همه چیز درباره شیوه بلاغی، به همراه مثال
در ادامه با شیوه بلاغی از کتاب فارسی دهم آشنا میشوید. با دانشچی همراه باشید.
شیوه بلاغی و شیوه عادی
شيوه بلاغی و شیوه عادی دو روش بیان در زبان هستند که هر کدام ویژگیها و کاربردهای خاص خود را دارند. در شيوه عادی، اجزای جمله به ترتیب معمول و منطقی خود قرار میگیرند و هدف اصلی، انتقال ساده و مستقیم پیام است. این شیوه، بیشتر در مکالمات روزمره، متون علمی و فنی و جاهایی که وضوح و سادگی بیان اهمیت دارد، استفاده میشود.
اما در شیوه بلاغی، ترتیب معمول اجزای جمله تغییر میکند و گاهی حتی برخی اجزا حذف یا اضافه میشوند. هدف اصلی در این شيوه، افزایش تأثیرگذاری، زیبایی و جذابیت کلام است. این شيوه، بیشتر در ادبیات، شعر، سخنرانیهای احساسی و تأثیرگذار و جاهایی که برانگیختن احساسات و تخیل مخاطب اهمیت دارد، استفاده میشود.
در شعر، شيوه بلاغی به اوج زیبایی و تأثیرگذاری خود میرسد. شاعران با استفاده از انواع آرایههای ادبی، به کلام خود جان میبخشند و احساسات و اندیشههای خود را به شکلی هنرمندانه بیان میکنند.
مثالها:
♦ میروید ز دانه درخت ⇐ از دانه درخت میروید
♦ یکی پرسید از آن گمکرده فرزند ⇐ یکی از آن گمکرده فرزند پرسید
♦ دوش از مسجد سوی میخانه آمد پیر ما ⇐ پیر ما دوش از مسجد سوی میخانه آمد
♦ چیست یاران طریقت بعد از این تدبیر ما ⇐ یاران طریقت، بعد از این تدبیر ما چیست؟
روش تشخیص شیوه بلاغی
حالا که با شيوه بلاغی و کاربردهای آن آشنا شدید، شاید برایتان سوال باشد که سادهترین راه برای تشخیص آن چیست و چگونه میتوان آن را در جملهها شناسایی کرد. پاسخ ساده است: به اجزای جمله دقت کنید و ببینید آیا هر کدام از کلمهها و گروهها در جای معمول خود قرار دارند یا جابهجا شدهاند.
به عنوان مثال، در حالت عادی، فعل در انتهای جمله و نهاد در ابتدای آن قرار میگیرد. اگر در جملهای دیدید که فعل به ابتدای جمله رفته یا نهاد به انتها منتقل شده، میتوانید مطمئن باشید که با شیوه بلاغی روبرو هستید.
همه چیز در مورد آرایه تخلصاختصاصی-دانشچی