معنی ضرب المثل ” کم گوی و گزیده گوی چون در”

همه چیز درباره معنی و مفهوم ضرب المثل کم گوی و گزیده گوی چون در 💎

در این پست با معنی و مفهوم این ضرب المثل ایرانی و قدیمی آشنا می شوید. با دانشچی همراه باشید.

کم گوی و گزیده گوی چون در کنایه از چیست؟

۱- شعر از نظامی است که می گوید:

کم گوی و گزیده گوی چون دُر            تا ز اندک تو جهان شود پر

معنی: یعنی کم سخن بگو اما سخنان خوب و ارزشمندی چون مروارید بر زبانت جاری کن. (مطمئن باش که) از همین سخنان کم و ارزشمندت جهان پر می شود. (یعنی تاثیر مثبتش را در عالَم و آدم خواهی دید!)

۲- این ضرب المثل را برای توصیه کردن به کم حرفی به کار می برند؛ مخصوصا زمانی که شخصی بسیار پر حرفی می کند و هیچ مطلب مفیدی در بین سخنانش یافت نمی شود.

کم گویی عیب ها را می پوشاند

حرف زدن هر کسی نشان دهنده شخصیت و باورهای درونی اوست. چنانکه شاعر می گوید:

تا مرد سخن نگفته باشد     عیب و هنرش نهفته باشد

یعنی اگر میخواهی کسی را تا حدودی بشناسی، به کلماتی که از زبانش خارج می شود توجه کن. گاهی از دور با برخی افراد که ارتباط برقرار میکنیم، گمان می کنیم خیلی جایگاه والا و محترمی دارند اما همینکه از نزدیک با آنها برخورد و نشست و برخاست می کنیم و کلامشان را می شنویم، می بینیم که چقدر انحراف فکری دارند یا چقدر کوته فکرند!

برعکس این مطلب هم صادق هست؛ مثل جایی که کسی را در اولین برخورد می بینیم و فکر می کنیم چقدر خشک و سرد است و شاید هم با خود می گوییم به قیافه اش می خورد سواد کمی داشته باشد! اما همینکه صحبت می کند، از علم و ادب فراوانش شگفت زده می شویم!

این ضرب المثل به کنترل زبان و پرهیز از سخنان بیهوده و غیرمفید دعوت می کند. چرا که کم گویی، عیب های آدمی را می پوشاند. هر چه انسان بیشتر سخن می گوید، بیشتر لغزش ها و عیوبش آشکار می گردد.

حدیث درباره پر حرفی از امام علی علیه السلام

مَنْ كَثُرَ كَلَامُهُ كَثُرَ خَطَؤُهُ، وَ مَنْ كَثُرَ خَطَؤُهُ قَلَّ حَيَاؤُهُ، وَ مَنْ قَلَّ حَيَاؤُهُ قَلَّ وَرَعُهُ، وَ مَنْ قَلَّ وَرَعُهُ مَاتَ قَلْبُهُ، وَ مَنْ مَاتَ قَلْبُهُ دَخَلَ النَّارَ… (حکمت ۳۴۹ نهج البلاغه)

⭕ كسى كه زياد سخن مى گويد زياد هم اشتباه دارد،

⭕ و هر كس كه بسيار اشتباه كرد، شرم و حياء او اندک است،

⭕ و آن كه شرم او اندک است، پرهيزكارى او نيز اندک خواهد بود،

⭕ و كسى كه پرهيزكارى او اندک است دلش مُرده،

⭕ و آن كه دلش مرده باشد، در آتش جهنّم سقوط خواهد كرد….

اختصاصی-دانشچی