همه چیز درباره سیاره زهره در منظومه شمسی
سیاره زهره
زهره یا ناهید یا ونوس، دومین سیاره منظومه شمسی و سیاره بدون قمر است. به دلیل شباهت هایی که ازنظر اندازه ، جرم و… دارد، این سیاره را خواهر زمین می نامند. در ادامه با این سیاره بیشتر آشنا می شوید. با دانشچی همراه باشید.
مدار زهره در میان مدارهای زمین و عطارد قرار گرفتهاست. سیارهٔ زهره از نظر مداری، نزدیکترین فاصله به زمین را دارد. زهره بعد از ماه، درخشانترین جرم آسمانی طبیعی است که به هنگام شب در آسمان زمین دیده میشود و قدر ظاهری آن به ۴٫۶- میرسد.
نام های دیگر زهره
زهره علاوه بر نام ناهید و ونوس نام های دیگری دارد مثلا در فارسی، بیدخت و بیلفت نیز نامیده میشد و واژه بیدُخت در شکل کهنتر خود بَغدخت و به معنای «دختر خدا» بودهاست.
نام این سیاره در زبان لاتین، ونوس، برگرفته از نام خدای عشق و زیبایی روم باستان است. در یونان باستان، نام خدای آفرودیته بر آن نهاده شد.
ویژگی های سیاره زهره
زهره گرمترین سیاره در منظومهٔ شمسی است. این سیاره دارای هواکره است. هواکره ضخیم و غلیظ آن موجب میشود که دیدن سطح آن با چشم غیرمسلح، دشوار باشد. بیشتر هواکره آن را کربن دیاکسید تشکیل داده و در ابرهای بالایی آن قطرههای ریز سولفوریک اسید وجود دارند.
وجود کربن دیاکسید در هواکره این سیاره که گرما را در سیاره نگه میدارد دمای آن را به مقدار بسیار چشمگیری (۴۸۰ درجه سلسیوس نزدیک سطح سیاره) افزایش دادهاست.
این سیاره یکی از سیارههای سنگی و فشرده و دارای آتشفشانهای فعال، زمینلرزه و رشتهکوه است. زمان لازم برای یکبار گردش این سیاره به دور خورشید ۲۲۵ روز زمینی است.
زهره در سنجش با بیشتر سیارهها در منظومهٔ شمسی از جمله زمین، کرویتر است و به علت چرخش بسیار آهسته دور محوری آن، پدیده تورفتگی یا مسطح شدن قطبها و برآمدگی یا تورم نواحی استوایی در آن، کمتر از دیگر سیارهها رخ میدهد. طول یک شبانهروز در سیارهٔ زهره از یک سال این سیاره کمی بلندتر است.
ساختار درونی
با در دست نبودن دادههای لرزشسنجی، گشتاور لختی و جزئیات زمینشیمی از ساختار درونی سیاره ناهید، آگاهی کمی از ساختار داخلی و ژئوشیمی این سیاره در دست است. دو دیدگاه دربارهٔ ساختار درونی سیارهٔ زهره وجود دارد.
به نظر میرسد به خاطر نزدیکی اندازه، جرم، چگالی زهره و زمین، لایههای درونی زهره مانند زمین، از پوسته، گوشتهٔ احتمالاً جامد و هستهٔ مذاب تشکیل شده باشد و هستهٔ این سیاره نیز مانند زمین ترکیبی از آهن و نیکل باشد.
بر پایه یافتههای ونرا-۴ در ۱۹۶۷ (میلادی) سیاره زهره دارای میدان مغناطیسی بسیار ضعیفی است. به نظر میرسد به دلیل چرخش بسیار کند زهره، هسته مذاب آن (خاستگاه پیدایش میدان مغناطیسی) حرکت زیادی نداشته و میدان مغناطیسی آن ضعیف باشد. اما گرمایی که در میلیونها سال در درون سیاره حبس شده، به شکل ناگهانی و مانند فعالیتهای آتشفشانی بسیار بزرگ آزاد شده و شکل سطحی سیاره را دگرگون میکند.
