خانه » علمی » تحقیق درباره چگونگی ماه گرفتگی (خسوف) و خورشید گرفتگی (کسوف)

تحقیق درباره چگونگی ماه گرفتگی (خسوف) و خورشید گرفتگی (کسوف)

توضیحات علمی درمورد ماه گرفتگی و خورشید گرفتگی

ماه گرفتگی و خورشید گرفتگی

 ماه گرفتگی (خسوف) چیست؟

یکی از پدیده هایی که همواره نظر انسان را به خود جلب کرده ماه گرفتگی است.

ماه گرفتگی یا خسوف زمانی اتفاق می افتد که ماه در فاز کامل(بدر) و در حال عبور از بخشی از سایه ی زمین باشد. سایه ی زمین در واقع از دو قسمت مخروطی شکل درست شده است که یکی در داخل دیگری قرار دارد. بخش خارجی یا نیم سایه ای(penumbra) منطقه ای است که زمین فقط قسمتی از پرتو های خورشید را مسدود می کند و مانع از رسیدن آنها به ماه می شود.در مقابل بخش درونی یا قسمت سایه(umbra)، ناحیه ای است که زمین مانع از رسیدن تمام پرتو هایی می شود که از خورشید به ماه می رسد قاعده ی این مخروط مقطع زمین و طول متوسط آن ۰ ۱۳۸۰۰۰ کیلومتر است، طول این سایه بر اثر تغییر فاصله ی زمین از خورشید وتغییر فاصله ماه تا زمین تا حدود ۴۰۰۰۰ کیلومتر تغییر می کند

ماه گرفتگی (خسوف)

انواع ماه گرفتگی

۱- جزئی

۲- نیم سایه

۳- کامل

ماه گرفتگی جزئی: این نوع ماه گرفتگی زمانی اتفاق می افتد که بخشی از ماه از میان سایه ی اصلی زمین عبور می کند. با این حال، بسته به آن قسمت از ماه که از میان سایه ی اصلی زمین عبور می کند این نوع ماه گرفتگی گاهی قابل مشاهده نیست. این نوع ماه گرفتگی را می توان با چشم غیر مسلح به آسانی مشاهده نمود.
دز این نوع، آن بخش از ماه که در معرض سایه قرار دارد در مراحل اولیه به رنگ سرخ در می آید. حدود ۳۰ درصد از موارد ماه گرفتگی از نوع ماه گرفتگی جزئی هستند.

 

ماه‌گرفتگی نیم سایه: این نوع گرفت دارای حداقل جذابیت و مشغول کنندگی از انواع گرفتگی است، چرا که ماه در سایه ی ضعیف بیرونی زمین است.
وقتی رخ می دهد که ماه در نیم سایه ی زمین قرار می گیرد به نحوی که خورشید به صورت یک قرص بریده از پشت زمین بر ماه می تابد.

ماه گرفتگی کامل: این حالت هنگامی رخ می دهد که ماه به طور کامل در معرض سایه ی اصلی زمین قرار می گیرد. هنگام وقوع ماه گرفتگی کامل، ماه به رنگ سرخ درخشان در می آید. براساس محاسبات نجومی مربوط به سرعت حرکت ماه، ماه گرفتگی کامل ممکن است به مدت ۱۰۷ دقیقه ادامه داشته باشد. ماه گرفتگی کامل زمانی اتفاق می افتد که ماه کاملا در معرض سایه ی اصلی زمین قرار دارد. مدت زمان آن معمولا یک ساعت است. حدود ۳۵ درصد از موارد ماه گرفتگی از نوع ماه گرفتگی کامل هستند.

باید خاطرنشان ساخت که تماشای ماه گرفتگی با چشم غیر مسلح بر خلاف خورشید گرفتگی هیچ گونه خطری به همراه ندارد. ماه قبل و بعد از وقوع پدیده ی ماه گرفتگی به طور شگفت انگیزی درخشان به نظر می رسد و این امر به خاطر بازتاب نور خورشید بر روی سطح ماه است. به طور میانگین سالانه دو مورد ماه گرفتگی اتفاق می افتند.

خورشید گرفتگی (کسوف) چیست؟

خورشیدگرفتگی یا کُسوف (نام قدیمی‌تر خورگیر و خورگرفت) وقتی رخ می‌دهد که سایهٔ ماه بر بخشی از زمین بیفتد و در نتیجه از دید قسمت‌هایی از کرهٔ زمین، قرص ماه روی قسمتی از قرص خورشید را بپوشاند.

این پدیده هنگامی رخ می‌دهد که زمین و ماه و خورشید به ترتیب در یک خط راست یا تقریباً در یک خط راست قرار بگیرند و این شرایط تنها در زمان مقارنه یا محاق ماه ممکن است برقرار گردد. گرفتگیِ کلّی خورشید، یکی از منظره‌های بسیار زیبای طبیعت است.

