همه چیز درباره معنی بیت سر که نه در راه عزیزان بود بار گرانیست کشیدن به دوش 💘
در ادامه با معنی و مفهوم این تک بیت زیبا از جناب سعدی آشنا می شوید. با دانشچی همراه باشید.
معنی بیت سر که نه در راه عزیزان بود
سَر که نه در راه عزیزان بود
بار گرانیست کشیدن به دوش
۱- یعنی اگر انسان خود را در راه معشوق حقیقی خویش فدا و قربانی نکند، جان او همچون بار سنگینی است که بیهوده بر دوش می کشد (و مایه رنج و عذاب او می شود).
۲- سر در راه کسی دادن کنایه از جان را فدای او کردن. زندگی عزیزان را بر زندگی و حیات خویش ترجیح دادن.
۳- بار گران کشیدن بر دوش کنایه از تحمل سختی و مشقت های فراوان است که بر جان و روح آدمی سنگینی می کند. در اینجا جناب شاعر، سر را که عضو حیاتی بدن است، مستحق فدا شدن در راه عزیزان می داند وگرنه همین سر (یعنی زندگی و عمر) همچون بار گرانی است که انسان، ادامه راه را بیهوده با آن می گذراند.
شعر کامل
گر یکی از عشق برآرد خروش
بر سر آتش نه غریب است جوش
پیرهنی گر بدرد ز اشتیاق
دامن عفوش به گنه بربپوش
بوی گل آورد نسیم صبا
بلبل بیدل ننشیند خموش
مطرب اگر پرده از این ره زند
بازنیایند حریفان به هوش
ساقی اگر باده از این خم دهد
خرقه صوفی ببرد می فروش
زهر بیاور که ز اجزای من
بانگ برآید به ارادت که نوش
از تو نپرسند درازای شب
آن کس داند که نخفتهست دوش
حیف بود مردن بی عاشقی
تا نفسی داری و نفسی بکوش
سر که نه در راه عزیزان رود
بار گران است کشیدن به دوش
سعدی اگر خاک شود همچنان
ناله زاریدنش آید به گوش
هر که دلی دارد از انفاس او
میشنود تا به قیامت خروش
اختصاصی-دانشچی
معنی بیت: غلام چشم آن ترکم