آشنایی با خرس قطبی
خرس قطبی
خرس قطبی (Polar bear) خرس بزرگی است که در قطب شمال زندگی میکند. این خرس معمولاً به عنوان خرس سفید یا خرس شمالی نیز شناخته میشود. این حیوان بزرگترین جانور گوشتخوار خشکی و بزرگترین عضو خانواده خرس هاست و با سرمای اقیانوس منجمد شمالی به خوبی سازگار شده است. این حیوان بین ۴ تا ۸ سالگی بالغ و آماده تولید مثل می شود و هر بار یک تا سه توله به دنیا می آورد و ۲۵ تا ۳۰ سال عمر می کند.
غذای خرس قطبی
غذای خرس را بیشتر ، خوک های دریایی تشکیل می دهند. اما گاهی پستانداران دیگر، تخم پرندگان، لاشه های افتاده بر ساحل و سبزیها را نیز می خورد. بویایی این حیوان بسیار قوی است به طوری که می تواند بوی لاشه نهنگ یا خوک مرده را از ۳۰ کیلومتری احساس کند.
ویژگی های خرس قطبی
رنگ خرس قطبی ، سفید شیری است و بینی و دهان و چشمانش سیاه هستند. در یک روز آفتابی با یک دوربین معمولی از فاصله ۱۰ کیلومتری می توان بینی او را دید و اگر او را در جایی غیر از قطب نگهداری کنند، رنگ موهایش کم کم خاکستری می شود.
خرس قطبی نرِ بالغ حدود ۲۶۰ سانتیمتر قد و ۴۵۰ کیلوگرم وزن، و ماده آن حدود دو متر قد و ۲۵۰ کیلوگرم وزن دارد. جالب این است که توله ی او هنگام تولد چندان بزرگتر از یک موش صحرایی نیست و فقط حدود نیم کیلوگرم وزن دارد. توله های خرس قطبی دندان ندارند و پوستشان بدون مو است و به مراقبت مداوم مادرشان نیازمندند. آنها پس از سه ماه که برای نخستین بار از لانه شان بیرون می آیند حدود ۱۳ کیلوگرم وزن پیدا کرده اند. شیر خرس قطبی ۹ برابر از شیر گاو چربتر است و سبب رشد سریع توله ها می شود.
توانایی های خرس قطبی
این نوع خرس شناگر ماهری است و می تواند با سرعت ۱۰ کیلومتر در ساعت شنا کند. موهای میان تهی او را در شنا کردن و همین طور در برابر سرمای قطب کمک می کند. و در شکار خوک آبی مهارت خاصی دارد. او می گردد و سوراخی را که خوک برای رفتن به داخل آب روی یخ ایجاد کرده پیدا می کند و بعد با حوصله منتظر می ماند تا خوک برای نفس کشیدن به سوراخ برگردد . در این موقع به راحتی او را شکار می کند. لازم به ذکر است که بومیان قطب شمال از پوست و گوشت آن استفاده می کنند.
مختصری از زندگی خرس ها در قطب شمال
شاید فکر کنید پنگوئن ها در کنار خرس قطبی در قطب زندگی می کنند اما اینطور نیست خرس های قطبی در قطب شمال و پنگوئن ها در قطب جنوب هستند. در هیچ جای قطب جنوب، خرس قطبی پیدا نمی شود، اگر آن ها در قطب جنوب بودند می توانستند راحت از پنگوئن هایی که هم بزرگ و هم آهسته هستند تغذیه کنند. پس چرا در قطب جنوب هیچ خرس قطبیای زندگی نمی کند؟
برای پاسخ به این سوال باید بدانید که خرس ها زمانی بر روی سیاره زمین به وجود آمدند که قطب جنوب از قاره های دیگر جدا شده بود و بعد از آن خرس های قطبی دیگر راهی به سمت قطب جنوب نداشتند. قطب جنوب حدود ۵۵ میلیون سال قبل از استرالیا جدا شد، در آن زمان پستانداران زیادی در استرالیا و قطب جنوب زندگی می کردند. اما بعد از جدا شدن این قاره قطب جنوب آنقدر سرد است که زندگی گیاهی یا حیوانی ای زیادی ندارد، جزئیات این موضوع همیشه مورد بحث دانشمندان مختلف است. ما می دانیم که ۴۰ میلیون سال قبل پستاندارانی در قطب جنوب زندگی می کردند و زندگی گیاهای در قطب جنوب ممکن است که ۲ میلیون سال قبل شکل گرفته باشد (الان دیگر خیلی بعید است که هیچ گیاهی در این قطب باشد).
