درباره شکایت از همسایه مردم آزار بیشتر بدانید!
با توجه به توسعه آپارتماننشینی کاملا طبیعی و بدیهی است که قوانین خاصی که حقوق و تکالیف همسایگان نسبت به یکدیگر و نسبت به محیط زیست، منافع عمومی و موارد دیگر تعیین نماید، تصویب و به مرحله اجرا درآید.
در یکی از مادههای قانون تملک آپارتمانها تاکید شده است که هر شخصی نسبت به ملک خود حق هرگونه دخل و تصرفی را دارد مادامی که موجب ایجاد ضرر برای دیگری نشود. همچنین این حق برای ایشان شناسایی شده است که در مرزهای داخلی ملک، هر کسی حق دارد که نهایت استفاده را از مایملک خود داشته باشد.
در واقع اصل تسلط بر اموال که از قاعده فقهی المسلمون مسلطون علی اموالهم آمده است، ریشه در تاریخ حقوق ایران و قواعد فقهی دارد، تنها چهره و نمود خارجی این قاعده، تغییر میکند تا با شرایط متفاوت همسو گردد.
با توجه به توضیحات ارائه شده قصد داریم که در این نوشته دامنه توسعه حق تسلط هر مالک در آپارتمان شخصی خود، مصادیق تعارض به این حق، آنچه که در اثر برخورد دو حق با هم اتفاق میافتد و پیگیریهای حقوقی لازم در این خصوص را بررسی نماییم.
مزاحمت همسایه چه زمانی احراز میگردد؟
مزاحمت از اجرای حق تقریبا به هر حالتی گفته میشود که بین یک شخص و حقوق قانونی وی مانعی ایجاد گردد. هر شخص یا اشخاصی که چنین مانعی را فعال کرده باشند، مزاحم از اجرای حق شناخته خواهند شد.
هر چند مزاحمت در نگاه اول به این چشم نگریسته میشود که مثلا از حق عبور و مرور آزاد دیگری جلوگیری شده باشد، دسترسی شخص به اموال خود را مسدود کرده باشند، اما در واقع مزاحمت دامنه بسیار گستردهتری دارد.
برای مثال در جلسات دریافت مشاوره حقوقی تلفنی بسیار دیده شده است که سکوت و آرامش نسبی در مجتمعهای مسکونی و آپارتمانها یکی از اولین انتظاراتی است که ساکنان ساختمان از محیط اطراف خود دارند و اتفاقا این حق برای ایشان قانونا پیشبینی شده است و به همین دلیل نیز چنانچه یکی از ساکنین با سر و صدای مازاد بر حد متعارف و یا در ساعات نامتعارف موجبات ناراحتی و مزاحمت دیگر همسایگان را فراهم آورده باشد، امکان طرح دعوا علیه نامبرده وجود خواهد داشت.
در نهایت باید اشاره شود که مصادیق مزاحمت در آپارتمانها و مجتمعهای مسکونی، باید برای هر پرونده به صورت مجزا بررسی شود. زیرا از یک سو مصادیق مزاحمت با توجه به عادات رفتاری و انتظارات اشخاص در محیطهای مختلف با توجه به فرهنگ و آیین آن محیط متفاوت است، از سوی دیگر، عادات اجتماعی و عرف عمومی، در طول زمان دستخوش تغییر میشود. در نتیجه طبیعی است که نتوان یک حکم و نظر کلی داد بلکه باید قائل به تفسیر در ظرف زمان و مکان شد.
در مقابله با مزاحمت همسایه چه اقداماتی میتوان انجام داد؟
با وجود آن که مزاحمت تعریف مشخصی ندارد، اما اشاره کردیم که هرگونه رفتاری که عرفا مانع از استفاده دیگری از حقوق به حق خود شود، میتواند مصداق مزاحمت باشد. همچنین عنوان شد که موضوعاتی همچون شناسایی مزاحمت، امکان تعیین تکلیف کلی نداشته بلکه باید در هر مورد به صورت اختصاصی بررسی و اعلام نظر شود.
