.
توانایی درک مفاهیم زیستشناسی، داشتن استعداد و علاقه به شیمی و علوم آزمایشگاهی، قوی بودن در محاسبات دروسی مانند ریاضی و فیزیک برای انتخاب رشتهی تجربی از اهمیت زیادی برخوردار هستند.
دقت داشته باشید که روحیه کار در محیطهایی مانند بیمارستان و آزمایشگاه را داشته باشید. در غیر این صورت، ممکن است شرایط کار برای شما سخت شود.
همچنین انتخاب رشته تحصیلی باید متناسب با توان دانشآموز باشد. تحصیل در رشته تجربی نیاز به پشتکار کافی در یادگیری دارد. به طوری که تحصیل در بسیاری از رشتههای تحصیلی گروه تجربی در دوره کارشناسی و دکتری به ویژه رشتههایی مانند پزشکی، دندان پزشکی، داروسازی و دامپزشکی نیاز به ساعتها مطالعه روزانه در دوران تحصیل دارد.
نکته دیگری که باید رعایت شود، در نظر گرفتن میزان سختی و آسانی رشتههایی است که قصد انتخاب آن را در دانشگاه دارید. بعد از اتمام تحصیل در برخی از رشتهها، نیاز به گذراندن دوران طرح دانشجویی میباشد که اکثرا در شهرهایی خارج از محل سکونت دانشجو و بعضاً دور افتاده انجام میشود. دانشجویان باید به مدت ۲ سال دوره طرح خود را بگذرانند. در نظر داشته باشید که طول دوره تحصیلی رشتههای پزشکی در دورهی دکتری عمومی ۷ سال است
رشتههای پردرآمد رشته تجربی و بازار کار این رشته
رشته های گروه تجربی از بازار کار مناسبی در داخل و خارج از کشور برخوردار هستند و در سه مقطع، کاردانی و کارشناسی و دکتری پیوسته در این رشته امکان به تحصیل وجود دارد.
مهمترین رشتههای تجربی در دانشگاه شامل رشتههای پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی، دامپزشکی و پیراپزشکی هستند. در رشتههای پزشکی دانشجویان باید تا دکتری پیوسته عمومی ادامه تحصیل دهند. اما در رشتههای پیراپزشکی امکان ادامه تحصیل تا مقطع دکترا وجود دارد ولی به صورت پیوسته نمیباشد.
رشتههای آینده دار مقطع کارشناسی علوم تجربی
برای مقطع کارشناسی نیز رشتههای فیزیوتراپی، پرستاری، مامایی، رادیولوژی، علوم آزمایشگاهی، هوشبری، کارشناسی تکنولوژی پرتودرمانی و پرتوشناسی، بینایی سنجی، اتاق عمل، علوم و صنایع غذایی، اعضای مصنوعی، شنوایی شناسی، زیستشناسی سلولی مولکولی، دبیری زیستشناسی از اهمیت بالایی برخوردار هستند. در زیر به نمونههایی از این رشتهها اشاره کردهایم.
کارشناسی بینایی سنجی
فارغالتحصیلان رشته کارشناسی بینایی سنجی، مسئولیت مراقبت و سلامت چشم و بینایی بیماران را برعهده دارند و در مطب و درمانگاههای چشم پزشکی مشغول به کار میشوند. در زمینههای تشخیص و درمان عیوب ضعیفی چشم، تنبلی چشم، تجویز عینک و لنزهای طبی، بررسی انحرافات چشمی تخصص دارند.
کارشناسی اتاق عمل
محل کار دانشآموختگان رشته کارشناسی اتاق عمل، بیمارستانها و درمانگاهها میباشند. این افراد به عنوان متخصص اتاق عمل، در کنار پزشکان و جراحان به عنوان بخشی از تیم جراحی در اتاق عمل حضور دارند و وظیفه آماده کردن و استریل کردن وسایل جراحی و همچنین اداره اتاق عمل را برعهده دارند.
رشتههای آیندهدار مقطع کاردانی
گروه رشته های مقطع کاردانی پرطرفدار نیز شامل کاردانی بهداشت عمومی و حرفهای، کاردانی فوریتهای پزشکی، کاردانی مامایی، کاردانی ساخت پروتزهای دندانی، کاردانی علوم تغذیه، کاردانی تکنولوژی صنایع غذایی، کاردانی تولید و بهره برداری از گیاهان دارویی معطر، کاردانی تولید و فراوری خرما، کاردانی دامپزشکی، کاردانی شیمی آزمایشگاهی، کاردانی علوم آزمایشگاهی میشود.
کاردانی رشته علوم تغذیه
همان طور که میدانید، تغذیه بر سلامت جسمی و روحی انسان تاثیر میگذارد؛ و همین امر ارزش و جایگاه این رشته را مشخص میکند.
فارغ التحصیلان این رشته میتوانند در بیمارستانها، درمانگاهها و همچنین در مطبهای شخصی خود مشغول به کار شوند. و در زمینه ارزیابی ارزشهای مواد غذایی و چگونگی تغذیه مناسب برای بهبود بیماران و کمک به حفظ سلامت انسانها تخصص دارند.
کاردانی ساخت پروتزهای دندانی
رشته کاردانی ساخت پروتزهای دندانی یکی از زیرشاخههای گروه رشته پزشکی است. فارغالتحصیلان این رشته بعد از اتمام تحصیلات خود، در لابراتوارهای دندانپزشکی مشغول به کار میشوند؛ در واقع این افراد به عنوان تکنسینهای ساخت پروتزهای دندانی به ساخت دندان مصنوعی ثابت و دندان مصنوعی متحرک می پردازند. که در این کار در ابتدا قالبگیری دندان توسط دکتر دندانپزشکی انجام میشود و سپس تکنسینها وارد عمل شده و فرایند ساخت دندان را شروع میکنند.
در گروه رشتههای تجربی، رشتههایی مورد تایید وزارت بهداشت و درمان در مقایسه با رشتههای ارائه شده توسط وزارت علوم، از بازار کار بهتری برخوردار هستند.
در پایان باید افزود، درست است که رشتههای زیر گروه تجربی بازار کار خوبی دارند؛ اما همین بازار کار باعث شده است که ورود در این رشتهها نیز بسیار رقابتی شود و رسیدن به مراحل بالاتر نیازمند یک برنامهریزی دقیق و درست باشد. برای قبول شدن در رشتههای مهم و پرطرفدار لازم است که روحیهای خوب و صبر زیاد و ساعت مطالعه کافی برای جلو افتادن از سایر رقبا وجود داشته باشد.
رشته ریاضی فیزیک