درباره ضد آفتاب بیشتر بدانیم!
حدودا یک قرن پیش قفسهی داروخانهها خالی از کرم ضدآفتاب بود اما امروزه با قفسههایی روبرو هستیم که از انواع محصولات ضدآفتاب پر شده است. همانطور که میدانیم ضدآفتاب یک محصول بهداشتی است که همانند یک سپر دفاعی در برابر اشعه مضر خورشید از پوست ما محافظت میکند. زمانی که در مقابل این قفسهها قرار گرفتهاید شاید برای شما هم این سوال پیش آمده است که نحوهی تکامل محصولات محافظت از آفتاب به شکل امروزی چگونه شکل گرفته است.
تاریخچه ضد آفتاب
گفتنی است که ۳۰۰۰۰۰ تا ۲۰۰۰۰۰ قبل از میلاد مسیح، انسانها با پوست تیره رنگی در آفریقا زندگی میکردند. پوست این افراد چون رنگدانههای تیرهای داشت، از آنها به صورت طبیعی در برابر نور خورشید محافظت میکرد. با گذشت زمان، برخی از مردم این مناطق به مرور، مهاجرت خود را به سرزمینهایی با آب و هوای سردتر آغاز کردند. به دلیل تابش کمتر خورشید در این مناطق پوست این افراد با از دست دادن رنگدانههای طبیعی قهوهای رنگ خود به تدریج به سفیدی تغییر رنگ داد. و دیگر پوست آنها مقاومت سابق خود در برابر نور خورشید را نداشت.
از آن جا که از لحاظ فرهنگی و زیبایی پوست سفید مطلوبتر بود، افراد مجبور شدند برای محافظت از پوست خود در برابر نور خورشید و آفتاب سوختگی، از عصارههای مختلف گیاهان کمک بگیرند. مصریان باستان از عصاره برنج، یاس و لوپین که از خانواده نخود فرنگی به شمار میرود، استفاده میکردند. تمدنهای باستانی دیگری مانند یونان به استفاده از روغن زیتون روی آورده بودند و سوزنهای کاج و روغن آفتابگردان نیز مورد استفاده بومیان آمریکایی بود.
اگرچه این گیاهان هنوز هم برای مراقبت از پوست استفاده میشوند اما در سال ۱۸۰۱، با کشف پرتوهای فرابنفش، توسط دانشمند آلمانی به نام یوهان ریتر این امکان به وجود آمد که علت اصلی مضر بودن نور خورشید مشخص شود. بعد از این اتفاق بود که سازندگان کرمهای ضد آفتاب با استفاده از این اطلاعات فرمولهای خود را اصلاح و بهبود بخشیدند. به چندین مخترع به عنوان اولین کسی که محصول ضدآفتاب را اختراع کرده است، اعتبار داده شده است. با این حال یوجین شولر، موسس برند آرایشی لورآل، و فرانتس گریتر را میتوان از اصلیترین مخترعان ضدآفتاب نام برد. البته اولین محصولات در دنیا، کیفیت ضد آفتابهای امروزی را نداشتند اما قطعا شروع خوبی برای بهبود کیفیت ضد آفتابهای امروزی بودند.
فواید ضد آفتاب برای پوست
در چند دهه گذشته و با توجه به افزایش آگاهی مردم، استفاده از ضدآفتابها به عنوان یک محافظ پوست در برابر نور خورشید به طور قابل توجهی افزایش یافته است. ضد آفتاب نقش مهمی در محافظت از پوست در برابر نور خورشید دارد. این محصول به طور معجزه آسایی از ایجاد چین و چروک روی صورت جلوگیری کرده و علائم پیری را کاهش میدهد. ضد آفتاب به کاهش خطر سرطان پوست کمک کرده و باعث سلامت و شادابی پوست میگردد. هم چنین از آفتاب سوختگی و ایجاد لکهای تیره روی پوست جلوگیری میکند. با آمدن ضدآفتابهای رنگی به بازار نیز توانست علاوه بر محافظت از پوست به عنوان یک کرم آرایش روزانه هم کاربرد داشته باشد.
با توجه به تنوع محصولات ضدآفتاب در بازار بهتر است ضد آفتابی که استفاده میکنید با پوست شما سازگار باشد. برحسب این که چه نوع پوستی دارید ضدآفتاب خود را انتخاب کنید. اگر دارای پوست خشک هستید، بهتر است ضد آفتابهای سنگینتر مانند کرم که حاوی مرطوب کننده نیز هستند، مصرف کنید. و به هیچ وجه از اسپری ضد آفتاب استفاده نکنید، چون معمولا دارای الکل هستند و پوست را خشکتر میکنند.
افرادی که پوست حساسی دارند باید از ضد آفتابهایی استفاده کنند که جذب پوست نمیشوند. و اشخاصی هم که دارای پوست چرب هستند، بهتر است از محصولات سبک و ژلی که بر پایه آب هستند، استفاده کنند. هم چنین ضدآفتاب اگر ضدآب باشد مفیدتر است چون میتواند به هنگام تعریق یا شنا کردن مقاومت بیشتری داشته باشد. یک ویژگی مهمی که برای ضدآفتاب وجود دارد این است که باید دارای طیف گسترده باشد به این معنی که در برابر هر دو اشعه فرابنفش یو وی ای و یو وی بی از پوست محافظت کند.
نور خورشید دارای سه نوع اشعه ماورا بنفش است اشعه یو وی ای و اشعه یو وی بی و اشعه یو وی سی. اشعه یو وی سی کاملا توسط لایه ازون جذب میشود. ولی اشعههای یو وی ای و یو وی بی، با عبور از لایه ازون آسیبهای جبران ناپذیری به پوست وارد میکنند. اشعه UVB با آسیب زدن به لایههای سطحی پوست، عامل اصلی آفتاب سوختگی و سرطان پوست است. و اشعه UVA به لایههای عمیق پوست نفوذ میکند و با ایجاد چین و چروکهای پوستی باعث پیری زودرس میشود.
جالب است بدانید که نورخورشید حتی در روزهای ابری و یا حتی زمانی که در سایه هستید و یا در فصل زمستان نیز به پوست آسیب میرساند. با مطالعاتی که اخیرا انجام شده است محققان به این امر پی بردهاند که نورهای مصنوعی محیط خانه یا محل کار نیز به پوست آسیب میرسانند. نور رایانه، تلویزیون، صفحه نمایش تلفنهای همراه و حتی لامپها و دیگر انواع روشنایی داخلی ممکن است بر آسیب پوستی بیفزاید. پس با توجه به اینکه بیشتر افراد در طول شبانه روز ساعتها از لپتاپ و تلفنهای همراه خود استفاده میکنند، مصرف کرمهای ضد آفتاب در منزل و محیطهای سر بسته و محیط کار نیز ضروری است.
Spf چیست؟
اصطلاح SPF که روی بستهبندی ضد آفتابها میبینید در واقع یک عامل محافظت کننده در برابر نور خورشید و آسیبهای ناشی از آن است. و عددی که کنار آن قرار میگیرد درصد محافظت آن از پوست در برابر سوختگی ناشی از آفتاب را نشان میدهد. لازم به ذکر است که این تصور اشتباهی است که فکر کنید که هرچقدر اس پی اف ضدآفتابی بیشتر باشد محافظت بهتری انجام خواهد داد. به عنوان مثال ضدآفتابی با اس پی اف ۳۰، ۹۷ درصد از پوست را در برابر اشعه خورشید محافظت میکند. و ضدآفتابهایی با SPF 50 از برخورد ۹۸ درصد پرتوهای خورشیدی با پوست جلوگیری میکنند.
اس پی افهای ۳۰ و بالاتر از آن تقریباً عملکرد یکسانی دارند. پس برای اس پی افهای بالاتر هزینههای اضافی پرداخت نکنید. بهترین SPF ضدآفتابها بین ۳۰ تا ۵۰ است. سخن آخر این است که ضدآفتابها با افزایش مقاومت پوست همانند یک پوشش، تقریبا تمامی اشعه مضر خورشید را بازتاب داده و یا در خود جذب کرده و مانع از برخورد آن به پوست میشوند. ممکن است فواید و اثرات کرم ضد آفتاب در ابتدا قابل توجه نباشد، اما در دراز مدت حتما نتایج چشمگیری خواهد داشت.