مشخصات فیزیکی
هواکره
زهره دارای هواکره است. هواکره ضخیم و غلیظ آن موجب میشود که دیدن سطح آن به سادگی، ممکن نباشد.
مواد سازنده
تفاوت بزرگ زهره با زمین، هواکره آن است که ۹۶٫۵٪ آن را کربن دیاکسید و ۳٫۵٪ آن را نیتروژن تشکیل داده و در ابرهای فوقانی آن قطرات ریز سولفوریک اسید وجود دارد. وجود کربن دیاکسید در هواکره این سیاره دمای آن را به مقدار بسیار چشمگیری افزایش دادهاست (تا ۴۸۰ درجه سلسیوس در سطح سیاره).
گرما
زهره گرمترین سیاره در منظومهٔ شمسی است. نور آفتاب پس از نفوذ در هواکره این سیاره و جذب شدن توسط سطح آن، بهصورت گرما از سطح بازتابیده میشود. اما انبوه کربن دیاکسید هواکره زهره، این گرمای بازتابیده را به دام انداخته و از رها شدن آن در فضای بیرونی جلوگیری میکند.
این جذب اضافی گرما که به اثر گلخانهای شناخته میشود میانگین گرمای زهره را بیش از هر سیاره دیگری (حتی سیاره تیر) در منظومهٔ شمسی بالا بردهاست. بطوریکه این حرارت برای ذوب کردن فلز سرب کافیست. از اینرو پیدایش زندگی شبه انسان خاکی، در این سیاره، غیرممکن است.
لایهها
از دید اندازه ذرات و غلظت، سه لایه جداگانه ترپوسفر (در بلندی ۱۰۰ تا ۷۵ کیلومتر و ۹۳ درجه سلسیوس تا ۲۷ درجه سلسیوس)، اکسپوسفر (در بلندی ۷۰ تا ۵۰ کیلومتری و ۲۷ درجه سلسیوس تا ۹۳ درجه سلسیوس)، ترموسفر (۵۰ کیلومتر تا سطح و ۹۳ درجه سلسیوس تا ۴۷۰ درجه سلسیوس) وجود دارد.
اکسپوسفر در بخش تاریک سیاره از میان میرود. در لایه ترپوسفر در قطرههای سولفوریک اسید مواد اصلی ابرهای سیاره هستند که از واکنش مولکولهای آب و گوگرد دیاکسید در بخشهای بالایی هواکره با انرژی فرابنفش پرتو خورشید پدید میآیند.
دمای ابرهای بالایی ترپوسفر ۲۷ درجه سلسیوس و در سطح سیاره به ۴۷۰ سلسیوس افزایش پیدا میکند. دمای سیاره از این مقدار کنونی بیشتر نمیشود چون هواکره سیاره و سطح آن در موازنه شیمیایی هستند.
تندباد
برخلاف چرخش کند سیاره به دور خود، ابرهای آن هر ۴ روز یکبار به دور سیاره میچرخند. در بلندی بالای هواکره زهره طوفانهایی با سرعت ۳۶۰ کیلومتر بر ساعت میوزند. دلیل این سرع زیاد، انتقال تکانه از حرکت کند سیاره و لایههای پایینی هواکره به لایههای بالایی آن (که غلظت بسیار کمتری دارند) است.
در بلندی ۱۰ کیلومتری، سرعت باد به حدود ۱۸ کیلومتر در ساعت و به دلیل غلطت بالای هواکره در نزدیکی سطح سیاره سرعت باد تنها ۳ کیلومتر بر ساعت است. همچنین به دلیل غلظت بالای هواکره، نور شدید آذرخشهای عظیم به سطح زهره نمیرسد.
بیشتر بخوانید: همه چیز درباره سیاره عطاردمنبع: ویکی پدیا