حال در این بخش قصد داریم به اقداماتی که در مقابله با مزاحمت همسایه باید ترتیب دهیم، بپردازیم. نخست باید اشاره کنیم که مزاحمت در استفاده از حق هم جنبه کیفری دارد و هم جنبه حقوقی. یعنی این امر میتواند موضوع طرح دعوای حقوقی، درخواست رفع مزاحمت و درخواست مطالبه خسارت قرار گیرد، و هم میتواند موضوع شکایت کیفری و درخواست مجازات مرتکب را به همراه داشته باشد.
همچنین باید اشاره شود که در رسیدگیهای کیفری نیز امکان مطالبه خسارات وجود داشته و قاضی رسیدگی کننده ضمن رای کیفری، درخواست شاکی در خصوص جبران خسارات را نیز بررسی و تعیین تکلیف خواهد کرد.
نکته دیگری که باید اشاره شود، سرعت بیشتر رسیدگی و تعیین تکلیف در پروندههای کیفری نسبت به پروندههای حقوقی است که از این حیث میتواند یک نکته مثبت تلقی گردد. همچنین هزینه طرح دعوا و رسیدگی کیفری از طرح دعوای حقوقی، اصولا کمتر است.
به همین سبب مشاهده میشود که طرح شکایت کیفری برای مزاحمت ایجاد شده، نسبت به دعوای حقوقی گزینه مناسبتری خواهد بود. لیکن باید اشاره کنیم که ممکن است شرایطی حادث شود که امکان طرح شکایت کیفری را از بین ببرد لیکن مسیر طرح دعوای حقوقی باز باشد، در این صورت ناگزیر از طرح دعوای حقوقی خواهیم بود.
حال با فرض اینکه اقدام کیفری را مدنظر خود داریم، در ادامه گامهایی که برای طرح شکایت کیفری باید انجام داد را بررسی خواهیم کرد.
اما نخست فراموش نکنیم که شاکی یا خواهان، یعنی هر شخصی که خواسته و درخواستی از مرجع رسیدگی دارد، آنچه که در محکمه، در درخواست خود و یا لوایح و دیگر اسناد بیان میکند، تماما ادعا هستند. اثبات ادعا اصولا بر عهده مدعی است. در نتیجه کسی که به جرم مزاحمت طرح شکایت کرده است، ادعا دارد که همسایه وی برای او ایجاد مزاحمت کرده است، و باید این ادعا را برای محکمه رسیدگی احراز نماید.
در نتیجه طبیعی است که پیش از طرح شکایت، اقداماتی صورت داد که موقعیت و استقرار ادعای آتی را بتواند تقویت نماید. در ادامه به این موارد نیز اشاره میکنیم.
طرح شکایت از مزاحمت همسایه به مدیر ساختمان
لازم است که بدانید که مطابق با قانون تملک آپارتمانها، انتخاب مدیر ساختمان که وظایف مشخص، محدود اما مهمی نسبت به ساختمان و ساکنان را بر عهده دارد، یک وظیفه قانونی است.
به همین سبب، به عنوان اولین اقدام در مقابله با مزاحمت همسایه، شایسته است که موضوع به مدیر ساختمان اطلاع داده شده و از نامبرده جهت حل مسئله کمک خواسته شود.
گزارش مکتوب جلسه، میتواند به عنوان مدرکی بر اعتراضات سابق و نیز عدم توجه شخص مزاحم نگهداری و در اقدامات پیگیرانه بعدی مورد استفاده قرار گیرد. حتی شاید مزاحمت ایجاد شده از طریق واسطهگری مدیر ساختمان مرتفع شده و نیازی به اقدامات بیشتر باقی نماند. چه بسا که این روش مسالمت آمیز، از دیگر روشهای قانونی مناسبتر هم باشد.
