دانشچی پورتال جامع تحقیق و مقاله، مطالب علمی و هنری ، وبگردی و…
مختصر درباره نیروی انتظامی جمهوری اسلامی
نیروی انتظامی یا پلیس
پلیس نام دیگر آن نیروی انتظامی جمهوری اسلامی که مخفف آن “ناجا” است. در سال ۱۳۷۰ خورشیدی از ترکیب شدن شهربانی جمهوری اسلامی ایران و ژاندارمری جمهوری اسلامی ایران و نیز کمیته انقلاب اسلامی به وجود آمد و در حال حاضر بهطور رسمی نیروی اصلی مسئول حفظ امنیت داخلی ایران است.
لباس نیروی انتظامی
بهطور عمده سبز رنگ است اما اخیراً بنابر کارکرد هر واحد لباسهایی با رنگ و مدلهای مختلف در این نیرو به کار گرفته میشود. این لباس در کلیه یگانها و معاونتهای ستادی ناجا بهصورت پیراهن یونیفرم سبز روشن و شلوار سبز تیره، در یگانهای عملیاتی عمدتاً بهصورت لباس رزم یکدست سبز تیره، در یگانهای ویژه بهصورت لباس رزم لجنی رنگ با طرح پیکسلی، در فرماندهی مرزبانی و دریابانی بهصورت لباس رزم با طرح لجنی و رنگ خاکی، و در پلیس راهور بهصورت پیراهن سفید و شلوار سرمهای میباشد.
تاریخچه و قوانین
تاریخ برقراری امنیت شهری و کشوری به صورت مدرن به یک سده پیش بازمیگردد. ناصرالدین شاه قاجار در مجموعه سفرهایش به قارهٔ اروپا و بازدید پلیس جدید در آن مناطق و با بهکارگیری یک افسر ایتالیایی تبعهٔ اتریش به نام کنت دومونت فورت نخستین سامانهٔ پلیسی نو را در ایران بنیان نهاد.
پلیس در ایران برای مدت زمانی طولانی از ۲ بخش اصلی شهربانی (نظمیه) و ژاندارمری (که خود شامل دو بخش ژاندارمری مرزی و ژاندارمری روستایی میشود) تشکیل شده بود. کمیته انقلاب اسلامی نیز به عنوان یکی از اجزاء اصلی برقراری نظم و امنیت داخلی کشور و حفاظت از اصول ارزشی جمهوری اسلامی ایران پس از انقلاب ۱۳۵۷ به این سامانهٔ پلیسی اضافه گشت.
افزایش کارکنان پلیس پس از انقلاب ۱۳۵۷ و لزوم ترکیب این نیروها عاملی شد تا در سال ۱۳۷۰ خورشیدی با تصویب مجلس شورای اسلامی، این ۳ سازمان انتظامی در یکدیگر ترکیب و سامانهٔ پلیسی یکدستی حاصل شد. «قانون نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران» در سال ۷۰ در مجلس تصویب شد و طی آن ۱ سال به دولت برای تشکیل نیروی انتظامی فرصت داده شد. بر پایهٔ مقررات تازه، پلیس ایران قسمتی از ستاد نیروهای مسلح و زیر نظر وزارت کشور گردید و در پیروی از رهبر ایران قرار گرفت.
نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران در ۳ بخش تقریباً مستقل فرماندهی، حفاظت و اطلاعات و سازمان عقیدتی سیاسی تشکیل شدهاست. حوزهٔ فرماندهی و حفاظت و اطلاعات تقریباً در ساختار سیستم پلیس کلیهٔ کشورهای جهان مشترک است.
پلیس در مقاطع مختلف تاریخ ایران
دوره آریایىها: شهریار ریش سفیدان و پیران
دوره مادها: واسطه
دوره هخامنشیان: خشترپاون، شهربان، نگهبان، كاراون، ارك پات، اركبند، بازرسان شاهی، استخبارات
دوره سلوكىها: به سبك دوره هخامنشیان
دوره اشكانیان: سازمان پولیس
دوره ساسانیان: شهریك، دیهیك، كوئپان، دیوان حراس، نیزهداران
دوره اسلام: محتسب، شرطه، شحنه، معاون، متوالیالشرطه، صاحبالجسر، امرالجسر(امرالجسرین)، درابون، عامله الشرطه، والى الحرب، عسس، عسشباشی، حاكم، حافظ، صاحبالمدینه، صاحباللیل، طوافاللیل، احداث
دوره صفوی: دیوان بیگى داروغه، میرشب گزمه، شبگرد، پاكار، كشیكچیان دربندها، محتسبالممالك، كلانتر، ادارهاحداث
دوره افشاریه: داروغه، كدخدا، سرهنگ، خلیفه، نواب، پاسبان
دوره زندیه: داروغه،كلانتر، محتسب، نقیب، میرشب، گزمه
دوره قاجاریه: نسقچی، فراشباشی، دهباشی، پنجاهباشی، یوزباشی، میرغضب (ماموراعدام)، گزمه، میرشب شبگرد، داروغه، كلانتر
وظایف نیروی انتظامی چیست؟
۱- استقرار نظم و امنیت و تامین آسایش عمومی و فردی.
۲- مقابله و مبارزه قاطع و مستمر با هر گونه خرابكاری، تروریسم، شورش و عوامل و حركتهایی كه مخل امنیت كشور باشد، با همكاری وزارت اطلاعات.
