دانشچی پورتال جامع تحقیق و مقاله، مطالب علمی و هنری ، وبگردی و…
همه چیز درباره قالب شعری چهارپاره و نمونه ای از آن
در ادامه با این قالب شعری بیشتر آشنا می شوید. با دانشچی همراه باشید.
تعریف قالب شعری چهارپاره
قالب شعری چهارپاره یا چارپاره، نوع قالب شعری است که در زمان قاجار و انقلاب مشروطه رواج یافت. این قالب شعری به دلیل سادگی و باز بودن دست شاه در سرودن به سرعت محبوب شد.
این قالب شعری از چندین رباعی به هم پیوسته در موضوعی مشخص تشکیل شود. در واقع هر دو بیت شعر دارای قافیه‌ای هماهنگ هستند، که با قافیه دو بیت بعدی خود متفاوت می‌باشند. در این قالب می‌توان ابیات بسیار را سرود و مهم یک موضوع نگه داشتن تمامیت شعر است.
بیشتر بدانید: در مورد قالب شعری رباعیمضامین مورد استفاده در چهارپاره
چهارپاره بیشتر برای سرودن اشعار انتقادی و اعتراضی استفاده می‌شد زیرا زمان متجلی شدنش همزمان با انقلاب مشروطه و اعتراضات مردمی بود و شاعران در این زمان با سرودن اشعار مردم را در این راه همراهی می‌کردند.
شاعران قالب چهارپاره
این قالب شعری تقریباً همزمان با شعر نو پا به عرصه گذاشت. اولین شاعر چهارپاره “جعفر خامنه‌ای تبریزی” بود، که در سال ۱۳۲۴ هجری قمری در این قالب شعر سرود و پس از آن ملک‌الشعرای بهار، خانلری، توللی، حبیبی، یغمایی و… در پیروی از او به سرودن چهارپاره روی آوردند.
نمونه شعر از قالب چهارپاره
در زیر به یک نمونه از شعر در قالب چهارپاره، سروده ملک الشعرای بهار اشاره می‌کنیم:
بیایید ای کبوترهای دلخواه!
بدن کافورگون، پاها چو شنگرف
بپرید از فراز بام و ناگاه
به گرد من فرود آیید چون برف
سحرگاهان که این مرغ طلایی
فشاند پر ز روی برج خاور
ببینمتان به قصد خودنمایی
کشیده سر ز پشت شیشه در
فرو خوانده سرود بی‌گناهی
کشیده عاشقانه بر زمین دم
به گوشم با نسیم صبحگاهی
نوید عشق آید زآن ترنم
سحرگه سر کنید آرام آرام
نواهای لطیف آسمانی
سوی عشاق بفرستید پیغام
دمادم با زبان بی‌زبانی
مهیا، ای عروسان نوآیین!
که بگشایم در آن آشیان من
خروش بالهاتان اندر آن حین
رود از خانه سوی کوی و برزن
نیاید از شما در هیچ حالی
وگر مانید بس بی‌آب و دانه
نه فریادی و نه قیلی و قالی
بجز دلکش سرود عاشقانه
فرود آیید ای یاران! از آن بام
کف اندر کف‌زنان و رقص رقصان
نشینید از بر این سطح آرام
که اینجا نیست جز من هیچ انسان
بیایید ای رفیقان وفادار!
من اینجا بهرتان افشانم ارزن
که دیدار شما بهر من زار
به است از دیدن مردان برزن