طرح شکایت از مزاحمت همسایه از طریق ارسال اظهارنامه
اظهارنامه سندی است که طی آن، ارسال کننده به صورت رسمی و از مجرای قانونی، صحبتهای خود را به گیرنده اعلام میکند.
در واقع اظهارنامه هیچگونه ارزش استنادی و اثباتی ندارد، جز اینکه احراز میکند که فرستنده محتوای اظهارنامه را به گیرنده اعلام کرده است.
با وجود آن که ارسال اظهارنامه، برای طرح برخی از دعاوی حقوقی یک الزام قانونی است و تا پیش از ارسال آن، امکان طرح دعوا وجود نخواهد داشت، لیکن در اکثریت موارد، ارسال اظهارنامه به عنوان یک تاکتیک برای اثبات دعوا به کار میرود.
به هر حال چنانچه از طریق جلسه با مدیر ساختمان، در رفع مزاحمت مددی حاصل نشد، میتوان از طریق ارسال اظهارنامه، این امر و نیز وجود مزاحمت را به شخص اعلام کرد.
اظهارنامه به دلیل وجهه رسمی که دارد، به ویژه چنانچه با اخطار نسبت به پیگیری حقوقی همراه باشد، میتواند اثرگذاری بیشتری نسبت جلسه با مدیر ساختمان به همراه آورد.
در نهایت آن که اظهارنامه که میتواند مدارک پیوست همچون گزارش جلسه با مدیر ساختمان، استشهادیه کتبی دیگر همسایگان و یا مواردی دیگر را نیز به همراه داشته باشد، میتواند به عنوان مدرکی از اخطار قبلی، برای طرح دعوا مورد استناد قرار گیرد.
شکایت از مزاحمت همسایه از طریق پلیس ۱۱۰
برای اعلام وجود مزاحمت، همچون وقوع هر جرم دیگری، میتوان با پلیس ۱۱۰ تماس گرفت. مامور اعزامی از آنچه که در محل حادثه مشاهده مینماید و نیز آنچه که توسط حاضران در صحنه به وی اعلام میشود، گزارش تهیه کرده و در اختیار تماس گیرنده قرار خواهد داد.
گزارش مامور پلیس، در بخشی که شامل مشاهدات وی باشد میتواند به عنوان ادله اثبات دعوا مورد استناد قرار گیرد. همچنین گزارش یاد شده میتواند مبنا و پایه طرح شکایت کیفری را بنا نهد.
ادامه پیگیری شکایت، از اداره پلیسی که مامور اعزامی در آنجا در حال خدمت است ادامه پیدا خواهد کرد. طبیعتا برای آن که پرونده به مرحله رسیدگی کیفری وارد شود، ضروری است که طرح شکایت انجام شده و اعلام جرم از طریق کلانتری به دادسرا منتقل شود.
شکایت از مزاحمت از طریق مراجع قضایی
آخرین گزینهای که در پیش داریم، شامل آن است که مستقیما در مرجع کیفری با کمک وکیل طرح شکایت انجام شود. این امر در حال حاضر از طریق مراجعه به دفاتر خدمات قضایی و با ثبت آنلاین شکایت میسر است.
چنانچه شکایت به این طریق انجام شود، مطمئن خواهیم بود که پرونده کیفری تشکیل شده و در جریان رسیدگی و تحقیق قرار خواهد گرفت، لیکن اسناد و ادله و گزارشهایی که تا اینجا معرفی شدند را جهت ارائه به مرجع رسیدگی در اختیار نخواهیم داشت.
در نهایت آن که با توجه به کلیه مطالبی که تاکنون بیان شد و گزینههای مختلفی که در اختیار داریم، و نیز با احتساب نکات منفی و مثبت هر کدام از موارد یاد شده، در هر مورد باید بهترین گزینه که برای ما انتخاب مناسبی است را در نظر گرفته و اقدام لازم را به عمل آوریم.