۳- تامین امنیت برای برگزاری اجتماعات ، تشكلها، راهپیماییها، و فعالیتهای قانونی و مجاز و ممانعت و جلوگیری از هر گونه تشكل و راهپیمایی و اجتماع غیر مجاز و مقابله با اغتشاش، بی نظمی و فعالیتهای غیر مجاز.
۴- اقدام لازم در زمینه كسب اخبار و اطلاعات در محدوده وظایف محوله و همكاری با سایر سازمانها و یگانهای اطلاعاتی كشور در حدود وظایف آنها.
۵- حراست از اماكن ، تاسیسات ، تجهیزات و تسهیلات طبقه بندی شده غیر نظامی و حفظ حریم آنها به استثنا موارد حساس و حیاتی به تشخیص شورای عالی امنیت ملی ، كه به عهده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی خواهد بود.
۶- حفاظت از مسئولین و شخصیتهای داخلی و خارجی در سراسر كشور به استثنا داخل پادگانها و تاسیسات نظامی، مگر در مواردی كه بنا به تشخیص شورای عالی امنیت ملی اصل انقلاب و یا دستاوردهای آن در معرض خطر باشد كه به عهده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی خواهد بود.
۷- جمع آوری سلاح و مهمات و تجهیزات غیر مجاز و صدور پروانه نگهداری و حمل سلاح شخصی و نظارت بر نگهداری و مصرف مجاز مواد ناریه با هماهنگی وزارت اطلاعات برابر طرح های مصوب شورای امنیت كشور.
۸- انجام وظایفی كه بر طبق قانون به عنوان ضابط قوه قضائیه به عهده نیروی انتظامی محول است از قبیل:
الف ـ مبارزه با مواد مخدر.
ب ـ مبارزه با قاچاق.
ج ـ مبارزه با منكرات و فساد.
د ـ پیشگیری از وقوع جرم.
ه ـ كشف جرایم.
و ـ بازرسی و تحقیق.
ز ـ حفظ آثار و دلایل جرم.
ح ـ دستگیری متهمین و مجرمین و جلوگیری از فرار و اختفا آنها.
ط ـ اجرا و ابلاغ احكام قضایی.
۹- انجام امور مربوط به تشخیص هویت و كشف علمی جرایم.
۱۰- مراقبت و كنترل از مرزهای جمهوری اسلامی ایران ، اجرای معاهدات و پروتكلهای مصوبه مرزی و استیفای حقوق دولت و اتباع مرزنشین جمهوری اسلامی ایران در مرزها و محدوده انحصاری اقتصادی دریاها.
۱۱- اجرای قوانین و مقررات مربوط به گذرنامه(بجز گذرنامه سیاسی و خدمت) و ورود و اقامت اتباع خارجی (با هماهنگی وزارت امور خارجه در مورد اتباع خارجی تحت پوشش دیپلماتیك) با هماهنگی وزارت اطلاعات (در مورد ورود و خروج و اقامت اتباع خارجی و صدور گذرنامه).
۱۲- اجرای قوانین و مقررات راهنمایی و رانندگی و امور توزیع و حفظ حریم راههای كشور.
۱۳- اجرای قوانین و مقررات وظیفه عمومی.
۱۴- نظارت بر اماكن عمومی و انجام سایر امور مربوط به اماكن مذكور برابر مقررات مصوب.
۱۵- همكاری با سایر نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران در مواقع لزوم و بنا به دستور.
۱۶- همكاری با دبیرخانه پلیس بین الملل (اینترپل).
۱۷- همكاری با وزارتخانه ها، سازمانها، موسسات و شركتهای دولتی و وابسته به دولت، بانكها و شهرداریها در حدود قوانین و مقررات مربوط.
۱۸- همكاری با سازمانهای ذیربط در جهت ایجاد و توسعه زمینه های فرهنگی لازم به منظور كاهش جرائم و تخلفات و تسهیل وظایف محوله.
۱۹- انجام امور امدادی و مردم یاری در مواقع ضروری ضمن هماهنگی با مراجع ذیربط.
۲۰- سازماندهی ، تجهیز، آموزش یگانهای انتظامی و آماده كردن آنها جهت اجرای ماموریتهای محوله.
۲۱- تامین و حفاظت تاسیسات ، سربازخانه ها و قرارگاه های مربوط.
۲۲- تامین دفاع هوایی تاسیسات و نقاط حساس مربوط، در حد برد سلاح ضد هوایی سازمانی، با هماهنگی و كنترل عملیاتی نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران.
۲۳- تامین نیازهای پزشكی پرسنل و اداره بیمارستانها و درمانگاههای مربوط.
۲۴- تهیه طرح نیازمندیهای لجستیكی و اقدام در جهت تهیه و خرید اقلام و خدماتی كه از سوی فرماندهی كل نیروهای مسلح به عهده نیروی انتظامی واگذار می گردد. همچنین اقدام جهت خرید املاك و احداث تاسیسات مورد نیاز برابر طرحهای مصوب.
۲۵- تلاش مداوم و مستمر در جهت حفظ و صیانت سازمان در زمینه های امنیتی.
۲۶- تلاش مداوم و مستمر در جهت حاكمیت كامل فرهنگ و ضوابط اسلامی در نیروی انتظامی.
پیشنهادی: انشا در مورد نیروی انتظامیمنبع : ویکی پدیا – Police.ir
