در مورد ماکت سازی بیشتر بدانید! (دوره هشتم متوسطه)
ماکتسازی روشی است برای ارائه ایدهها، که بهوسیله آن محصول یا طرحی را بهصورت ساده به کارشناسان یا کارفرمایان ارائه میدهند، ماکتسازی در مطالعات پژوهشی و بررسی، خلق ایدههای مبتکرانه، مشخصشدن نقاط قوت و ضعف طرحها و کشف راههای اصلاح و بهینهکردن طرحها بسیار تأثیرگذار است.
در این تحقیق سعی داریم مطالب مفیدی در مورد ماکت و ماکتسازی در اختیار خوانندگان قرار دهیم.
تعریف ماکت و ماکت سازی
ماکت نمونهای از ساختمانی است که قرار است ساخته شود مثل مسجد، برج، پل و… یا قرار است مطالعاتی روی آن انجام شود مثل بافت قدیمی یک روستا یا یک خانه.
ماکتسازی درحقیقت همان طرح دو بعدی روی کاغذ است که با وسایلی مثل چوب، مقوا، یونولیت و… بهصورت سه بعدی ساخته میشود. اگرچه امروزه در سایه پیشرفتهای علمی، امکان ماکتسازی در رایانه فراهم شده ولی ماکتسازی سنتی با دست و با وسایلی که ذکر شد هنوز هم جایگاه خود را نزد کارشناسان معماری حفظ کرده است.
مزایای ساخت ماکت
ماکتسازی در سه زمان ممکن است:
– قبل از اجرای پروژه برای ارائه طرح، مشخصشدن نقاط ضعف و قوت و کمک به مجریان طرح
– همزمان با اجرای پروژه، برای ارائه مقدار پیشرفت پروژه
– بعد از اتمام پروژه، برای معرفی پروژه به علاقهمندان
ساختن ماکت قبل از اجرای پروژه، مزیتهایی دارد که مهمترین آنها صرفهجویی در انرژی، زمان و هزینه است. ماکتها با نشاندادن نقاط ضعف طرح، به برطرفکردن آنها قبل از اجرا کمک میکنند در نتیجه زمان و هزینه و انرژی در جهت پیشرفت کار مصرف میشود.
مزیت دیگر ماکتسازی، جلب نظر سرمایهگذاران است. سرمایهگذاران در بیشتر موارد با دیدن طرح یک پروژه و تصور آینده مالی آن، تمایل بیشتری به سرمایهگذاری پیدا میکنند.
مزیت دیگر ماکتسازی، فروش پروژه است، برخی معماران و کارفرمایان مایل به خرید پروژهها و ایدههای دیگران هستند.
انواع ماکت
ماکتها از جهات مختلف به انواع مختلف تقسیم میشوند:
۱- از نظر مقیاس به سه نوع تقسیم میشوند:
کوچکتر، اندازه اصلی و بزرگتر از طرح اصلی
۲- از نظر ساخت و کیفیت به دو نوع تقسیم میشوند:
اتود یا تمرینی و نهایی
در ماکتهای اتود فقط بخشهای مهم طرح بدون جزئیات ساخته میشود. هدف از ساخت آن، مشخصشدن اشتباهات طرح یا سادهکردن طرحهای پیچیدهای است که روی نقشه بهطور کامل قابل درک نیست.
ماکتهای نهایی دارای جزئیات و ظرافتها هستند و برای تصویب طرح ساخته میشود. در جریان تصویب طرح افرادی حضور دارند که با نقشههای ساختمانی و نحوه خواندن آنها آشنا نیستند، ماکتهای نهایی انتقال مفاهیم را برای این افراد سادهتر کرده و به تصمیمگیری آنها سرعت میبخشد.
۳- از نظر معماری به چند نوع تقسیم میشوند که عبارتند از:
– ماکت توپوگرافی: پایه ماکتهای معماری هستند که بیانگر سطوح و خطوط میباشند و در مراحل اولیه طراحی به معماران کمک میکنند.
– ماکت خارجی ساختمان: بیشترین نوع ماکتهایی که در معماری ساخته میشود، از این نوع است و به کارفرما نمای خارجی کار را نشان میدهد.
– ماکت داخلی ساختمان: طراحان داخلی این نوع ماکتها را میسازند و نسبت به ماکت خارجی ساختمان، دقیقتر و پیچیدهتر است.
