همه چیز در مورد هارپ
هارپ چیست؟
واژه هارپ (به انگلیسی: HAARP) (مخفف کلمات: High Frequency Active Auroral Research Program) به معنی برنامه پژوهشی یونوسفر فعال با فرکانس بالا می باشد. هارپ یک پروژه پژوهشی است که در سال ۱۹۹۳ برای بررسی و پژوهش درباره لایه یونوسفر با استفاده از امواج رادیویی ELF/ULF/VLF تأسیس شدهاست.
هارپ پروژه ای علمی است و از طریق آن دانشمندان با ایجاد تغییراتی در یونوسفر که دورترین و ناشناختهترین بخش جو زمین است امکان مطالعه در مورد آن را پیدا کرده و آن را به صورت یک آزمایشگاه طبیعی درمیآورند. هارپ این کار را با امواج رادیویی فرکانس بالا که توسط رادارهای خود منتشر میکند انجام میدهد. بخشی از این امواج در ارتفاع ۱۰۰ تا ۳۵۰ کیلومتری از سطح زمین جذب شده و باعث افزایش شتاب الکترونها در آن منطقه و در نتیجه گرم شدن یونوسفر میشوند.
آشنایی با یونوسفر
یونوسفر یا یون سپهر ناشناخته ترین بخش جو زمین است. این لایه پرتوهای خطرناک فرابنفش و پرتو ایکس خورشید را جذب کرده و مانند سقفی از ورود آنها به زمین جلوگیری مینماید تا زندگی بر روی کره زمین امکانپذیر گردد. همچنین به دلیل محیط الکتریکی موجود در یونوسفر از این لایه برای انعکاس امواج رادیوئی به اطراف زمین استفاده میشود. اگر این لایه به هر دلیلی دچار اختلال شود تأثیرات بسیار زیادی بر روی زمین گذاشته و زیستن را مختل میکند.
هارپ از یک مجموعه آنتنهای مخصوص شامل ۱۸۰ برج آنتن آلومینیومی به ارتفاع ۵۰/۲۳ متر تشکیل شده که بر روی زمین پهناوری به مساحت ۲۳٬۰۰۰ متر مربع در آلاسکا نصب شدهاست. این آنتنها امواج مافوق کوتاه ELF/ULF/VLF را با ۳٫۶ مگاوات ERP تولید کرده و به یونوسفر میفرستند.
تاثیرات هارپ روی یونوسفر
استفاده از انتقال دهندههای قدرتمند، مانند آنچه که در تجهیزات هارپ دیده میشود، برای مطالعهی قسمت بالای اتمسفر است که در علم ژئوفیزیک، به آن پژوهش یونوسفری فعال میگویند. هارپ مقادیر کوچک و شناخته شدهای از انرژی را در لایهای مشخص از یونوسفر ایجاد میکند تا دانشمندان بتوانند به بررسی و مطالعهی فرآیندهای پیچیدهی فیزیکی که توسط خورشید به صورت روزانه در نواحی پلاسمایی ایجاد میشوند، بپردازند. تأثیرات این مقدار انرژی اضافهی ایجادشده، در کل یونوسفر دیده نمیشود و صرفا در ناحیهای محدود از بخش پوششی هارپ (شعاع ۹ تا ۴۰ کیلومتری) میتوان تأثیرات را مشاهده کرد.
هارپ تنها با ذرات بارداری یونیزه شده که در ناحیهی پوششی بالای تجهیزات هستند ارتباط برقرار میکند. ارتباط هارپ با ذرات باردار (الکترون یا یون مثبت) به دلیل واکنش این ذرات با میدان الکتریکی خارجی رخ میدهد. هارپ با اتمها و مولکولهای خنثی که حجم عظیمی از گازهای اتمسفری را در ارتفاعات بالا تشکیل میدهند، هیچگونه تعاملی نخواهد داشت.
تاریخچه پروژه هارپ
پروژه هارپ در اصل برای تسهیل ارتباطات زیردریاییهای مجهز به سلاح اتمی طراحی شد. در زمان جنگ سرد زیردریاییهایی سوخت هستهای مجهز به موشکهای دارای کلاهک اتمی آمریکا و شوروی در آبهای عمیق حرکت کرده و یک بازی پیچیده پنهان شدن از همدیگر و جستجو کردن یکدیگر را به راه انداخته بودند. آنها با رفتن به زیر آب خود را از شناسایی مخفی میکردند اما با این کار امکان ارتباط با آنها کم میشد. یکی از راه حلهایی که برای این مشکل پیشنهاد شد استفاده از الکتروجتها بود. یعنی انتشار ذرات باردار در یونوسفر مانند یک آنتن واقعی عمل کرده و امکان فرستادن پیام به زیردریاییها را فراهم میکند.
وقتی در اواسط دهه ۱۹۸۰ این فرضیه به طور آزمایشگاهی ثابت شد تلاش برای ساخت تأسیساتی به این منظور هم آغاز شد. در آن زمان نیروی هوایی آمریکا در حال برچیدن سایتهای راداری بود که وظیفه رهگیری بمبافکنهای شوروی را داشتند.
یکی از این تأسیسات در گاکونا قرار داشت که مکان ایدهآلی برای ساخت تأسیسات هارپ بود. در این مرکز نیروی دریایی امکان بررسی امواج ELF را داشت و یک گرمکننده یونوسفری هم برای دانشمندان فراهم میشد ضمن اینکه ادامه حیات این تأسیسات نظامی را در آلاسکا تضمین میکرد.
با این وجود حتی پیش از آغاز ساخت هارپ بحثهایی در مورد این که چنین تأسیساتی برای چه منظور ساخته و استفاده خواهد شد درگرفت. تد استیونس سناتور وقت آلاسکا در یک کنفرانس خبری در سال ۱۹۹۰ گفت که با این تأسیسات انرژی شفق شمالی به زمین آورده میشود و مشکل کمبود انرژی زمین حل خواهد شد که ادعای او با موجی از تمسخر همراه شد. پسر یک نماینده دیگر آلاسکا هم گفت که هارپ در واقع یک سیستم دفاع موشکی است.
به گفته نیکلاس پاپادولوس از مؤسسان هارپ این اشتباهات به این دلیل بود که یکی از مشاوران شرکت سازنده هارپ قابلیتهای احتمالی بسیار عجیبی را در مورد این اختراع به ثبت رسانده بود. برای مثال اینکه از تکنولوژی مشابه هارپ میتوان به عنوان یک سپر دفاعی برای تبدیل گاز طبیعی به میکروویو استفاده کرد که میتوانند موشکهای شوروی را سرنگون کنند. به گفته پاپادوپولوس این ادعا حتی در گروه مشورتی دفاعی جیسون مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت به عنوان «چرندیات» کنار گذاشته شد.
با فروپاشی شوروی اهمیت ارتباط با زیردریاییها کاهش یافت و حامیان تأسیس هارپ کاربردهای دیگری را برای این پروژه مطرح کردند تا توجیهی برای ادامه ساخت آن باشد. برای مثال پیشنهاد شد در مورد قابلیت امواج برای نقشهنگاری سنگرهای زیرزمینی دشمن همچون سنگرهایی که کره شمالی از آن استفاده میکند، مطالعه شود.
در سال ۲۰۰۲ نیز پیشنهاد شد تا در مورد امکان استفاده از تأسیسات هارپ برای مقابله با تأثیرات منفی یک انفجار اتمی در ارتفاع بالای جو زمین مطالعه شود. چنین انفجاری با آزاد کردن الکترونهای با انرژی بالا ماهوارههای نزدیک به زمین را در خطر قرار خواهد داد.
یک سناریوی عجیب این است که اگر کره شمالی در جریان یک بلبشوی نظامی اقدام به شلیک موشکی با کلاهک اتمی کند که در ۱۲۰ کیلومتری زمین منفجر شود. در این صورت اتمسفر پر از الکترونهای قاتلی میشود که در طول چند روز سیستم الکترونیکی تمام ماهوارههای نزدیک به زمین را از بین میبرند و این به معنای خسارتی چند صد میلیارد دلاری است. در چنین حالتی آیا با انتشار امواج رادیویی میتوان این الکترونها را از اتمسفر خارج کرد یا نه.
به گفته مدیر برنامه هارپ با توجه به کمبود دادهها در این حوزه هیچکس نمیتواند با اطمینان بگوید آیا چنین کاری ممکن است یا خیر چون این تئوری جلوتر از مشاهدات عملی است. یک گروه از دانشمندان نیوزیلندی هم در مقالهای در سال ۲۰۰۶ نوشتند که هر نوع تلاشی برای از بین بردن آثار رادیواکتیو انفجار اتمی در جو به اختلال بیشتر در سیستمهای ارتباطی و ناوبری منجر میشود.
برخی نیز معتقدند مقابله با انفجار اتمی در جو کاری غیرواقعی است. فیلیپ کویل از مدیران سابق آزمایشگاه لایومور و از آزمایشکنندگان ارشد سلاحها در دوره بیل کلینتون میگوید: «به عقیده من تحقیقات علمی برای فهم بهتر از یونوسفر تلاشی باارزش است اما کسی نمیداند چه میزان انرژی برای انتقال الکترونها لازم است یا تزریق چنین انرژی عظیمی چه تغییراتی در یونوسفر ایجاد خواهد کرد.
برای خواندن مطالب دانستنی کلیک کنید.تحقیق در مورد هارپ _ دانشچی