همه چیز درمورد انواع مخلوط های همگن و ناهمگن
در این پست با تعریفی از مخلوط و تفاوتهای مخلوط همگن و ناهمگن آشنا میشوید. با دانشچی همراه باشید.
مخلوط چیست؟
مخلوط به معنی آمیخته شدن دو ماده یا همان شوریده می باشد. در شیمی، مخلوط کردن دو یا چند ماده مختلف که با یکدیگر ترکیب می شوند را مخلوط می گویند، اما نه آنگونه که ترکیب شیمیایی بوجود آمده باشد.مخلوط اشاره ای است به ترکیب فیزیکی دو یا چند ماده که هویتشان (هرچند به سختی قابل تشخیص می باشد) باقیمانده است.
به طور کلی مخلوط ها به دو دسته تقسیم می شوند:
- مخلوط همگن
- مخلوط ناهمگن
مخلوط همگن
مخلوط همگن محلولی است که اجزای آن به صورت یکنواخت پخش شده اند و از دو جزء حلال و حل شونده تشکیل می شوند. ماده حل شونده در ماده حلال حل می شود.
برای درک بهتر چند مثال می زنیم:
مخلوط همگن ( گاز در مایع )
- نوشابه گاز دار
مخلوط همگن ( گاز در گاز )
- ترکیب اکسیژن و دی اکسیدکربن
- مخلوط اکسیژن و نیتروژن
مخلوط همگن ( جامد در مایع )
مخلوط همگن ( مایع در مایع )
- الکل در آب
مخلوط همگن ( جامد در جامد )
- طلای زینتی – مخلوط نقره و طلا
مخلوط همگن ( گاز در جامد)
- هیدروژن در فلز پلادیوم
مثال های بیشتر از مخلوط همگن:
آب نمک: وقتی نمک را در آب حل میکنیم، یونهای سدیم و کلر در بین مولکولهای آب پخش میشوند و یک محلول شفاف و یکنواخت ایجاد میکنند. در هر قطره از این محلول، نسبت نمک به آب یکسان است.
هوا: هوای اطراف ما مخلوطی از گازهای مختلف مانند نیتروژن، اکسیژن، آرگون و … است. این گازها به طور یکنواخت در هم آمیخته شدهاند و نمیتوان آنها را به صورت جداگانه دید یا احساس کرد.
آلیاژها: آلیاژها مخلوطهای همگنی از فلزات مختلف هستند. مثلاً برنج، آلیاژی از مس و روی است که در ساخت ظروف و وسایل تزئینی استفاده میشود. در برنج، اتمهای مس و روی به طور یکنواخت در کنار هم قرار گرفتهاند.
نوشابه گازدار: در نوشابههای گازدار، دی اکسید کربن در آب حل شده و یک محلول همگن ایجاد میکند. وقتی درب نوشابه را باز میکنیم، گاز دی اکسید کربن از محلول خارج میشود و حبابهایی را ایجاد میکند.
مخلوط ناهمگن
مخلوط هایی که اجزای آن به صورت غیر یکنواخت پخش شده اند و قابل تشخیص است، ناهمگن می گویند که دارای ویژگی های زیر می باشند.
- اجزای مخلوط ناهمگن را با چشم یا ذره بین قابل تشخیص داد.
- مخلوط ناهمگن در تمام نقاط یکسان نیست چون اجزای مخلوط به صورت یکنواخت پخش نشده اند.
- اجزای این مخلوط ،مایع یا گاز باشد، در صورت ساکن ماندن از یکدیگر جدا می شوند.
مثال برای درک بهتر:
- معلق ماندن آرد در آب، مخلوط ناهمگن است.
- نخود و کشمش
- مخلوط کردن براده آهن و براده چوب
- مخلوط کردن روغن و آب
مثالهای بیشتر از مخلوط ناهمگن:
سالاد: سالاد یک مثال کلاسیک از مخلوط ناهمگن است. در سالاد، میتوانیم به راحتی اجزای مختلف مانند کاهو، گوجهفرنگی، خیار و … را از هم تشخیص دهیم.
شن و ماسه: شن و ماسه مخلوطی از ذرات با اندازههای مختلف است. وقتی به آن نگاه میکنیم، میتوانیم ذرات ریز و درشت را ببینیم و آنها را از هم جدا کنیم.
آب و روغن: آب و روغن با هم مخلوط نمیشوند و دو لایه جداگانه تشکیل میدهند. این به دلیل تفاوت در قطبیت مولکولهای آب و روغن است.
گرانیت: گرانیت یک سنگ آذرین است که از کانیهای مختلف با رنگها و بافتهای متفاوت تشکیل شده است. با نگاه کردن به گرانیت، میتوانیم بلورهای مختلف را تشخیص دهیم.
اهمیت تشخیص مخلوطهای همگن و ناهمگن
تشخیص نوع مخلوط (همگن یا ناهمگن) در بسیاری از زمینهها اهمیت دارد. برای مثال، در صنایع غذایی، داروسازی و شیمیایی، دانستن نوع مخلوط به ما کمک میکند تا روشهای مناسب برای جداسازی اجزا، کنترل کیفیت و بهبود خواص محصول را انتخاب کنیم. همچنین، درک تفاوت بین مخلوطهای همگن و ناهمگن به ما کمک میکند تا پدیدههای طبیعی و رفتار مواد را بهتر درک کنیم.
در نهایت، مخلوطها بخش بزرگی از دنیای اطراف ما را تشکیل میدهند. از هوایی که تنفس میکنیم تا غذایی که میخوریم، همگی نمونههایی از مخلوطها هستند. با شناخت بهتر مخلوطهای همگن و ناهمگن، میتوانیم به درک عمیقتری از جهان پیرامون خود دست یابیم و از این دانش در زندگی روزمره و پیشرفت علم و فناوری بهره ببریم.
پیشنهادی: آشنایی با انواع محلول ها و خواص آنهامخلوط همگن و ناهمگن _ دانشچی
ممنون از شما
خیلی عالیه توضیح ها کامل هستند