گازهای گلخانه ای و تاثیر آنها بر گرمایش جهانی

درباره گازهای گلخانه ای و گرمایش جهانی

حتما شما نیز در رابطه با اثرات منفی گازهای گلخانه‌ای شنیده‌اید. طی چند سال گذشته، پژوهش‌های گوناگونی روی گازهای گلخانه ای و اثرات منفی آن بر کره زمین انجام شده است. در حال حاضر، اتحادیه اروپا اقداماتی برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای به درون اتمسفر انجام داده است. آب و هوا و اقلیم کره زمین، ارتباط مستقیمی با انتشار گازهای گلخانه‌ای دارد و اثرات آن را افزایش و کاهش می‌دهد.

مشهورترین گاز گلخانه ‌ای، کربن دی اکسید بوده و بیشتر از سایر عناصر به اتمسفر راه پیدا کرده است. یکی از مهم‌ترین گازهای حاصل از سوختن بنزین، کربن دی اکسید است. بنابراین افزایش تعداد خودروها، به صورت مستقیم بر انتشار گاز گلخانه‌ ای به اتمسفر موثر است. گازهای دیگری نیز وجود دارند که ممکن است بر گرمایش جهانی تاثیر داشته باشند. در ادامه قصد داریم درباره گازهای گلخانه ای و تاثیر آن بر گرمایش جهانی صحبت کنیم.

گازهای گلخانه ای چه تاثیری بر گرمایش جهانی داشتند؟

گازهای گلخانه‌ای، گرمایی که از خورشید به سمت زمین تابیده می‌شود را به دام می‌اندازند و از انتشار آن به درون اتمسفر جلوگیری می‌کنند. به همین دلیل، انتشار گازهای گلخانه‌ای به درون اتمسفر موجب گرم‌تر شدن هوای کره زمین می‌شود. این مسئله، به حیات روی کره زمین آسیب بسیار زیادی وارد می‌کند.

با گرمتر شدن هوای کره زمین، زندگی بسیاری از جانوران آبزی، گیاهان و حتی انسان‌ها به خطر خواهد افتاد. البته گازهای گلخانه‌ای همیشه در اثر فعالیت‌های انسانی تولید نمی‌شوند. برخی از گازهای گلخانه‌ای به صورت طبیعی در جو تولید می‌شوند، اما مقدار آن‌ها بسیار پایین است.

فعالیت‌های انسانی می‌توانند مقادیر گازهای گلخانه‌ای اتمسفر را افزایش دهند. این مسئله به مرور زمان آب و هوای کره زمین را تغییر می‌دهد و منجر به تغییر الگوهای بارش برف و باران، افزایش میانگین دمای هوا و سیل می‌شود. در حال حاضر، انتشار گازهای گلخانه‌ای به اتمسفر افزایش یافته است. همین مسئله موجب گرم‌تر شدن کره زمین شده و آسیب‌های جبران ناپذیری را با خود به همراه داشته است.

یک پژوهش در سال ۲۰۲۱ نشان داد که انتشار گازهای گلخانه‌ای ناشی از فعالیت‌های اقتصادی اتحادیه اروپا، به حدود ۴ میلیارد تن رسیده است! که البته بخش زیادی از این گازها را کربن دی اکسید تشکیل می‌دهد. در رتبه دوم، گاز متان قرار دارد که حدود ۱۲ درصد کل گاز‌های گلخانه اتمسفر را تشکیل می‌دهد. متاسفانه، گاز متان انرژی گرمای بسیار زیادی را جذب می‌کند و یک آلاینده بسیار خطرناک است. باقی ماندن متان در اتمسفر، به معنی گرم‌تر شدن کره زمین و افزایش گرمای جهانی است.

نگران کننده ترین گازهای گلخانه ای برای گرمایش زمین

اثرات گاز گلخانه‌ ای بر محیط زیست، باعث شده است دانشمندان برای شناسایی این گازها اقدام کنند. برخی از نگران کننده‌ترین گازهای گلخانه‌ای برای گرمایش زمین، شامل موارد زیر هستند:

گازهای طبیعی موجود در اتمسفر

این گازها به صورت طبیعی در اتمسفر تولید می‌شوند. البته فعالیت‌های انسانی نیز بر افزایش حجم این گازها در اتمسفر تاثیرگذار بوده است. رایج‌ترین گاز های طبیعی موجود در اتمسفر، دی اکسید کربن، متان (CH4) و اکسید نیتروژن (N2O) هستند.

گازهای گلخانه ای فلوئوردار (F-gases)

یکی دیگر از گازهای گلخانه‌ای خطرناک، گازهای گلخانه‌ای فلورئور دار هستند که توسط بشر تولید شده و در بسیاری از صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرند. قدرت این گازها چندین هزار برابر بیشتر از کربن دی اکسید است و بخش زیادی از انرژی گرمایی خورشید را جذب می‌کنند. گازهای گلخانه‌ای فلورئوردار، شامل هیدروفلوئوروکربن‌ها (HFCs)، پرفلوئوروکربن‌ها (PFCs)، هگزا فلوراید گوگرد (SF6) و نیتروژن تری فلوراید (NF3) هستند.