– ماکت منظر: این ماکت را معماران منظر برای طراحی منظر یک ساختمان یا محوطهسازی پارکها و باغها میسازند. ماکتهای منظر بر جزئیات تمرکز بسیار ویژهای دارند.
– ماکت سایت: این نوع ماکت معمولاً در مشاورین املاک یا ساختمانهای بزرگ مورد استفاده قرار میگیرد و ساختمانها، پارکینگ و طبیعت را نشان میدهد و ترکیبی از ماکت توپوگرافی، ماکت خارجی و ماکت منظر است.
– ماکت طراحی شهری: مقیاس این ماکتها بزرگ است و یک شهر یا یک محله را نشان میدهد.
– ماکت سازهای معماری: در این ماکت ساختارهای پیچیده، بهصورت ساده نشان داده میشود و به جای خود ساختمان به جزئیات و پایهها توجه دارد.
– ماکت جزئیات: در این ماکت به زیبایی شناختی توجه شده است. جزئیات ساختاری یا منظره را در معرض نمایش میگذارد.
– ماکت مفهومی: این نوع ماکت بیانگر یک ایده است و در مطالعات مربوط به مسیرهای باد، مطالعه خورشید و… کاربرد دارد.
– ماکت طراحی محصول: طراحان محصول برای معرفی و انتقال ایده خود به دیگران از آن استفاده میکنند. در حقیقت نمونه اولیه محصول از مواد واقعی است که در طراحی از آنها استفاده خواهد شد. این نوع ماکت در معماری در قسمت طرحهای موزه استفاده میشود تا جوانب ظاهری ایده در نمایشگاهها تجسم شود. این ماکتها با دادههایی که به رایانه داده میشود، تولید میشوند.
۴- از نظر وسایل ساخت به چند نوع تقسیم میشود که عبارتند از:
– ماکتهای کاغذی، برای ساخت این نوع ماکتها از کاغذ سولفیت، مقوا، تخته مقوایی و نئوپانی براساس نوع طرح به همراه قیچی، مقداری نوار، طلق برای نمایش فضاهای براق و شیشهها و منبع نور استفاده میکنند.
این ماکتها برای طرحهای دارای حجم، پیچخوردگی، خمیدگی و شیب مناسب است و هزینه ساخت آن پایین است.
– ماکتهای چوبی، برای ساخت این ماکتها از چوب که سادهترین نوع آن چوب بالسا است، استفاده میکنند. چوب بالسا بهدلیل ضخامت کمی که دارد برای برشهای دقیق و اتصال سطوح بهوسیله چوب یا چسب سفید بسیار مناسب است.
ماکتهای چوبی مقاومت خوبی دارند و جزئیات بیشتری را میتوان بهوسیله آنها نمایش داد. همچنین با لاکزدن یا رنگآمیزی و سنبادهزدن لبهها امکان استفاده در پوششهای مختلف را دارد. برای ساخت ماکتهای چوبی هزینه بیشتری را باید در نظر گرفت.
– ماکتهای فوم، برای ساخت این نوع ماکت از ورقهای فوم با ضخامتهای مختلف استفاده میکنند. استحکام و برش آسان فوم آن را مناسب ساخت ماکتهای حجمی سریع، ساختن مجسمهها، درختان و… میکند.
ساخت ماکتهای فومی ضمن نشاندادن زیباییها، به دلیل در دسترسبودن ورقهای فومی و کمهزینه بودن آن بسیار مورد توجه دانشجویان معماری است. تنها نکتهای که در ساخت آن باید توجه شود، استفاده از چسب مناسب است که باعث ذوب فوم و تضعیف ماکت نشود.
– ماکتهای پلاستیکی، از پلاستیک کمضخامت در ساخت آن استفاده میشود و اغلب برای توسعه ماکتهای توپوگرافی کاربرد دارد. ساخت این نوع ماکت هزینه کمی لازم دارد و امکان تکمیل آن با ماکتهای دیگر وجود دارد.
– ماکتهای چوبپنبهای، در ساخت آن از چوبپنبه انعطافپذیر استفاده میکنند.
– ماکتهای فلزی، مس و آلومینیوم از جمله فلزاتی هستند که در ساخت سازهها و تکمیل ماکتها استفاده میشوند.
درباره ماکت گوشی بخوانید