بعد از اینکه قطب جنوب جدا می شود و این سرزمین دیگر نمی توانسته محل مناسبی برای موجودات زنده باشد باید بعضی از حیوانات مثل فوک ها به اقیانوس می رفتند و برخی دیگر به آن شرایط عادت و برای پیدا کردن غذا از دریا استفاده می کردند. اما این اتفاق نمی افتد، شاید چون در دریای نزدیک آنجا موجودات زیادی برای غذا پیدا نمی شدند و یا شاید آن پستانداران نمی دانستند چگونه باید آن ها را شکار کنند.
بیشتر حیوانات این قطب که هیچ راه برگشتی به سرزمین های دیگر نداشتند از بین رفتند به همین دلیل است که در قطب جنوب جانور غالبی مثل قطب شمال زندگی نمی کند و این به پنگوئن ها اجازه داده که به راحتی در این قطب زندگی کنند. با این که در قطب شمال حیوانات کم کم با آن شرایط سازگار شده و به راحتی زندگی می کنند اما قطب جنوب کاملا از دیگر نقاط جهان جدا شده و گونه های جانوری خیلی کمی دارد.
خرس های قطبی در قطب شمال زندگی می کنند چون آن ها کاملا می توانند در دمای یخبندان قطب دوام بیاورند. بدن خرس های قطبی با لایه هایی از چربی عایق بندی شده و دو لایه خز سفید و کلفت هم روی آن را پوشانده است، سفید بودن خزهای این حیوان باعث می شود که آن ها توسط شکارچیان دیگر شناسایی نشوند. اگر خرس های قطبی در قطب جنوب بودند دیگر هیچ پنگوئنی در قطب جنوب زنده نمی ماند چون خرس های قطبی به راحتی می توانند پنگوئن هایی که حتی نمی توانند پرواز کنند و بسیار آهسته راه می روند را شکار کنند. با اینکه خرس های قطبی در قطب شمال در معرض خطر هستند اما با توجه به به هم خوردن اکوسیستم منطقه ی قطب جنوب نمی توان آن ها را به قطب جنوب آورد!
علت گرم ماندن خرس قطبی در زمستان
در فصل زمستان خرسهای سیاه و قهوهای برای حفظ انرژی و گرم نگهداشتن بدن خود به خواب زمستانی میروند در حالی که خرسهای بومی قطب شمال میتوانند در سردترین زمستانها نیز جان سالم به در ببرند.
کارشناسان دانشگاه بوفالو اظهار داشتند: به نظر میآید خرسهای قطبی با سازگاری ژنتیکی و از طریق تولید ترکیبی موسوم به «نیتریک اکسید» که سلولها از آن برای تبدیل مواد مغذی موجود در خوراکیها به انرژی یا گرما استفاده میکنند قادر به تحمل سرمای شدید بدون خواب زمستانی هستند.
بررسیهای این محققان نشان میدهد ژنهای کنترلکننده تولید نیتریک اکسید در خرسهای قطبی حاوی تفاوتهای ساختاری با نسخههای ژنتیکی در خرسهای سیاه و قهوهای دارند.
«شارلوت لیندکیوویست»، محقق ارشد این مطالعه گفت: با وجود تمام تغییرات جوی در سیاره زمین، توجه به انواع سازگاریهای ارگانیسمی در جانداران بومی این نواحی سردسیری اهمیت بیشتری پیدا میکند.به گفته این کارشناسان، سطح تولید نیتریک اکسید میتواند یک فاکتور تعیینکننده در میزان تولید انرژی یا گرما در حین سوختوساز مواد غذایی در سلولها و یا مقدار ذخیره مواد مغذی به عنوان چربی در بدن باشد.
پنگوئن ها را بیشتر بشناسید