اکسید نیتروژن

یکی دیگر از خطرناک‌ ترین گازهای گلخانه ای جهان، اکسید نیتروژن است. اکسید نیتروژن، معمولاً به دلیل فعالیت میکروبی در خاک و کودهای حاوی نیتروژن یا سوزاندن چوب و مواد شیمیایی تولید می‌شود. این گاز در بسیاری از صنایع از جمله صنایع کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در حال حاضر، برای سوزاندن سوخت‌های فسیلی و زباله‌های جامد، تصفیه فاضلاب و جنگلداری، از اکسید نیتروژن استفاده می‌شود.

هیدروفلوئوروکربن ها

یکی دیگر از گازهای گلخانه‌ای خطرناک، هیدروفلوئوروکربن‌ها هستند. این گازها حدود ۹۰ درصد از گازهای گلخانه‌ای فلوئور دار را تشکیل می‌دهند. به همین دلیل، در حال حاضر اتحادیه اروپا روی حذف هیدروفلوئوروکربن‌ها تمرکز کرده است. اتحادیه اروپا قصد دارد تا سال ۲۰۵۰، حجم این گازهای گلخانه‌ای را در اتمسفر کاهش دهد.

پرفلوئوروکربن ها

پرفلوئوروکربن‌ها، یکی دیگر از گازهای گلخانه‌ای خطرناک بوده و از مشتقات سنتزی می‌باشند. این گازها به صورت طبیعی در اتمسفر وجود ندارند و ساخته دست انسان‌ها هستند. در حال حاضر، پرفلوئوروکربن‌ها در بسیاری از صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرند.

هگزا فلوراید گوگرد

از دیگر گازهای گلخانه‌ای خطرناک، هگزا فلوراید گوگرد بوده و حجم آن بسیار کمتر از سایر گازهای گلخانه‌ای فلور دار است. این گاز معمولاً برای عایق کاری خطوط برق مورد استفاده قرار می‌گیرد.

تری فلوراید نیتروژن

تری فلوراید نیتروژن، یک گاز گلخانه‌ای است و در بسیاری از صنایع برای تمیز کردن محفظه‌های تولید محصول مورد استفاده قرار می‌گیرد.

روش های جلوگیری از گرمایش جهانی زمین

تاکنون اقدامات گوناگونی برای جلوگیری از گرمایش جهانی زمین انجام شده است. گرم شدن کره زمین، منجر به ذوب شدن برف‌های قطب شمال و قطب جنوب می‌شود. این مسئله به ضرر بشریت و حیات روی کره زمین خواهد بود. به همین دلیل، اتحادیه اروپا قوانین جدیدی برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای در نظر گرفته است.

برنامه اتحادیه اروپا برای جلوگیری از انتشار گاز گلخانه‌ای، این است که تا سال ۲۰۳۰ حدود ۵۵ درصد از گازهای گلخانه‌ای اتمسفر را کاهش دهد. همچنین قصد دارد تا سال ۲۰۵۰، میزان انتشار این گازها را به صفر برساند. برای رسیدن به این هدف و جلوگیری از انتشار گازهای گلخانه‌ای به اتمسفر، اقدامات زیر انجام می‌شود:

• یکی از مهم‌ترین اقدامات برای جلوگیری از انتشار گازهای گلخانه ای، تغییر سیستم حمل و نقل است. به عنوان مثال طرح زوج و فرد که طی چند سال گذشته در بسیاری از کشورهای جهان انجام شد، یکی از اقدامات مناسب برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای به اتمسفر است. بسیاری از دولت‌ها در تلاش هستند تا مردم را برای استفاده از سیستم حمل و نقل درون شهری ترغیب کنند.
• تنظیم قوانین جدید برای صرفه جویی در انرژی و سرمایه گذاری روی انرژی‌های تجدیدپذیر، از دیگر برنامه‌های اتحادیه اروپا برای جلوگیری از انتشار گازهای گلخانه‌ای به اتمسفر است.
• در نظر گرفتن استانداردهای جدید و سخت گیرانه برای بسیاری از صنایع، یکی دیگر از روش‌های کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای است. صنایع باید برای جابجایی محصولات و مواد شیمیایی، از روش‌های ایمن‌تر و بهتری استفاده کنند.
• سیستم تجارت انتشار گازهای گلخانه ای، یکی از ایده‌های جذاب برای کاهش ورود کربن دی اکسید به اتمسفر است.
• حفاظت از جنگل‌ها و جلوگیری از سوزاندن محیط زیست، از بهترین برنامه‌های اتحادیه اروپاست که مانع انتشار گاز گلخانه‌ای به جو می‌شود.

نتیجه گیری

ورود گازهای گلخانه‌ای به اتمسفر، یک مسئله بسیار نگران کننده است که مسئله حیات روی کره زمین را به خطر می‌اندازد. اگرچه در حال حاضر بسیاری از کشورها به آب و برق کافی دسترسی دارند، اما زندگی آیندگان بسیار سخت خواهد شد. زیرا حجم آب و برق به مرور در حال کاهش است  و گرمای کره زمین پیوسته افزایش می‌یابد. به همین دلیل، اتحادیه اروپا قصد دارد تا سال ۲۰۵۰ میزان ورود انتشار گازهای گلخانه‌ای به اتمسفر را به صفر برساند و از بشریت و حیات روی کره زمین حفاظت کند.