دانشچی پورتال جامع تحقیق و مقاله، مطالب علمی و هنری ، وبگردی و…
تعریف سیل، انواع آن، دلایل ایجاد، پیش بینی و پیشگیری از سیل
سیل چیست؟ چگونه ایجاد میشود؟
سیل یا سیلاب پدیده طبیعیست سیل به معنای طغیان کردن و جریان زیاد آب است که پس از یک بارندگی شدید رخ می دهد. در این زمان مقدار آب رودخانه ها نیز به سرعت افزایش یافته و باعث سیلابی آن می شود. در ادامه بیشتر با آن آشنا می‌شوید، با دانشچی همراه باشید.
دلایل ایجاد سیل
• شهرسازی‌ها و حذف گیاهان باعث کاهش مقدار آب نفوذی و افزایش آب سطحی میشود.
• شکستن سد و از بین رفتن سد بندها
• از بین بردن آب راه های فصلی
• ذوب ناگهانی برفها
• بارش ناگهانی و سنگین
• طوفان و سونامی
• عدم نفوذپذیری زمین
• طراحی غیر مناسب مسیر رودخانه و سیلها و عدم گنجایش آنها
• عدم استفاده از سیل بند ها در مناطق سیل خیز
• مسدود شدن رودخانه به دلیل ریزش کوهها
• عدم لایروبی کردن رودخانه ها
پیش بینی سیل
پیش بینی سیل با توجه به بررسی موارد ذیل است:
– بررسی کردن محل، شیب زمین و حوضه آبریز که جریان آب را به منطقه مورد نظر هدایت می کند.
– تعیین و بررسی نوع پوشش سطح زمین (سنگ، خاک و گیاهان) در جهت تخمین نفوذ پذیری و تبخیرشدن آب جاری.
– تعیین بزرگی و شدت بارندگی محتمل با توجه به داده‌های جمع آوری شده.
– توجه کردن به فصل، باتوجه به شرایط بارشی و اشباع بودن زمین از آب و برف که تاثیر مستقیمی بر جاری شدن آب دارد.
– تعیین ظرفیت ذخیره بستر اصلی رود و دشت سیلابی اطراف آن.
پیشگیری از سیل
– ایجاد کردن سد (سَد به فارسی دَری «بَند» مانعی است که در جلوی جریان آب و برای مهار کردن آن ساخته میشود. سد دیواری محکم است که به منظور مهار کردن یا تغییر مسیر آب در عرض دره یا میان دو کوه و در مسیر رود ایجاد می‌کنند.)
– ایجاد کردن خاک ریز کنار رودخانه (خاک‌دیوار دیوارهٔ خاکی بلندی است که برای جلوگیری از طغیان در دوسوی رودخانه می‌سازند. این دیوارها معمولاً از جنس خاک بوده و به شکلی موازی در راستای کرانه رود و در دشت سیلابی آن یا خط ساحلی آن کشیده میشود.)
– ایجاد کردن آبراهه یا کانال،( مسیری است که برای عبور آب به وجود می‌آید، این مسیر ها باید در مکان هایی به صورت غیر قانونی خانه سازی شده و قبلا روخانه بوده و خشک شده است ایجاد شود.)
– درختکاری (باعث میشود ذرات آب با شاخ و برگ درختان برخورد می‌کنند و تا حد زیادی از سرعت آنها کاسته شود)
– تخریب نکردن و بازسازی مسیل ها (رود فصلی یا مسیل، آب‌ها یا جریان‌های سطحی آب گفته میشود که تنها در مواقع بارندگی و جاری‌شدن سیلاب، آب در آنها جریان می‌یابد.)
– حفاظت از اکوسیستم های طبیعی و مدیریت حوضه های رودخانه
انواع سیل
۱- سیل ناگهانی
این نوع سیل بر اثر بارش سنگین و ناگهانی اتفاق می افتد و زمین نمی تواند آب باران را به خوبی جذب کند و با توجه به عوارض زمین از جمله جنس خاک، شیب زمین و پوشش گیاهی به شدت سیلاب تاثیر می گذارد.
۲- سیل رودخانه ای
شایعترین سیلاب است که با توجه به بارش زیاد باران ظرفیت رودخانه پرشده و باعث سریز شدن آن می شود.
۳- سیل ساحلی
اغلب با فشار های شدید تند باد و طوفان، گاه جزر و مد بالا باعث سیل آبی شدن سواحل می شود.
نقش جنگل در جلوگیری از بروز سیلابها
در هنگام بارش سنگین باران که باعث بروز سیلابها می‌شوند، ذرات آب با شاخ و برگ درختان جنگل برخورد می‌کنند و تا حد زیادی از سرعت آنها کاسته میشود. همچنین خاک جنگل هم پوشیده از شاخ و برگ گیاهان و درختان است که باعث جذب آب میشود و جویبارهایی با آب ذلال را به وجود می‌آورد.
اطلاع از چگونگی جریان، حجم، شدت، مدت، مکان و بالاخره زمان وقوع سیلها اهمیت ویژه‌ای در طراحی و نگهداری سازه‌های مهندسی، مخصوصاً تأسیسات آبی و همچنین پیش‌بینی خطرات و زیانهای احتمالی ناشی از سیل دارد. به دلیل شرایط آب و هوایی کشورمان سیلابها، چه از نوع بهاره و ناشی از ذوب برف باشند و چه از نوع ناگهانی ناشی از رگبار، بخش عمده‌ای از جریان سطحی اغلب رودهای حوضه مرکزی را تشکیل می‌دهد.
پیشنهادی: با پدیده جزر و مد آشنا شویدمنابع: www.envirotech-online.com / fa.wikipedia.org