خورشید گرفتگی (کسوف)

انواع خورشید گرفتگی

۱کلی

۲-حلقوی

۳-جزئی

۴- مختلط

خورشید گرفتگی کلی : خورشید گرفتگی کلی زمانی به وقوع می پیوندد که اندازه ی ماه و خورشید در آسمان(از دید ناظر زمینی) به یک اندازه باشد.
به عبارت دیگر وقتی زمین در اوج مداری خود باشد و ماه نیز در حضیض مداری خود باشد این نوع خورشید گرفتگی به وقوع می پیوندد. از فواید این نوع خورشید گرفتگی نسبت به خورشید گرفتگی های دیگر می‌توان به رویت تاج خورشید در هنگام وقوع خورشید گرفتگی کامل اشاره کرد که در انواع دیگر خورشید گرفتگی این امر به وقوع نمی پیوندد.

خورشید گرفتگی حلقوی: و حال به یک نوع خورشید گرفتگی زیبا به نام خورشید گرفتگی حلقوی می رسیم . در این نوع خورشید گرفتگی به این علت که اندازه ی خورشید در آسمان از ماه بزرگ تر است ماه نمی‌تواند تمام سطح خورشید را بپوشاند به عبارتی مخروط سایه ی ماه به زمین نمی رسد و وقتی ماه در مرکز خورشید قرار میگیرد حلقه ای به دور آن تشکیل ی شود که به همین علت خورشید گرفتگی حلقوی نام گرفته است.
اما علت این امر این است که ماه در اوج مداری خود قرار دارد و زمین در حضیض است و این عامل باعث به وجود آمدن این حادثه می گردد.

خورشید گرفتگی جزئی: در این نوع خورشید گرفتگی ماه فقط می‌تواند قسمتی از سطح خورشید را بپوشاند . این نوع خورشید گرفتگی زمانی رخ می دهد که مدار ماه به دور زمین دقیقا از مقابل خورشید عبور نکند و میزانی انحراف داشته باشد و همین عامل باعث می‌شود که تنها قسمتی از سطح خورشید به وسیه ی ماه پوشیده شود.

خورشید گرفتگی مختلط: این نوع خورشید گرفتگی که ترکیبی از دو نوع خورشید گرفتگی کلی و حلقوی است یکی از نادر ترین انواع خورشد گرفتگی است زیرا فاصله ی خورشید و ماه از زمین باید به یک میزان خاصی باشد تا این نوع خورشید گرفتگی رخ دهد. خورشید گرفتگی مختلط ابتدا با خورشید گرفتگی حلقوی شروع شده و بعد با خورشید گرفتگی کلی به کار خود ادامه می‌دهد و در پایان با یک حالت حلقوی کار خود را به پایان می رساند.

علت این امر این است که سایه ی مخروط ماه در ابتدا به سطح زمین نمی‌رسد اما پس از حرکت سایه به علت کروی بودن زمین (شکم داشتن زمین)با سطح زمین برخورد می کند و خورشید گرفتگی کلی در آن نواحی زمین رخ می‌دهد و بعد از مدتی سایه از سطح زمین بلند شده و خورشید گرفتگی شکل حلقوی به خود می گیرد تا این که ماه از مقابل خورشید کنار رود و خورشید گرفتگی به پایان برسد.

اهمیت خسوف و کسوف:

اگرچه گرفت ماه (خسوف) اهمیت زیادی ندارد ولی فوایدی دارد. به عنوان مثال در هنگام خسوف شما می توانید ابعاد و اختلاف منظر ماه را تعیین کنید. همچنین می توان سرعت سرد شدن ماه را در نتیجه قطع تشعشعات خورشید معین کرد. از جنبه تاریخی، دایره وار زمین بر روی قرص ماه یکی از قدیمی ترین دلایل کرویت زمین بوده است.

کسوف های کلی در گذشته اهمیت نجومی بسیار داشتند. زیرا فقط در موقع کسوف کلی بود که منجمین می توانستند در تاج خورشید و جو آن تحقیق کنند.

با اختراع تاج نگار، امروز دیگر برای این تحقیقات نیازی به کسوف کلی نیست، اما در رشته ای از علم فیزیک، اطلاعات حاصل از کسوف کلی بسیار مهم است و آن نظریه جرم داشتن نور است که اگر نور از از کنار جرم بزرگی مانند خورشید عبور کند منحرف می شود.

بیشتر بخوانید: درباره حرکات زمین
ℹ️ اشتراک گذاری به دوستان خود:

یک دیدگاه

  1. سلام من براي تحقيق خودم برداشتم

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *