همه چیز درباره معنی و مفهوم ضرب المثل عطایش را به لقایش بخشیدم + داستان
در ادامه با معنی، مفهوم و داستان این ضرب المثل ایرانی آشنا می شوید. با دانشچی همراه باشید.
معنی ضرب المثل عطایش را به لقایش بخشیدم چیست؟
۱- یعنی با دیدن ضرر و زیان فراوانش از خیر سودی که داشت، گذشتم و صرفنظر کردم.
۲- معمولا این ضرب المثل را در جایی به کار می برند که چیزی برای انسان هم سود داشته باشد هم ضرر؛ انسان عاقل وقتی می بیند ضرر چیزی بیشتر از سود آن است، از آن شیء صرف نظر کرده و آن را کنار می گذارد.
معنی کلمات
عطا: یعنی بخشش
لقا: یعنی دیدار
◊ در زبان عربی وقتی می خواهند خداحافظی کنند یا بگویند به امید دیدار، می گویند: إلی اللِّقاء.
حدیث امام علی علیه السلام
امیرمومنان علی علیه السلام در این باره سخن بسیار زیبایی دارد. ایشان می فرماید: فَوْتُ الْحَاجَةِ أَهْوَنُ مِنْ طَلَبِهَا إِلَى غَيْرِ أَهْلِهَا؛ یعنی: از دست رفتن حاجت بهتر از طلب كردن آن از نااهلان است!
دقیقا مانند ضرب المثلی که گفته شد، اینجا نیز انسان بهتر است عطای چنین اشخاصی را به لقای آن ها ببخشد و دست نیاز سوی نااهل دراز نکند.
داستان ضرب المثل عطایش را به لقایش بخشیدم
پیرمرد پارسا و دانایی که اهل علم بود، دچار فقر و تنگدستی شدیدی گردید. یکی از آشنایان به او گفت: در این شهر مرد ثروتمندی وجود دارد که تمام فقرا به او مراجعه کرده و حاجات خویش را درخواست می کنند. بیا نزد او برویم بلکه گره از کار تو نیز باز شود.
پیرمرد که چاره ای برایش نمانده بود، با آن مرد پیش فرد ثروتمند رفتند. وقتی وارد قصر او شدند، پیرمرد پارسا چهره مغرور و پر از تکبر مرد ثروتمند را دید که با فقرا و دیگر اطرافیانش همچون برده رفتار می کند گویی آنها عبد او هستند و او خدایشان!
از این رو بسیار ناراحت شد و با دلی شکسته به همراهش گفت: بیا برگردیم که من عطایش را به لقایش بخشیدم! یعنی از هرچه خیر و سود ظاهری که قرار بود از او به من برسد، در برابر تمام ذلت و حقارتی که می بایست متحمل شوم، صرف نظر کردم.
به بیانی دیگر: عزت نفس من ارزشمندتر از این است که با درخواست از نااهل، خدشه دارش کنم.
ضرب المثل های فارسی محبوباختصاصی-دانشچی