نقش و جایگاه اخلاق نیکو در زندگی اجتماعی
تاثیر اخلاق نیکو در زندگی اجتماعی
اخلاق نیکو به معنای خوش خُلقی، گذشت و رعایت حقوق دیگران است.
خوش اخلاقی یعنی ما با دیگران با روی خوش و با لبخند روبرو شویم و به آنها احترام بگذاریم، هنگام ملاقات هم سلام و احوالپرسی کنیم، اگر کسی اشتباهی کرد او را ببخشیم و خودمان هم سعی کنیم حقوق دیگران را پایمال نکنیم.
اگر در جامعه ای مردم چنین رفتار کنند، جامعه پیشرفت خواهد کرد، عدل و انصاف همه جا حاکم خواهد بود، کسی گرانفروشی نمی کند، کسی اختلاس نمی کند، در آن جامعه وحدت و یکدلی حاکم می شود و دشمن نمی تواند به آن جامعه آسیب برساند.
نقش اخلاق اسلامی در زندگی
نقش اخلاق اسلامی، در محیط زندگی فردی و اجتماعی هر انسان، بسان خورشیدی تابانست که طراوت و شادابی را برای جامعه به ارمغان میآورد و بستر صفا، صمیمیت، صداقت، محبت و اخوت را برای زیستن میگستراند تا همگان با چهرههائی باز و بشاش در یک فضای با صفای بهاری، چون گلها زندگی کنند. اخلاق نیکو، روانها را شاداب و همه را برادر و عضو یک خانواده میسازد.
کنفسیوس مربی بزرگ چین معتقد است که اضطراب، آشوب و عدم اطمینان، امراضی هستند که یگانه داروی آنها مکارم اخلاق است.
نقش اخلاق نیکو در زندگی انسان از دیدگاه اسلام
اخلاق نیکو، میتواند نقش فراوانی در زندگی انسان داشته باشد. لکن به خاطر طولانی شدن و رعایت اختصار به بیان برخی از آثار اخلاق میپردازیم:
آبادی جامعه
اخلاق پسندیده موجب آبادی جامعه و طولانی شدن عمر میشود. امام صادق (علیهالسّلام) میفرماید: «الْبِرُّ وَ حُسْنُ الْخُلُقِ يَعْمُرَانِ الدِّيَارَ، وَ يَزِيدَانِ فِي الْأَعْمَارِ؛ [۱]نیکوکاری و حُسن خُلق خانهها را آباد کند و بر عمرها بیفزاید» اخلاق شایسته، محبت را جلب میکند. در سایه محبت، اتحاد و پیوند اجتماعی محکمتر میشود. با استحکام پیوند اجتماعی، جامعه با همکاری همدیگر به آبادی محیط میپردازند.
میدانیم که بسیاری از بیماریها، سرچشمه روانی دارد، چنین بیماریهایی از عمر میکاهد و مرگ را نزدیک میکند، ولی اخلاق نیکو، بیمارهای روحی را از بین میبرد و در نتیجه از مرگهای زودرس جلوگیری میکند و به نشاط و طراوت بدن میافزاید و به بقاء بدن کمک میکند.
نیرومندی امت اسلامی
حُسن خُلق، دلها را میرباید و امت اسلامی را امت نمونه و نیرومند میسازد. قرآن کریم میفرماید: «تو از پرتو و رحمت الهی، در برابر آنها نرم شدی و اگر خشن و سنگدل بودی از اطراف تو پراکنده میشدند.» [۲]
بزرگواری انسان
اخلاق اسلامی، موجب کرامت و بزرگواری انسان میشود و راه کامیابی و بهتر زیستن را به انسان عرضه میکند. امام علی (علیهالسّلام) فرموده است: «اگر ما، نه امید به بهشت داشتیم و نه ترسی از دوزخ، نه ثوابی وجود داشت و نه عقابی، عقلاً شایسته و وظیفه ماست که در طلب مکارم اخلاق و صفاتی باشیم که موجب کرامت و بزرگواری است؛ زیرا این صفات است که انسان را به کامیابی میرساند.» [۳]
محبت در محیط زندگی
اخلاق شایسته، سبب ایجاد محبت در تمام محیط زندگی است. امام علی (علیهالسّلام) میفرماید: «حُسن الخلق یورث المحبّة و یویّد المروّة؛ حُسن خلق و اخلاق پسندیده سبب محبت خدا و خلق، و منشا مروت و فتوت و مردانگی است.»
افزایش رزق
اخلاق نیک موجب افزایش رزق انسان میشود. امام صادق (علیهالسّلام) میفرماید: «حُسن الخلق یزید فی الرزق؛ [۴] حُسن خلق رزق را زیاد میکند.»
زندگی گوارا
اخلاق نیکو، زندگی را برای انسان با صفا و گوارا میسازد. امیرالمؤمنین علی (علیهالسّلام) میفرماید: «لا عیش اَهناً من حُسن الخلق؛ [۵] هیچ زندگیای گواراتر از حُسن اخلاق نیست.»
۱- ↑ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۳، ص۲۵۹، اصول کافی، انتشارات علمیه، چاپخانه حیدری، باب حُسن خُلق.
۲- ↑ آل عمران/سوره۳، آیه۱۵۹.
۳- ↑ محمدی ری شهری، محمد، میزان الحکمه، ج۳، ص۱۴۶، چاپخانه مکتب الاعلام الاسلامی، ۱۳۶۲.
۴- ↑ محمدی ری شهری، محمد، میزان الحکمه، ج۳، ص۱۵۱.
۵- ↑ الهی قمشهای، ده مقاله در حکمت عملی یا اخلاق مرتضوی، ص۱۲۴، انتشارات قیام، چاپ نهضت، چاپ اول، ۱۳۷۴.