درباره انرژی هسته ای بیشتر بدانید!
این روزها در اخبار و تلویزیون بسیار مشکلات کمآبی و بحران آب در آینده را شنیدهایم. اما کارشناسان معتقدند که این تنها مشکل بشر در آینده نیست. بلکه بحران انرژی شاید مسأله جدیتر و مشکل مهمتری به نظر برسد. از آنجایی که منابع انرژی تجدید ناپذیر در سرتاسر جهان رو به پایان هستند، بشر باید به دنبال یک جایگزین برای آن باشد تا دچار مشکل نشود.
تحقیقات نشان داده است که انرژی هستهای جایگزین بسیار خوبی برای این انرژیهای تجدید ناپذیر است. اما حالا باید بدانیم که این انرژی چیست و چگونه به دست میآید؟
انرژی هسته ای چیست؟
مواد و عناصر موجود در زمین همگی از اتم تشکیل شدهاند. اتمها در ساختار خود دارای پروتون و نوترون میباشند. بار پروتونها مثبت است و طبق قوانین شیمیایی بارهای مثبت باید یکدیگر را دفع کنند. اما نیرویی فوقالعاده قوی و شاید کمی عجیب، این پروتونها را در هسته کنار یکدیگر نگه داشته است. از آنجایی که این نیرو فقط در هسته اتمها وجود دارد، به آن انرژی هستهای میگویند. اگر بشر بتواند بر این نیرو غلبه کند و در اثر فرایندی به نام شکافت هستهای، پروتونها را از یکدیگر جدا کند، در این صورت انرژی بسیار زیادی تولید میشود که انرژی هسته ای نام دارد.
کاربرد انرژی هسته ای
شاید شناخته شدهترین کاربرد انرژی هستهای برای افراد، تولید نیروی برق از آن باشد. این کاربرد مهمترین عامل استفاده از انرژی هستهای است. زیرا هر نیروگاه با تولید مقدار اندکی از اورانیوم (رایجترین سوخت نیروگاههای برق هستهای) میتواند سالها برق مطمئن و بدون قطعی تولید کند، بدون اینکه انرژیهای تجدیدناپذیر را مصرف کند.
اما این انرژی کاربردهای گستردهتری نیز دارد. کاربردهایی مثل شیرین کردن آب دریاها، تولید دارو برای درمان بیماریهای خاص، کاربردهای فضایی، استفاده در عکسبرداریهای پزشکی، استفاده در بخش کشاورزی به منظور کنترل حشرات و آفات و بسیاری از موارد دیگر که وجود آن برای هر کشوری لازم است.
انرژی هستهای با ساخت اشعههایی میتواند باکتریهایی که سبب فساد مواد غذایی میشوند را از بین ببرد، در نتیجه ماندگاری این مواد غذایی بالاتر میرود. همچنین از این انرژی برای ردیابی اثرات آلودگی در هوا و دریا و از بین بردن منبع آلودگی و همینطور برای ردیابی دقیق محل قرار گرفتن آبهای زیرزمینی استفاده میشود.
مزایا و معایب انرژی هسته ای
استفاده از هر انرژی در طبیعت دارای اثرات مثبت و منفی است. با مقایسه مزایا و معایب آن است که میتوانیم به این نتیجه برسیم که آیا استفاده از آن صرفه اقتصادی دارد یا مضرات آن بیشتر است.
مزایا
– هزینه کمتری نسبت به سوختهای فسیلی دارد و نسبتاً ارزان است.
– انرژی پایدار و قابل اطمینانی است و جزء انرژیهای تجدیدپذیر محسوب میشود.
– سبب آلودگی هوا نمیشود.
– همیشه سوخت کافی برای آن در دسترس است.
– چگالی انرژی بالاتری نسبت به شکلهای دیگر انرژی دارد.
معایب
– هزینه ساخت نیروگاههای هستهای بسیار بالا است.
– امکان بروز فاجعه انسانی در صورت اختلال در کارکرد نیروگاهها وجود دارد.
– زبالههای رادیواکتیو، پرتوزا و بسیار خطرناک هستند.
– تأثیرات نامناسبی بر محیط زیست دارد که آلوده کردن آبها یکی از آنهاست.
– اورانیوم که سوخت اصلی نیروگاههای هستهای است، به صورت محدود در دسترس است.
– هزینه نگهداری از تأسیسات هستهای بسیار بالاست.
فواید انرژی هسته ای برای ایران
امروزه کشورهایی که دارای انرژی هستهای هستند، جایگاه بهتری در زمینه رشد و پیشرفت و برقراری امنیت دارند. البته این موضوع که استفاده از انرژی هسته ای باید به صورت صلحآمیز باشد، در درجه اول اهمیت است. از طرفی دیگر با محدود بودن سوختهای فسیلی، منابع آن در سطح جهان رو به کاهش میرود، با کاهش منابع انرژی، قیمت آن روز به روز افزایش یافته و دسترسی به آن محدودتر میشود.
بنابراین از آنجایی که ایران همیشه مورد هجوم تحریمهای بیرحمانه کشورهای دیگر قرار گرفته است، در اختیار داشتن دانش فنی هستهای علاوه بر خودکفایی در زمینه تأمین انرژی از طریق سوخت هستهای، سبب پیشرفت در سایر دانشها و تکنولوژیها خواهد شد و جایگاه ایران را در بازار انرژی و امنیتی آینده بالاتر خواهد برد.
به این ترتیب وابستگی ما به کشورهای دیگر کاهش یافته و از این طریق علاوه بر رفع نیازهای موجود در کشور، میتوانیم به صادرات علم و دانش نیز بپردازیم. علاوه بر همه این مزیتها، چون گازهای گلخانهای در جهان بیشتر شده و همه کشورها به خصوص ایران با مشکل آلودگی هوا دست و پنجه نرم میکنند، وجود چنین انرژی پاکی برای ما ضروری است تا از تنفس هوای پاک بهره بیشتری ببریم.