دانشچی پورتال جامع تحقیق و مقاله، مطالب علمی و هنری ، وبگردی و…
همه چیز در مورد زندگی جبار باغچه‌بان آثار، ویژگی های شخصیتی و اهداف ایشان
جبار باغچه‌بان نام اصلی آن میرزا جبار عسگرزاده بنیان‌گذار نخستین کودکستان و نخستین مدرسه ناشنوایان ایران در شهر تبریز بود. او همچنین اولین مؤلف و ناشر کتاب کودک در ایران است.
زندگینامه جبار باغچه‌بان
میرزا جبار عسگرزاده در سال ۱۹ اردیبهشت ۱۲۶۴ در شهر ایروان پایتخت کنونی جمهوری ارمنستان به دنیا آمد و جدّش از مردم تبریز یا ارومیه بود. او ابتدا در تبریز کودکستانی را تحت عنوان «باغچه اطفال» دایر کرد و به همان خاطر خود را باغچه‌بان نامید.
او مدرسه ناشنوایان را در سال ۱۳۰۳ با وجود مخالفت‌های زیاد از جمله رئیس فرهنگ وقت دکتر محسنی در تبریز دایر کرد. این کلاس جنب باغچه اطفال باغچه‌بان در کوچه انجمن در ساختمان معروف به عمارت انجمن تأسیس شد.
او از سال ۱۳۰۷ خورشیدی علی‌رغم دشواری‌های وسیع چاپ و کلیشه، چاپ کتاب‌های ویژه کودکان را با نقاشی‌هایی که خود می‌کشید آغاز کرد. یکی از کتاب‌های وی با عنوان «بابا برفی» توسط کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به چاپ رسیده و شورای جهانی کتاب کودک آن را به عنوان بهترین کتاب کودک انتخاب کرد. ثمین باغچه‌بان، آهنگساز و نویسنده، یکی از فرزندان جبار باغچه‌بان است.
در کتاب درسی فارسی خوانداری چهارم دبستان،درس دهم: باغچه اطفال،تکه‌ای نوشته شده‌است که: شبی اندیشه‌های خود را به صورت شعری درآوردم. برای اینکه در جستجوی مداد و کاغذ،چراغی روشن نسازم و کسی را بیدار نکنم،قطعه زغالی از منقل کرسی برداشتم و با آن شعرم را بر دیوار نوشتم.
ویژگی های شخصیتی جبار باغچه‌بان و اهداف او
جبار باغچه‌بان فردی خلاق و دارای ابعاد مختلفی بود. او تئاتر را دوست داشت و انجمن تئاتر تبریز را او بنا نهاد. خود نیز، نمایشنامه‌هایی برای بزرگسالان و کودکان نوشت که از جمله نمایشنامه‌های او برای کودکان، می توان به «گرگ و چوپان» در سال ۱۳۰۸، «پیر و ترب» و «خانم خزوک» (هر دو سال ۱۳۰۷) اشاره کرد.
جبار باغچه بان را بی هیچ اغراقی می‌توان از نخستین افرادی دانست که به کودک به عنوان «کودک» و از سویی انسانی مستقل نگاه کرد. نگاهی به زندگی وی گویای زحمات بیشماری است که برای کودکان کشید.
زحماتی که تأسیس نخستین کودکستان (مهد کودک)، تأسیس نخستین مؤسسه نشر کتاب برای کودکان و از سویی سرودن شعر و خلق داستان برای مخاطبان کم سن و سالی که تا قبل از آن به طور جدی مورد توجه نبودند از جمله آنها به شمار می‌آیند… باغچه بان از جمله پیشگامان عرصه ادبیات و کتاب کودک بود که علاوه بر اقدامات اثرگذاری که انجام داد تأثیر بسیاری بر شاگردان و از سویی نسل‌های بعدی خود گذاشت.»
ابتکار و نوآوری های باغچه‌بان در فرهنگ آموزشی
• آموزش روش حساب ذهنی به ناشنوایان
• الفبای گویا
• روش شفاهی در تعلیم ناشنوایان
• گوشی استخوانی یا تلفن گنگ
• گاهنجار (گاه‌نما) وسیله‌ای برای نشان دادن پستی و بلندی‌های اقیانوس‌ها روی نقشه به کودکان
آثار جبار باغچه بان
- برنامه کار آموزگار – ۱۳۰۲
- الفبای آسان – ۱۳۰۳
- الفبای دستی مخصوص ناشنوایان – ۱۳۰۳
- خانم خزوک – ۱۳۰۷
- زندگی کودکان – ۱۳۰۸
- گرگ و چوپان – ۱۳۰۸
- پیر و ترب – ۱۳۱۱
- بازیچه دانش – ۱۳۱۱
- دستور تعلیم الفبا – ۱۳۱۴
- علم آموزش برای دانشسراها – ۱۳۲۰
- بادکنک – ۱۳۲۴
- الفبای خودآموز برای سالمندان – ۱۳۲۶
- پروانه‌نین کتابی – ۱۳۲۶
- الفبا – ۱۳۲۷
- اسرار تعلیم و تربیت یا اصول تعلیم الفبا – ۱۳۲۷
- الفبای گویا – ۱۳۲۹
- برنامهٔ یک‌ساله – ۱۳۲۹
- کتاب اول ابتدایی – ۱۳۳۰
- حساب – ۱۳۳۴
- کتاب اول ابتدایی – ۱۳۳۵
- آدمی اصیل و مقیاس واحد آدمی – ۱۳۳۶
- درخت مروارید – ۱۳۳۷
- خیام آذری – ۱۳۳۷
- رباعیات باغچه‌بان – ۱۳۳۷
- روش آموزش کر و لال‌ها – ۱۳۴۳
- من هم در دنیا آرزو دارم – ۱۳۴۵
- بابا برفی – ۱۳۴۶
- عروسان کوه – ۱۳۴۷
- زندگینامهٔ باغچه‌بان به قلم خودش – ۱۳۵۶
- شب به سر رسید – ۱۳۷۳
- کبوتر من – ۱۳۷۳
