خانه » تاریخی » تحقیق در مورد شهر سوخته سیستان و بلوچستان

تحقیق در مورد شهر سوخته سیستان و بلوچستان

درباره شهر سوخته و عجایب آن

شهر سوخته سیستان و بلوچستان

از ابتدای خلقت انسان تا به امروز تمدن های بسیاری در جهان به وجود آمده اند و هر یک از آنها تاریخ خاص خود را رقم زده و سپس در روند گذر زمانی محو شده اند و از آنها جز آثار تاریخی برای بازماندگان باقی نمانده است.

ایران به عنوان یکی از قدیمی ترین تمدن های جهان دارای آثار و سرگذشت های بسیاری بوده است. از جمله این آثار تاریخی را در پنجاه و شش کیلومتری زابل می‌بینیم. شهری با قدمت بیش از پنج هزار سال که به شهر سوخته معروف است.

این شهر در ساحل رود هیرمند و دریاچه هامون در سیستان و بلوچستان واقع شده است. در ادامه به ذکر مطالبی اجمالی درباره ی این تمدن خواهیم پرداخت.

شهر سوخته

شهر سوخته بر خلاف امروزه که به ناحیه ای بیابانی بدل شده است، روزگاری به برکت پر آبی هامون و تعدد رودهای تغذیه کننده ی آن، بسیار آباد و پر رونق بوده است. مساحت کلی شهر دویست و هشتاد هکتار است و به پنج ناحیه تقسیم می شود: ناحیه ی مسکونی، ناحیه ی صنعتی، ناحیه ی مرکزی، قبرستان و بناهای یادبود.

اشیای به دست آمده از منطقه شامل وسایل زینتی، اشیای آیینی، اشیای مورد استفاده در زندگی روزمره، ابزار و وسایل مربوط به پیشه ها و آثاری که نشان دهنده گونه های حیوانی و بافت گیاهی منطقه بوده است، می شود.

این شهر یکی از پیشرفته ترین و متمدن ترین شهرهای جهان بوده، به گونه ای که همواره سبب برانگیختن اعجاب باستان شناسان و بازدیدکنندگان را فراهم می‌کند. از جمله مظاهر این پیشرفت ها که طی تحقیقات فراوان روی منطقه و آثار آن انجام شده است، میتوان به مواردی چند اشاره کرد:

  • محل اولین جراحی مغز در چهار هزار و هشتصد سال پیش
  • کشف کهن ترین انیمیشن جهان (پیدایش جامی که روی آن نقوش به صورت هدفمند و محرک روند داستانی را نشان میدهند)
  • استفاده از شتر در حمل و نقل
  • کشف خط کشی با دقت نیم میلی متر
  • کشف شطرنج و تخته نرد
  • آگاهی بر لزوم جدایی مناطق صنعتی از مسکونی
  • کشف سیستم فاضلاب و آب رسانی
  • رونق صنایع گوناگون از جمله صنعت کفاشی، خراطی، معرق، سفال گری، ریسندگی، حصیربافی، مهرسازی، ساخت ابزار فلزی و…
  • کشف نخستین چشم مصنوعی

علاوه بر این موارد شهر سوخته سازمان دهی اجتماعی و تشکیلات مدنی مرتب و منظمی داشته است و مردمان از دین واحدی برخوردار بوده اند. پیدایش لوح نوشته هایی مربوط به دوران ایلامی به همراه مهرهایی، حاکی از سیستم تجاری و ارتباطی منطقه است. آنها با مردم حاشیه نشین خلیج فارس و ساکنین بین دو رود دجله و فرات روابط تجاری داشته اند و همچنین با ترکمنستان دارای روبط دوستانه ای بوده اند.

علت نامگذاری شهر سوخته

علت نام گذاری این شهر بازمی‌گردد به دیدار مأمور بریتانیایی، کلن بیت، که پس از مشاهده ی شهر به آثار سوختگی روی آثار و سطح منطقه اشاره کرد. مشاهده ی سطح وسیعی از خاکستر در منطقه کاشفان را بر آن داشت که علت از بین رفتن تمدن، آتش سوزی بوده است و به همین علت منطقه به شهر سوخته معروف شد.

اما واقعیت مسئله این نبود.

باستان شناسان ایتالیایی پس از تحقیق یازده ساله ی خود اعلام کردند علت نابودی شهر آتش سوزی نبوده بلکه دو عنصر آب و باد در طی سال ها این تمدن را از بین برده اند. در حقیقت علت اصلی نابودی شهر، حمله ی اقوام همسایه و تغییر مسیر رود هیرمند و در پی آن کاهش آب هامون بود که سبب خشکسالی و کاهش منابع مردم گشت. ساکنین جهت امرار معاش دست به تخریب نا آگاهانه منطقه زده و علاوه بر آن مهاجرت ها را آغاز کردند.

علت وجود سطح گسترده خاکستر هم در منطقه، در ابتدا برمی‌گردد به موضوع صنعتی بودن شهر؛ یعنی خاکستر حاصل از سوختن کوره های فراوان تولیدی و در ثانی خاکستر به جا مانده از تردد مهاجران بسیار در طول زمان که برای طبخ غذای خود زمین را میشکافتند.

ختم کلام آن که شهر سوخته نیز مانند سایر عناصر تاریخ جز آیینه ای از عبرت برای آدمی نیست. باشد که ما نیز میراث نیکویی برای آیندگانمان برجای بگذاریم.

در نهایت این محوطه ی باستانی در اسفند ماه سال هشتاد و پنج به ثبت ملی و در تیر ماه سال نود و سه به ثبت جهانی رسید. این اثر هفدهمین اثر ثبت شده ی ایران در یونسکو می باشد.

پیشنهادی: همه چیز درباره ارگ کریم خان زند

اختصاصی دانشچی/ نویسنده: صفیه عبدالرحیمی

ℹ️ اشتراک گذاری به دوستان خود:

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *