تحقیق در مورد ویژگی های یک جامعه همدل و خوب
جامعه همدل و خوب چیست؟
انسان موجودی اجتماعی است و برای زندگی کردن در این اجتماع باید هم خود و هم جامعه دارای ارزش هایی باشد که در نهایت به موفقیت و کمالات ختم شود. در ادامه ویژگی های یک جامعه همدل را بررسی می کنیم. با دانشچی همراه باشید.
قبل از اینکه یک جامعه همدل را معرفی کنیم، ویژگی های انسانی را که اجتماعی است و به همدلی نیازمند است بیان می کنیم؛ همانطور که گفتیم، انسان موجودی اجتماعی می باشد و برای اینکه به کمال و موفقیت برسد باید درون خود، ارزش هایی را به وجود آورد که همین ارزش ها اثر خود را بر جامعه خواهند گذاشت و جامعه تبدیل به جامعه مطلوبی خواهد شد؛ به طور مثال:
گذشت و ایثار؛ انسان اگر اهل گذشت باشد جنگ و جدل و خشونتی پیش نخواهد آمد چرا که همه چیز با عفو و بخشش حل خواهدشد.
احسان و نیکوکاری؛ در جامعه ای که افراد آن محسن و نیکوکار باشند محبت ها بیشتر و فقر کمتر خواهد شد. نیکوکاری و احسان یکی از بهترین روش های محبت کردن به همنوع خود است.
خوش رویی، مهربانی، کمک کردن و…. ( در ادامه توضیح بیشتری می آوریم)
اگر یک انسان با چنین خصوصیاتی در جامعه زندگی کند، جامعه تبدیل به جامعه همدل می شود. جامعه همدل چیست؟ جامعه ای است که افراد آن یکدیگر را درک می کنند و به احساسات هم احترام می گذارند.
ویژگی جامعه همدل و اسلامی
۱- پایمال نکردن حقوق مردم (حق الناس) و احترام به حقوق آنان
از منظر دین اسلام، اساس و بنیان زندگی اجتماعی، در احترام و گردن نهادن انسانها به حقوق اجتماعی دیگران است که در زیر از باب نمونه به مصادیقی از آن اشاره میشود. سد و اشغال معابر عمومی شهرها که امروزه یکی از معضلات شهری است، از جمله مسائلی است که دین اسلام در ۱۴۰۰ سال قبل به آن توجه داشته و آن را کاری ناپسند شمرده و پیروان خویش را از این کار نهی کرده است. پیامبر اکرم(ص) در اینباره میفرماید: «از نشستن در راهها بپرهیزید»
۲- احساس مسئولیت و تعهد
اصلیترین شاخصهی داشتن جامعه خوب در مسئولیت مشترک اجتماعی نمودار میشود. این مسئولیت مشترک از چارچوب خانواده شروع میشود تا به همسایه، شهر و … میرسد. طبق آموزههای اسلامی یک شهروند در جامعهی اسلامی باید نسبت به آنچه در جامعه رخ میدهد، اعم از مسائل فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و حتی بلایای طبیعی همچون حوادث غیر مترقّبه احساس تکلیف کند و در حدّ توان و امکانات خویش در رفع اینگونه مشکلات و کاستیها کوشا باشد.
در زیر به اختصار به برخی از جلوههای این احساس مسئولیت اشاره میشود:
الف) یاری رساندن و کمک به دیگران
قرآن کریم یاری رساندن و کمک به دیگران را از وظایف هر مسلمان دانسته و میفرماید: «اگر در دین خود از شما یاری طلبند، بر شما است که آنها را یاری کنید» و «مؤمنان برادران یکدیگرند». در یک جامعهی خوب نسبت به سرنوشت، آینده و مشکلات یکدیگر مسئولاند و اگر کسی از زیر بار این مسئولیت شانه خالی کند، طبق آنچه از روایات به ما رسیده از زمرهی مسلمانان خارج است: «کسی که صبح کند و اهتمام به امور مسلمانان نداشته باشد، مسلمان نیست».
ب) امر به معروف و نهی از منکر
امر به معروف و نهی از منکر در اسلام در کنار واجبات دیگر؛ مانند نماز و زکات قرار گرفته است و نوعی جهاد به حساب میآید و از عوامل مهم رسیدن به کمال، احیای ارزشها و مایهی پیرایش جامعه از ناهنجاریها و زشتی تلقّی شده است.
۳- رعایت اخلاق اسلامی در تعاملات اجتماعی
اخلاق نیکو و رفتار پسندیده با مردم از مهمترین عوامل موفقیت و پیشرفت انسان در اجتماع است و حتی رواج آن در میان اقشار مختلف، در بسط و گسترش عدالت در جامعه مؤثّر خواهد بود.
در ادامه به پارهای از مصادیق اخلاق اجتماعی اسلام، اشاره می شود.
الف) حسن خلق، خوشرفتاری و داشتن روی گشاده
شاید بتوان گفت؛ رفتار شایسته و برخورد صحیح با شهروندان و همنوعان در تمام ردهها و سطوح اجتماعی، به ویژه با ارباب رجوع و پذیرش آنان با روی گشاده، چه بسا باعث تقویت روابط و مناسبات اجتماعی شده و زمینههای حل بسیاری از مشکلات اجتماعی و گرفتاریهای مردم را فراهم و از بسیاری از عواقب و عوارض زندگی ماشینی امروز؛ مانند مشکلات عصبی و روانی جلوگیری میکند. این است سِرّ این که، در دین اسلام این همه به حُسن خلق سفارش شده است.
ب) تواضع و فروتنی
تواضع؛ یعنی در برابر مردم ادب، فروتنی و افتادگی را رعایت کردن و از خودبینی و خودپسندی دوری نمودن. تواضع یکی از صفات و حالات درونی انسان است که در اعمال و افعال او نمود پیدا میکند.بدون تردید فروتنی و افتادگی در برابر مردم و شهروندان، در دنیا محبوبیّت اجتماعی را به دنبال دارد و در آخرت موجب رضایت الاهی است.
ج) رفق و مدارا
رفق و مدارا؛ یعنی با ملایمت و نرمی با مردم برخورد کردن.
بشر از آن جهتکه زندگی اجتماعی دارد، پیوسته با انسانهای دیگر در ارتباط است و حقوق وی با حقوق دیگران به صورتهای مختلف گره خورده است، لذا مدارا کردن با مردم از جمله مسائلی است که مکتب اسلام به آن توجه کرده است.
د) حلم و بردباری
حلم عبارت است از: استحکام و استواری در برخورد با مسائل و مشکلات زندگی. زندگی اجتماعی، زندگی با افراد مختلف است. برخورد با روحیات گوناگون، با سلیقههای متفاوت با بینشها و تفکرات متفاوت و با خلق و خوهای مختلف. بنابراین، اولین شرط زندگی اجتماعی حلیم بودن و بردباری است. این یکی از صفات و ویژگیهای تمام پیامبران الهی در برابر آزار و اذیت مخالفان و مشرکان بوده است.
نکتۀ پایانی این است که؛ هدف از تشریع قوانین اجتماعی استحکام زندگی اجتماعی و رعایت حقوق شهروندی و جلوگیری از نابودی و سقوط جامعه است. برای نهادینه کردن نظام اخلاقی در یک جامعه خوب ، ضروری است به موضوعات اخلاقی که برای حفظ و عزت و سربلندی انسان و جوامع انسانی است، توجه ویژه شود.
تک تک شهروندان با آموزشهای مستمر، راهکارهای تحقق فضایل اخلاقی را به شکل یک فرهنگ درآوردند. با تمرین و عادت نمودن این ویژگیها و خصایص اخلاقی در محیط زندگی و اجتماع، در نهادینه کردن آن و ایجاد فضای سالم جامعه مشارکت نمایند.
پیشنهادی: فواید کار کردن برای فرد و جامعه